Η παρατήρηση των άστρων και ο Αστροτουρισμός

Rodiaki NewsRoom

Γράφουν οι
Κωνσταντίνος Γιαννόπουλος
και Σοφία Τσανάκα*

Μια νέα τάση στην τουριστική ζήτηση παρατηρήθηκε τα τελευταία χρόνια, από το ενδιαφέρον των ανθρώπων για την παρακολούθηση και τη μελέτη του ουρανού, του ήλιου και των άστρων. Τα ταξίδια με κίνητρο τη παρατήρηση των άστρων και των ουράνιων φαινομένων, κερδίζουν συνεχώς και σε παγκόσμιο επίπεδο όλο και περισσότερους ακολούθους.

Η Αστρονομία- μια από τις αρχαιότερες επιστήμες- ερευνά τα ουράνια σώματα, όπως άστρα, γαλαξίες, νεφελώματα, πλανήτες, κομήτες και άλλα. Αρχαίοι πολιτισμοί όπως οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι, οι Βαβυλώνιοι, οι

Αρχαίοι Έλληνες, οι Αρχαίοι Κινέζοι, οι Μάγιας, ασχολούνταν μεθοδικά και συστηματικά με την παρατηρήση των άστρων και των ουράνιων φιανομένων, αφού για αυτούς υπήρχε και θρησκευτικό υποβαθρο για τα παραπάνω.

Η εφεύρεση του τηλεσκοπίου το 1608, έθεσε τις βάσεις έτσι ώστε η Αστρονομία να εξελιχθεί σε μία από τις σημαντικές σύγχρονες επιστήμες καθώς σχετίζεται και με τη μελέτη και εξερεύνηση του διαστήματος.

Αστροτουρισμός μπορεί να οριστεί ως το φαινόμενο της μετακίνησης ατόμων με σκοπό να επισκεφθούν μέρη, για την παρατήρηση των άστρων ή την παρατήρηση ουράνιων φαινομένων.
Πρόκειται για μια ήπια εναλλακτική μορφή τουρισμού, που σχετίζεται με τα φυσικά χαρακτηριστικά του προορισμού και τη γεωγραφική του θέση. Όσον αφορά τις υποδομές, απαιτείται η ύπαρξη και παροχή ειδικού εξοπλισμού όπως τηλεσκόπια στους χώρους όπου πραγματοποιείται η αστροπαρατήρηση.

Ο Αστροτουρισμός πέρα από την επαφή με τη φύση, έχει και εκπαιδευτικό χαρακτήρα, αφού βοηθάει στη διάδοση της επιστήμης, με κύριο άξονα την αστρονομία και την αστροφυσική, αλλά και άλλες επιστήμες όπως τη γεωλογία και τη μετεωρολογία, γεγονός που μπορεί να προσελκύσει ακόμα μεγαλύτερο φάσμα ενδιαφερόμενων και να διευρύνει τις ομάδες στόχους.
Όσον αφορά την εποχικότητα ο Αστροτουρισμός μπορεί να πραγματοποιειθεί καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου με απαραίτητη προϋπόθεση να υπάρχουν ευνοϊκές καιρικές συνθήκες και προνομιακή γεωγραφική θέση της περιοχής που θα επιλέγει.

Η νέα αυτή τάση οδήγησε αρκετές χώρες στο να δώσουν έμφαση και ιδιαίτερη προσοχή στον αστροτουρισμό με σκοπό την τόνωση της τουριστικής κίνησης.

Σύμφωνα με το πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν των Ηνωμένων Πολιτειών, περισσότεροι από 20 εκατομμύρια άνθρωποι ταξίδεψαν εντός της χώρας, για να παρακολουθήσουν την έκλειψη του ηλίου, ενώ 400 χιλιάδες άτομα υπολογίζεται ότι θα παρευρίσκονταν για τον ίδιο λόγο στην πόλη Coquimbo της Χιλής.

Επίσης στη Χιλή, στην έρημο Atacama, η οργάνωση “Astrotour” προσφέρει αστρολογικές ξεναγήσεις ενώ δωρίζει ένα ποσοστό των κερδών της στην έρευνα της αστρονομίας.

Στην Ισπανία και στα Κανάρια Νησιά βρίσκονται δύο από τα μεγαλύτερα διεθνή παρατηρητήρια. Πιο συγκεκριμένα, η Τενερίφη είναι ένα από τα πέντε καλύτερα μέρη στον κόσμο που ενδείκνυνται για αστροπαρατήρηση, λόγω των κλιματικών συνθηκών και της καθαρότητας του ουρανού, με αποτέλεσμα να δέχεται εκατοντάδες τουρίστες, που επισκέπτονται το παρατηρητήριο κυρίως τις νυχτερινές ώρες.

Στις Σκανδιναβικές χώρες με επισκέψεις για το Βόρειο Σέλας αλλα και με κρουαζιέρες στην Αρκτική θάλασσα που αποτελούν εξαιρετικό μέρος για παρατήρηση των άστρων λόγω της έλλειψης φωτεινής ρύπανσης και λόγω της ανοιχτής θάλασσας.

Στην Ιαπωνία με το πρώτο αναγνωρισμένο μέρος οσον αφορά τον σκοτεινό ουρανό, ένα πάρκο 406 τετραγωνικών χλμ που παρέχει την καλύτερη παρατήρηση των άστρων στη χώρα κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι ο γνωστός τουριστικός οδηγός “Lonely Planet” εξέδωσε το 2019 οδηγό αποκλειστικά για τον Αστροτουρισμό με τίτλο “Dark Skies: A Practical Guide to Astrotourism”.

Στην Ελλάδα το Υπουργείο Τουρισμού συμμετείχε ως εταίρος στο πρόγραμμα «Αστροπαρατήρηση και Φυσικό Περιβάλλον -Εναλλακτικό Προϊόν Ανάπτυξης και Προβολής των Γεωπάρκων της Ανατολικής Μεσογείου», με σκοπό να προωθήσει τον αστροτουρισμό.
Τέλος, τον Ιούνιο του 2020, ο Κυπριακός Οργανισμός Αστρονομίας ανακοίνωσε την έναρξη του προγράμματος του αστροτουρισμού στη χώρα με γενικό στόχο του έργου να είναι η βελτίωση της επισκεψιμότητας και η οικονομικής ανάπτυξη του Γεωπάρκου Τροόδους.

Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά, ο στόχος του έργου είναι η δημιουργία μιας νέας μορφής εναλλακτικού τουρισμού που θα αποτελεί προέκταση της φυσικής αξίας του χώρου, θα αξιοποιεί συγκριτικά πλεονεκτήματα των κλιματολογικών στοιχείων και θα αποτελεί προέκταση του επιστημονικού πεδίου της αστρονομίας και της ενασχόλησης με την παρατήρηση ουράνιων σωμάτων.
Η Ρόδος και η Ελλάδα γενικότερα μπορεί να αποτελέσει σημαντικό προορισμό για τον Αστροτουρισμό σε παγκόσμιο επίπεδο και για λόγους κλιματολογικών συνθηκών και βέβαια για τη σύνδεση της αστρονομίας με την Αρχαία Ελλάδα και την Ελληνική μυθολογία.

* Ο Κωνσταντίνος Γιαννόπουλος είναι εκπαιδευτής ενηλίκων, κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος (Msc) στην Εκπαιδευτική τεχνολογία και ανάπτυξη ανθρώπινων πόρων από το Πανεπιστήμιο Αθηνών, κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος (Msc) στο Σχεδιασμό, διοίκηση και πολιτική του τουρισμού από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, καθώς και υποψήφιος διδάκτορας στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο.

Η Σοφία Τσανάκα είναι εκπαιδευτικός, πτυχιούχος του παιδαγωγικού τμήματος από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας καθώς και κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος (Msc) στην Οργάνωση και Διοίκηση της εκπαίδευσης από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Έχει εργαστεί στο χώρο του Τουρισμού επί μια δεκαετία και είναι τελειόφοιτος του τμήματος τεχνικών τουριστικών μονάδων και επιχειρήσεων φιλοξενίας του Δ.Ι.Ε.Κ Ελληνικού-Αργυρούπολης.