Παναγιώτης Κουνάκης: «Η ψυχολογική πίεση χρειάζεται αποσυμπίεση σε μέρη ευλογημένα σαν το δικό μας»!

Βαρβάρα Μπογδάνου

Αβεβαιότητα και ανησυχία εξακολουθεί να επικρατεί στον εμπορικό κόσμο της Ρόδου για την εξέλιξη της τουριστικής περιόδου η οποία φαίνεται να είναι καλύτερη από την περσινή αλλά δεν θα μπορέσει να καλύψει τα κενά που άφησαν πίσω τους οι 18 μήνες του λουκέτου.

Όλοι παρακολουθούν με αγωνία τις εξελίξεις και τονίζουν ότι η κρατική στήριξη και βοήθεια είναι απαραίτητο να συνεχιστούν, μέχρι να μπούμε σε μία κανονικότητα, αλλά επιδίωξη όλων πρέπει να είναι, όπως επισημαίνει ο περιφερειακός σύμβουλος Παναγιώτης Κουνάκης, η ανάδειξη των νησιών, ως περιοχές Covid safe.

Με συνέντευξή του σήμερα στη «Ροδιακή» έχοντας και την ιδιότητα του επιχειρηματία, επισημαίνει ότι πρέπει να διεκδικήσουμε ειδικό πλαίσιο στήριξης για όσους ασχολούνται με τον τουρισμό και εκφράζει την απογοήτευσή του για την εκ νέου ένταξη της Ρόδου στο «βαθύ κόκκινο».

Μιλάει επίσης για τη γέφυρα Κρεμαστής, για το πρόγραμμα «ΝΗΣΙδΑ», τον αναπτυξιακό οργανισμό της περιφέρειας καθώς και για την πρόταση της παράταξής του να διεξάγονται τεστ στα αεροδρόμια των νησιών για τους επισκέπτες εσωτερικού.

Κε Κουνάκη, από όσα βλέπουμε να εξελίσσονται αυτό το διάστημα, διαπιστώνουμε ότι και φέτος η τουριστική σεζόν θα είναι... προβληματική, τουλάχιστον στο ξεκίνημά της. Ποια είναι η δική σας εκτίμηση για το άνοιγμα που όλο και μετατίθεται σε μελλοντικό χρόνο;
Η αγωνία για όλους μας είναι πάρα πολύ μεγάλη. Δυστυχώς, με βάση τα δεδομένα που διαθέτουμε τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, μπορούμε να κάνουμε μόνο υποθέσεις. Σύμφωνα με αυτά, υπάρχει η πιθανότητα να ξεκινήσει η τουριστική περίοδος μετά τις 15 Μαΐου. Ουσιαστική σεζόν, κατ’ εκτίμησή μου, θα έχουμε μετά τις 20 Ιουνίου, αν κι εφόσον διαμορφωθούν κοινώς αποδεκτά υγειονομικά πρωτόκολλα από τις χώρες, από τις οποίες περιμένουμε επισκέπτες. Το 2021 θα είναι μια μεταβατική περίοδος για τον τουρισμό. Η διαχείριση που θα κάνουμε και φέτος θα μας οδηγήσει σε καλύτερα αποτελέσματα το 2022 και καλώς εχόντων των πραγμάτων σε πλήρη εξομάλυνση το 2023.

Όπως δείχνουν τα πράγματα, ο εμβολιασμός είναι το «κλειδί» για τα ταξίδια φέτος. Θα καταφέρουμε στην Ευρώπη να πιάσουμε τα ποσοστά που θα μας επιτρέψουν να αισιοδοξούμε ή μήπως οι μεταλλάξεις θα μας προλάβουν και θα ανατρέψουν τον σχεδιασμό των κρατών;
Δεν ανήκω στον υγειονομικό κλάδο και δεν θα μπορούσα να υποκαταστήσω τους ειδικούς σε αυτά τα εξειδικευμένα θέματα περί μεταλλάξεων. Ο εμβολιασμός ωστόσο είναι το κλειδί για την ενίσχυση της αισιοδοξίας, όχι μόνο των επισκεπτών αλλά και των νησιωτών. Εργαζόμενοι στον τουρισμό είναι όλοι όσοι κατοικούν στα νησιά, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Οι νησιώτες, προτού υποδεχθούμε τους επισκέπτες, θα πρέπει να είμαστε εμβολιασμένοι, σε αριθμό τέτοιο που να μην υπάρχει ανησυχία ούτε για τους ντόπιους αλλά ούτε και για τους επισκέπτες. Ξεκάθαρα οι τουριστικές περιοχές της Ελλάδας πρέπει να είναι Covid safe ώστε να επανέλθουμε σε μία κανονικότητα. Οι βουλευτές της Δωδεκανήσου και σύσσωμη η τοπική αυτοδιοίκηση πρέπει να συνδράμουν ώστε να αντέξουμε υγειονομικά άρα και οικονομικά.

Μέχρι στιγμής η αγωνία είναι διάχυτη σε όλη τη Ρόδο και σε όλους τους επαγγελματικούς τομείς που εξαρτώνται από τον τουρισμό. Εσείς που δραστηριοποιείστε στη Μεσαιωνική Πόλη πώς θα περιγράφατε την κατάσταση ανάμεσα στους συναδέλφους σας; Πόσο μπορεί ακόμη να αντέξει ο εμπορικός κόσμος του νησιού μας;
Η κυβέρνηση με την επιστρεπτέα προκαταβολή, την πληρωμή των ενοικίων και τη μεταφορά των υποχρεώσεων έχει βοηθήσει κάπως τον επιχειρηματικό κλάδο. Είναι γεγονός ότι θα μπορούσαν να υπάρχουν δραστικότερα μέτρα που να μην μεταφέρουν τις υποχρεώσεις, ώστε να δημιουργηθούν προϋποθέσεις για σταθερή ανάπτυξη και βάσεις για διαχρονική εξυγίανση της αγοράς.
Όλη η αγορά αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα και βρίσκεται σε αναμονή των νέων εξαγγελιών της κυβέρνησης, το «ΓΕΦΥΡΑ 2», τις νέες ρυθμίσεις, προκειμένου να δουν πώς θα πορευθούν. Ας μην ξεχνάμε πως είμαστε η περιφέρεια με τα μεγαλύτερα προβλήματα λόγω της απόλυτης εξάρτησής μας από τον τουρισμό. Καμία επιχείρηση από τον Νοέμβριο του 2019 μέχρι τον Μάιο του 2021, δηλαδή για ένα διάστημα 18 μηνών, δεν μπορεί να αντέξει με τζίρο 3,5 μηνών. Η υπομονή είναι πλέον σε έλλειψη από όλους τους επιχειρηματικούς κλάδους και το άνοιγμα μιας καλύτερης τουριστικής περιόδου αποτελεί το βασικό ζητούμενο.

Κάποιοι εκτιμούν ότι φέτος τα πράγματα θα είναι καλύτερα από πέρυσι. Όμως κάποιοι άλλοι πιστεύουν ότι θα είναι χειρότερα. Εσείς με ποια πλευρά είστε και γιατί;
Εύχομαι η σεζόν να είναι τέτοια που συγχρόνως με τα σωστά κυβερνητικά μέτρα, θα καταφέρουμε να αντέξουμε. Δεν είναι σίγουρα σεζόν που προσδοκούμε σε κέρδη, αλλά πρόκειται για μια σεζόν επιβίωσης. Θα είναι ελαφρώς καλύτερη από πλευράς αριθμών αλλά αυτό από μόνο του δεν θα μπορέσει να θρέψει όλες τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους μέχρι την επόμενη σεζόν. Επειδή όσοι ασχολούμαστε με την πολιτική πρέπει να μπορούμε να προβλέπουμε, είναι εξαιρετικά σημαντικό να διεκδικήσουμε ειδικό πλαίσιο στήριξης για όσους ασχολούνται με τον τουρισμό.

Μπορούμε να κάνουμε κάτι ως προορισμός στο θέμα της διαχείρισης της πανδημίας μετά και την ένταξή μας στις περιοχές αυξημένου κινδύνου που ακολούθησε το «βαθύ κόκκινο» στο οποίο επανενταχθήκαμε από την Παρασκευή ή το μόνο που μας απομένει είναι να περιμένουμε;
Η επανένταξή μας στο «βαθύ κόκκινο», ήταν πράγματι απογοητευτική γιατί όλοι μας προς στιγμήν πιστέψαμε ότι ίσως και να είχαμε καταφέρει να απομακρυνθούμε από αυτό το ενδεχόμενο. Διαψευστήκαμε. Πρόσφατα, η παράταξή μας έθεσε στο Περιφερειακό Συμβούλιο την πρόταση για αγορά ικανού αριθμού τεστ ώστε να ελέγξουμε τις πύλες εισόδου από σήμερα μέχρι και την έναρξη της τουριστικής περιόδου. Προϋπόθεση δεν είναι μόνο η αγορά των τεστ αλλά και η σωστή οργάνωση λήψης ώστε να οχυρωθούμε σωστά τόσο ανά νησί όσο και ανά περιοχή, ιδίως στα μεγάλα νησιά. Αυτό βέβαια μπορεί να γίνει σε συνεργασία με τους Δήμους και τον ΕΟΔΥ αν και εφόσον, όπως σωστά τέθηκε από τον Περιφερειάρχη, ψηφιστεί Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου ώστε να έχουμε τη δυνατότητα για μια τέτοια αγορά.
Η Περιφέρεια θα μπορούσε να καλύψει το κόστος των τεστ για τους εισερχόμενους από εσωτερικές μετακινήσεις στα αεροδρόμια μέχρι τον Ιούνιο και οι δήμοι το κόστος για τους εισερχόμενους από τα λιμάνια. Βέβαια, αναφέρομαι στις εσωτερικές μετακινήσεις και έως ότου το υγειονομικό διαβατήριο, όπως έχει προαναγγελθεί, εφαρμοσθεί. Η επέκταση ενός τέτοιου εγχειρήματος για τους επισκέπτες μας από το εξωτερικό είναι ουτοπική. Η πρόθεσή μας είναι να θωρακιστούν τα νησιά και να αποφύγουμε το «βαθύ κόκκινο» που θα δημιουργήσει τεράστιο πρόβλημα στην ήδη λαβωμένη τουριστική σεζόν. Προς τιμήν των συνάδελφων από όλες τις παρατάξεις, η συζήτηση ήταν γόνιμη και αποτέλεσε κοινό σκοπό η μετατροπή μας σε Covid safe προορισμό, μακριά από προσωπικές και πολιτικές ατζέντες. Οι συνθήκες που βιώνουμε είναι τέτοιες που σε περίπτωση που δεν καταλάβουμε ότι πρέπει να λειτουργήσουμε ομαδικά και συναινετικά, τότε είμαστε άξιοι της μοίρας μας.

Όσο περνάει ο καιρός φαίνεται ότι θα έχουμε μία σεζόν από Ιούλιο έως και Οκτώβριο, καθώς τα κράτη όχι μόνο δεν ενθαρρύνουν τα ταξίδια αλλά επιχείρησαν να επιβάλουν και πρόστιμα για ταξίδια νωρίτερα ενώ ο Νοέμβριος ως χειμερινός μήνας μπορεί να εκτινάξει και φέτος τον αριθμό των κρουσμάτων. Ποια είναι η γνώμη σας;
Η άποψή μου δεν διαφέρει ιδιαίτερα και βεβαίως θα ήθελα να αποδειχθεί λανθασμένη η πρόβλεψή μου. Το θέμα μας είναι πώς θα καταφέρουμε να βάλουμε τα θεμέλια για μια καλύτερη σεζόν το 2022 και πώς με ένα πλαίσιο στήριξης για εργαζόμενους και επιχειρηματίες θα καταφέρουμε να επιβιώσουμε τον δύσκολο χειμώνα του 2021-2022. Στις ακραίες συνθήκες που ζούμε, χρειάζονται τολμηρές αποφάσεις και σίγουρα δεν είναι η ώρα για ρεβανσισμούς και κοινωνικό αυτοματισμό μεταξύ διαφορετικών δυνάμεων στην κοινωνία μας. Πιστεύω πως θα ξεπεραστούν τα όσα λέγονται για πρόστιμα, η σεζόν θα ανοίξει και οι επισκέπτες που επιθυμούν θα ταξιδέψουν. Στην ουσία, η ψυχολογική πίεση που ασκείται λόγω της καραντίνας χρειάζεται αποσυμπίεση σε μέρη ευλογημένα σαν το δικό μας. Είμαι αισιόδοξος πως αυτή η παραφιλολογία με την σωστή πίεση και διαχείριση θα ξεπεραστεί.

Είστε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Αναπτυξιακού Οργανισμού της περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου που δημιουργήθηκε πρόσφατα. Πιστεύετε ότι θα συμβάλει στην ανασυγκρότηση των νησιών μας αυτή τη δύσκολη εποχή και με ποιο τρόπο;
Η παράταξή μας ψήφισε αρνητικά στον καινούργιο οργανισμό έχοντας εικόνα από την ήδη υπάρχουσα αναπτυξιακή εταιρεία της περιφέρειας που δεν έχουμε εκπρόσωπο, άρα ούτε εύκολα μπορούμε να ελέγξουμε ούτε και να προτείνουμε. Στη νέα αναπτυξιακή όμως επειδή, δόθηκε η ευκαιρία να συμμετέχουμε, η παράταξή μας επέλεξε να την εκπροσωπήσω. Οι δυνατότητες είναι πάρα πολύ μεγάλες και θεωρώ πως μπορούμε να συμβάλουμε με διάθεση, ενέργεια και καινοτόμες ιδέες και βεβαίως, ως μειοψηφία, με έλεγχο. Πολιτική ωριμότητα υπάρχει, ένα ανοιχτό πεδίο δράσεων υπάρχει, οι πολιτικοί εγωισμοί και οι προσωπικές έριδες μπορούν να χαμηλώσουν ώστε να έρθει ένα καλό αποτέλεσμα. Προσωπικά θεωρώ πως είναι ένα μεγάλο στοίχημα για όλους να αποδείξουν ότι ο τόπος είναι πάνω από όλα και πως ο πραγματικός λόγος που ασχολούμαστε με τα κοινά είναι να ανταποκριθούμε στην εμπιστοσύνη που μας «δάνεισαν» οι φίλοι μας και όσοι πιστεύουν σε εμάς, με την ψήφο τους.

Κε Κουνάκη, η παράταξή σας ήταν εκείνη που ανέδειξε την ανάγκη οικονομικής στήριξης των επιχειρήσεων οι οποίες επλήγησαν από τον κορωνοϊό, καταθέτοντας πρόταση προς την περιφερειακή αρχή για την υλοποίηση σχετικού προγράμματος. Έτσι προέκυψε το «ΝΗΣΙδΑ» για το Νότιο Αιγαίο. Τα χρήματα θα δοθούν, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, στις αρχές Μαΐου, αλλά ακόμα και τότε πιστεύετε ότι θα είναι ουσιαστική βοήθεια για τον εμπορικό κόσμο;
Η παράταξή μας, αναγνωρίζοντας το τεράστιο πρόβλημα που έχει προκύψει και βλέποντας πολύ δραστήριες και διεκδικητικές κάποιες άλλες περιφέρειες έπραξε το καθήκον της ως όφειλε. Η αρχική εισήγηση του περιφερειάρχη για διεκδίκηση 49 εκατ. ευρώ ήταν ιδανική. Ακολούθησε έγγραφη ενημέρωση στον Εμπορικό Σύλλογο Κω από τον έπαρχο Κω, κ. Καμπανή, για 39 εκατ. ευρώ. Στη συνέχεια, δυστυχώς, ανακοινώθηκε από τον περιφερειάρχη προϋπολογισμός 30 εκ που τελικά κατέληξε ΜΟΝΟ στα 35 εκατ. ευρώ.
Όπως είναι εύκολο να διακρίνει κανείς και σε σχετικό πίνακα, η αύξηση του προϋπολογισμού από τα 30 εκατ. ευρώ στα 35 εκατ. είναι πάρα πολύ μικρή, διότι είμαστε η περιφέρεια με το μεγαλύτερο πρόβλημα λόγω της εξάρτησής μας, όπως προείπαμε, από το τουριστικό προϊόν. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αριθμός των αιτήσεων που υποβλήθηκαν στην Περιφέρειά μας ήταν 10.109 για προϋπολογισμό 35 εκατ. ευρώ ενώ για την Περιφέρεια Κρήτης ο αριθμός των αιτήσεων ήταν 10929 για προϋπολογισμό 60 εκατ. ευρώ!!! Προφανώς η περιφέρεια Νότιου Αιγαίου και οι επιχειρήσεις της υφίστανται για άλλη μια φορά, αδικία.
Είναι πλέον μια πολιτική απόφαση που καλείται ο περιφερειάρχης να πάρει, δηλαδή να δημιουργήσει ένα νέο πρόγραμμα ώστε να στηρίξει τις νησιώτικες επιχειρήσεις που βρίσκονται στην εντατική. Το ΠΕΠ του 2021-2027 έχει σχεδόν διπλασιαστεί, άρα οι πόροι μας το επιτρέπουν. Η μορφή αυτής της στήριξης των επιχειρηματιών δεν είναι επιδοματικού χαρακτήρα αλλά άκρως αναπτυξιακή, εφόσον ένας καταιγισμός λουκέτων θα φέρει εξαιρετικά δυσοίωνα μηνύματα για την κοινωνική συνοχή. Για να μην αδικώ κανέναν, ειπώθηκε στο περιφερειακό συμβούλιο ότι δεν θα παραμείνουμε στο πρόγραμμα «ΝΗΣΙδΑ» άλλα θα προχωρήσουμε και σε νέο πρόγραμμα. Βεβαίως, η περιφερειακή αρχή θα έχει τη θετική μας ψήφο σε οποιαδήποτε προσπάθεια πραγματοποιήσει προς αυτή την κατεύθυνση.

Η περιφερειακή αρχή αποφάσισε τη δημοπράτηση της γέφυρας της Κρεμαστής, επίσης ένα πάγιο αίτημα της παράταξής σας για το οποίο πολλές φορές έχετε ανταλλάξει πυρά. Η οικονομική επιτροπή στην τελευταία συνεδρίασή της αποφάσισε και τις λεπτομέρειες της διαδικασίας, ενώ σε ανακοίνωσή του για το θέμα, ο περιφερειάρχης κάνει λόγο για «άκρατο λαϊκισμό, φτηνές και ανεύθυνες κραυγές» αναφερόμενος στη δική σας παράταξη. Τι απαντάτε;
Πέρα από κάθε πολιτική σκοπιμότητα ψηφίσαμε θετικά στο να προχωρήσει το έργο. Το ότι υπάρχουν πολιτικές ευθύνες στη νυν περιφερειακή αρχή για την καθυστέρηση δεν χωράει αμφισβήτηση. Μιλάμε για ένα έργο που δημοπρατήθηκε από την περιφερειακή αρχή της περιόδου 2010-2014, αλλά λόγω ελλείψεων στις μελέτες δεν ολοκληρώθηκε.
Ο περιφερειάρχης ανέθεσε στην προηγούμενη θητεία του μια μελέτη στο Μετσόβιο που δεν πέρασε από το Ελεγκτικό, όπως και αργότερα ανέθεσε μια μελέτη που ποτέ δεν ολοκληρώθηκε στην Εγνατία ΑΕ. Όλες αυτές είναι πολιτικές επιλογές του περιφερειάρχη χωρίς εμπόδια από πλευράς ψήφων στο περιφερειακό.
Τελικά φτάσαμε στον Μάρτιο του 2021 όταν οι τεχνικές υπηρεσίες της περιφέρειας έδωσαν τη λύση με μια προκαταρτική μελέτη. Αυτό σημαίνει πως το να εμπιστευθούμε εξ αρχής τις τεχνικές μας υπηρεσίες ήταν η επιλογή που θα κόστιζε λιγότερο σε χρόνο και χρήμα. Όπως μας απάντησαν στην πρόσφατη οικονομική επιτροπή, είχαν την επάρκεια να παρουσιάσουν μια τέτοια προκαταρτική μελέτη άρα να προσφέρουν λύση στο θέμα που ταλανίζει εδώ και τόσα χρόνια την περιοχή.
Τον Δεκεμβρίου του 2014 δόθηκε μια υπόσχεση από τον κ. Χατζημάρκο στα παιδιά της Δ’ δημοτικού σχολείου της Κρεμαστής για νέα μελέτη σε ένα χρόνο και κατασκευή. Τα παιδιά αυτά φοιτούν πλέον στη Β’ Τάξη Λυκείου. Μέχρι να αποφοιτήσουν από το σχολείο και να ξεκινήσουν τον κύκλο σπουδών τους, εύχομαι αυτό το έργο να έχει τελειώσει. Σε κάθε περίπτωση, κάλλιο αργά παρά ποτέ. Οι κάτοικοι θα ήθελαν αυτό το έργο να είχε αρχίσει και να είχε τελειώσει πρώτο, κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του κ. Χατζημάρκου, κάτι το οποίο δε συνέβη.