Ο κουρέας της Παλιάς Πόλης!

Rodiaki NewsRoom

Ο Ευγένιος Παπασάββας, ο τελευταίος κουρέας από τους δεκαπέντε της περιοχής

Συνέντευξη στη Ροδούλα Λουλουδάκη

Το 1965 είχε 15 κουρείς και πολλές-πολλές χιλιάδες κόσμου να μένουν μόνιμα στην Παλιά Πόλη.

Τώρα έμεινε μόνος του, σ’ εκείνο το ίδιο κουρείο των 10 τ.μ. που διπλασίασε, να παρακολουθεί πια την κίνηση των φίλων που μπαινοβγαίνουν, να μου λέει μία-μία τις αλλαγές που επήλθαν, να φορά την άσπρη μπλούζα για τις ανάγκες της φωτογράφησης.

«Και η καρέκλα;» τον ρωτώ. «Τα έχει κι αυτή τα χρονάκια της...», η απάντηση.
Τότε που πήγαινες στην Παλιά Πόλη για να φας την μπουγάτσα του Βάλλα και του «Ανατολικόν» τα γλυκά, που ο ράφτης ο Αλή είχε γίνει ξακουστός και τον ζητούσαν και διάσημες ηθοποιοί του Χόλιγουντ, τότε που οι άντρες ξυρίζονταν στον Ευγένιο με τη λεπίδα και την κολόνια του Αγιακάτσικα, το μοντέρνο κούρεμα το έλεγαν «αμερικάνικο» και ήτανε δύσκολο να το πετύχεις με το ψαλίδι εκτός κι αν ήσουν «δυνατός»!

Αυτή την εποχή φέρνει πίσω ο 84χρονος Ευγένιος Παπασάββας, αυτό το πρωινό που έχει λίγη συννεφιά, οι τουρίστες είναι λιγοστοί και οι κάτοικοι εντός των τειχών ξαναγίνονται πρωταγωνιστές στον τόπο τους.

«Ο πατέρας μου αγρότης, μου λέει, αλλά είχε και κουρείο στην Παστίδα. Τότε ο κόσμος έλεγε, «κουρέας θα γίνεις;», χρειάζονταν όμως και οι κουρείς. Ο πατέρας μου, γεννηθείς το 1909, έμαθε την τέχνη από τους Ιταλούς. Είχε κουρείο στην πλατεία του χωριού από το 1930. Κούρεμα, ξύρισμα, λεπίδα...». Είχανε ένα σαπούνι άσπρο, σαν κιμωλία, το βρέχανε με νερό, το βάζανε στο πρόσωπο και με τη λεπίδα που ήταν εργαλείο φονικό, γινόταν το ξύρισμα.

Έτσι και σου ‘φευγε η λεπίδα... Οι μισοί είχανε μουστάκι τότε, ήτανε μόδα. Δουλεύαμε στα κτήματα και το Σαββατοκύριακο, κι ο αδελφός μου ο Μανώλης κι εγώ, κουρεύαμε και ξυρίζαμε όλο το χωριό. Σαββατοκύριακο γίνονταν αυτά γιατί τις άλλες μέρες όλοι ήταν στη δουλειά. Στην πορεία ήθελα να γίνω κομμωτής. Λεφτά δεν υπήρχανε. Η μόνη περίπτωση ήτανε να πήγαινα στρατιώτης και να έβρισκα από εκεί μία άκρη όπως κι έγινε. Υπηρετώντας στο Ναυτικό, στη Σαλαμίνα πήγαινα και φοιτούσα στη Σχολή Αμαράντου. Σαββατοκύριακα δούλευα σε κουρείο στην Αθήνα, κι ύστερα στον Πειραιά. Επιστρέφοντας στη Ρόδο, το 1965 ήρθα να δουλέψω σ’ αυτό εδώ το κουρείο. Ήταν πολλά χρόνια κουρείο αυτό πριν από εμένα. Διάσημοι τότε ήταν όμως οι κομμωτές: ο Πλατής, ο Γιάγκος, ένας στη στοά του Σπάρταλη, κι εδώ στην Παλιά Πόλη ένας κουρέας, ψηλά στη Σωκράτους που λέγανε ότι είναι και κομμωτής.

Κι έτσι γίνατε Παλαιοπολίτης!
Νοίκιασα ένα δωμάτιο.

Πού πήγαινε τότε ο κόσμος;
Στου Βάλλα που ήτανε ζαχαροπλαστείο ονομαστό με την ωραία μπουγάτσα του, στο «Ανατολικόν» που το είχαν Μουσουλμάνοι, κι ήταν δίπλα- δίπλα, κι είχε κι άλλο ένα «Ανατολικόν», με ωραία γλυκά. Εδώ γύρω είχε τέσσερα μαγαζιά Γενικού Εμπορίου, όπως λέγαμε τότε, τα σούπερ μάρκετ: του Κούκουρα, του Πολιά, του Καραγιάννη ένα μεγάλο και απέναντι από το τζαμί κάποιου Χατζηστρατή. Είχε πολλές χιλιάδες κόσμου εδώ που ζούσαν. Κι ήτανε ράφτες, παπουτσήδες... Ήταν κι ένας μόδιστρος, τρία αδέλφια, οι Μπούχλας Κωνσταντίνος, ο Γιάννης, κι ο Λευτέρης.

Ήταν κι ο αγαπημένος Αλή, ο φημισμένος ράφτης της Ρόδου!
Εδώ ερχόταν, εγώ τον κούρευα. Έραβε όλη την καλή κοινωνία της Ρόδου και διάσημους ηθοποιούς, απ’ όλο τον κόσμο.

Μιλήστε μου για το κουρείο σας;
Λίγα τετραγωνικά ήταν, και ετοιμόρροπο, δεν χωράγαμε καλά-καλά. Μετά το μεγάλωσα λίγο. Τώρα η καινούργια μόδα είναι πιάνεις τη μηχανή και τελείωσε. Πριν ήταν με το ψαλίδι. Και οι μηχανές δεν ήταν ηλεκτρικές ήταν με το χέρι. Αν ήταν να κάνεις το «αμερικάνικο κούρεμα», όπως το λέγανε τότε, που μοιάζει με τα σημερινά κουρέματα, έπρεπε να το στρώσεις με το ψαλίδι, και δεν ήταν εύκολο, έπρεπε να είσαι δυνατός. Τώρα με τη μηχανή ώ τι ωραία που στρώνει, κατευθείαν...

Σας έτυχε να κόψετε κάποιον, κάποια φορά;
Παραμονές του Πάσχα, δουλειά πολλή και από τη βιασύνη μου του πήρα λίγο το αυτί με το ψαλίδι, έτρεχε το αίμα, μου λέει «δεν πειράζει, Πάσχα είναι»... (γέλια) Άνοιγα στις 8 το πρωί. Είχα έναν πελάτη που δούλευε στο Τελωνείο, πηγαινοερχόταν από τα καράβια και ερχόταν σ’ εμένα μου έλεγε «πόσους έχεις κύριε Ευγένιε;» «Δύο...», μου απαντούσε «πάω κι έρχομαι του έλεγα «δεν μπορώ να σου κρατήσω σειρά...», του φώναζα. Ερχότανε πάλι «ήρθε η σειρά μου;» Θύμωνε, έκανε δύο εβδομάδες, ξαναρχότανε, το ίδιο βιολί. Μέχρι που του είπα «θα ανοίγω Σάββατα πολύ πρωί, να σε ξυρίζω για να γλιτώσεις κι εσύ, κι εγώ». Μετά το μάθανε κι άλλοι και άνοιγα πολύ πρωί τα Σάββατα για όλους αυτούς.

Τους βάζατε και κολόνια;
Στο ξύρισμα. Στα μαλλιά βάζαμε το λεγόμενο « μπριγιόν», του Αγιακάτσικα όπως λέγανε τότε το λάδι της εταιρείας «Το Ρόδον της Ρόδου». Τότε τα μαλλιά τα στρώνανε, δεν θέλανε να είναι σηκωμένα. Και τα θέλανε να γυαλίζουνε, γι’ αυτό βάζαμε το λαδάκι, το οποίο τα μαύριζε κιόλας αφού ήτανε υγρά. Αυτός ήτανε ο καλλωπισμός. Για το ξύρισμα βγάζαμε με νερό τη σαπουνάδα που είχε μείνει, μετά κολόνια του Αγιακάτσικα, ή του Πάχου και μετά λίγη κρέμα ή και πούδρα για το τέλος. Τώρα το ξύρισμα το κάνουν λίγοι. Τότε έρχονταν εδώ για το ξύρισμά τους. Όταν ήρθα το 1965 είχε 15 κουρεία, τώρα είμαι μόνος μου».

Μου διαβάζει έναν τιμοκατάλογο του 1996.
«Ξύρισμα 1.500 δραχμές. Κοπή μαλλιών κλασικό 2.000 δρχ. Μαλλιά κλασικό, ξύρισμα 3.500 δρχ».
Πόσο μακρινή φαντάζει αυτή η εποχή.