Κοινή επιστολή των νησιωτικών συλλόγων λογιστών για τους κατοίκους Εξωτερικού

Rodiaki NewsRoom

Σε κοινή τους επιστολή, 15 σύλλογοι λογιστών του νησιωτικού χώρου, με πρωτοβουλία της Ε.Λ.Φ.Ε.Ε. Ρόδου, ζητούν την άμεση αποσαφήνιση του θέματος που αφορά στον τόπο της φορολογικής κατοικίας και της φορολόγησης του παγκοσμίου εισοδήματος φυσικών προσώπων (κυρίως αλλοδαπών) που κάνουν έναρξη ατομικής επιχείρησης στην Ελλάδα.

Χαρακτηριστικό δε είναι το παράδειγμα πολιτών Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου εκτός της χώρας καταγωγής και μόνιμης κατοικίας τους, έχουν ατομικές επιχειρήσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και σε άλλη χώρα της Ευρώπης.

Τους εν λόγω όμως πολίτες, η φορολογική μας αρχή, κατά την εκτεθείσα στην κοινή επιστολή πρακτική, τους καλεί να πληρώσουν φόρο για το παγκόσμιο εισόδημά τους (;) στην Ελλάδα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, αποκτώντας μάλιστα και διεθνείς διαστάσεις!

Η επιστολή:
«Αξιότιμε κε Διοικητά,
Η Π.Ο.Φ.Ε.Ε. έλαβε (με σκοπό να σας διαβιβάσει) το ακόλουθο υπόμνημα, από την Ένωση Λογιστών Φοροτεχνικών Ελευθέρων Επαγγελματιών (Ε.Λ.Φ.Ε.Ε.) Ρόδου, η οποία είναι μέλος της Ομοσπονδίας μας.
Πρόκειται για το μείζον ζήτημα που εκκρεμεί από το 2015, (αφότου με τα υποβληθέντα αρμοδίως τόσο στο υπουργείο Οικονομικών, όσο και στην Υπηρεσία σας υπομνήματα, από τις νησιωτικές ενώσεις – συλλόγους λογιστών – φοροτεχνικών (15 τον αριθμό) σε συνεργασία με την Π.Ο.Φ.Ε.Ε., αναδείξαμε το παραπάνω επίμαχο μείζον θέμα. Παράλληλα για την επίλυση του ζητήματος έγιναν προσφυγές στην ΔΕΔ, η οποία αφού τις εξέτασε, αποφάνθηκε θετικά με τις πρόσφατες αποφάσεις της 3257/02-07-2018, 3285/03-07-2018, και 3297/03-07-2018.

Παρά την επίλυση του καθεστώτος αλλαγής της φορολογικής κατοικίας με την εκδοθείσα Απόφασή σας (ΠΟΛ. 1201/2017) δεν έχει ακόμα δοθεί η ζητούμενη και νόμιμη λύση, για την πρακτική που ακολουθούν πολλές ΔΟΥ (σε τουριστικές και νησιωτικές κυρίως περιοχές), οι οποίες ερμηνεύουν (όπως αποφάνθηκε η ΔΕΔ) εσφαλμένα τις διατάξεις για τη φορολογική κατοικία για τις συγκεκριμένες κατηγορίες κατοίκων εξωτερικού – όχι μόνο ομογενών αλλά και αλλοδαπών - και μάλιστα κατοίκων κρατών που έχουν συνάψει Σ.Α.Δ.Φ με την Ελλάδα.

Ζητούμενο:
Είμαστε βέβαιοι κε Διοικητά, ότι θα βρείτε δίκαιο αλλά και νόμιμο (μετά και από τις θετικές αποφάσεις της ΔΕΔ, το αίτημα αυτό, που αποτελεί αίτημα τόσο της Π.Ο.Φ.Ε.Ε. όσο και αρκετών Ενώσεων της Ομοσπονδίας μας.

Επιπλέον και για λόγους δημοσίου συμφέροντος, προβείτε στην αποδοχή των αποφάσεων της ΔΕΔ και εκδώσετε νέα ΠΟΛ ή συμπληρώσετε την ΠΟΛ. 1201/2017, συνοψίζοντας και αποσαφηνίζοντας, το θεσμικό και λειτουργικό πλαίσιο, για την έναρξη ή διατήρηση (υπό τις αναγκαίες νόμιμες προϋποθέσεις) ατομικής επιχείρησης στην Ελλάδα από μόνιμο κάτοικο εξωτερικού (αλλοδαπό ή ομογενή), σύμφωνα με το οποίο δεν θα θεωρείται φορολογικός κάτοικος Ελλάδος με την υποχρέωση φορολόγησης του παγκόσμιου εισοδήματός του στη χώρα μας.

Ακολουθεί αυτούσιο το Υπόμνημα της Ε.Λ.Φ.Ε.Ε. Ρόδου με αριθμό πρωτ. 73/17-09-2018:
Θέμα: Άρση νομικών εμποδίων για την έναρξη ή διατήρηση ατομικής επιχείρησης στην Ελλάδα από φορολογικό κάτοικο εξωτερικού ή Έλληνα ομογενή - μετανάστη (Σχετικές και οι αποφάσεις της ΔΕΔ 3257/02-07-2018, 3285/03-07-2018, 3297/03-07-2018)

Αξιότιμε κε Διοικητά,
Σχετικά με το παραπάνω θέμα παρακαλούμε σημειώσατε τα ακόλουθα:

1. Όπως γνωρίζετε, από τα υποβληθέντα αρμοδίως τόσο στο υπουργείο Οικονομικών, όσο και στην Υπηρεσία σας υπομνήματα το έτος 2015, οι νησιωτικές ενώσεις – σύλλογοι λογιστών – φοροτεχνικών (15 τον αριθμό) και η Π.Ο.Φ.Ε.Ε., αναδείξαμε το παραπάνω επίμαχο μείζον θέμα.

Πρόκειται για την πρακτική που ακολουθούν πολλές ΔΟΥ (σημ. των τουριστικών και νησιωτικών κυρίως περιοχών), οι οποίες ερμηνεύοντας εσφαλμένα τις διατάξεις για τη φορολογική κατοικία, δημιούργησαν προβλήματα σε κατοίκους εξωτερικού – όχι μόνο ομογενών αλλά και αλλοδαπών - και μάλιστα κατοίκων κρατών που έχουν συνάψει Σ.Α.Δ.Φ με την Ελλάδα.

2. Συγκεκριμένα:
• Παρότι σύμφωνα με τον νόμο και τις σχετικές αποφάσεις σας οι οποίες συνάδουν με τις πρόσφατες αποφάσεις του ΣτΕ(1) (1445/2016, 1215/2017), τα εν λόγω φυσικά πρόσωπα έχουν αποδεδειγμένα την φορολογική κατοικία τους εκτός Ελλάδος και αποδεδειγμένα διαμένουν μόνιμα στο εξωτερικό,

• παρότι προσκομίζουν τα νόμιμα και προβλεπόμενα έγγραφα από το νόμο, που αποδεικνύουν αφενός(2) «την πραγματική εγκατάστασή τους» στον ορισμένο τόπο στο εξωτερικό, και αφετέρου το γεγονός ότι έχουν καταστήσει την εν λόγω χώρα τους, κέντρο της ύπαρξης τους, των βιοτικών τους σχέσεων, των υλικών τους συμφερόντων, του υλικού τους βίου και της επαγγελματικής τους εγκατάστασης», και πληρούν τα κριτήρια για να είναι φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού,

• παρότι (συναφώς με τα ανωτέρω), τα παραπάνω φυσικά πρόσωπα, ουδέποτε στο παρελθόν απώλεσαν ή μετέφεραν αλλού ή στην Ελλάδα την φορολογική τους κατοικία ή ουδέποτε διέμειναν στην Ελλάδα και ενώ συνεχίζουν να διατηρούν αποδεδειγμένα τη μόνιμη ή κύρια κατοικία και το κέντρο των ζωτικών τους συμφερόντων στο εξωτερικό (οικογένεια, μόνιμη εργασία, αποδεδειγμένη κοινωνική ασφάλιση, διαμονή μεγαλύτερη των 183 ημερών εκεί κ.λπ.),

• παρότι η φορολογική αρχή για τη θεμελίωση της προαναφερόμενης φορολογικής υποχρέωσης ενός φυσικού προσώπου, φέρει το βάρος της απόδειξης(3) προκειμένου να ασκήσουν δραστηριότητα (χωρίς την φυσική παρουσία τους στην Ελλάδα) και να δηλώνουν νομίμως εισοδήματα από την εκμετάλλευση ιδιόκτητης κατοικίας ως τουριστικό κατάλυμα, ή την εκμετάλλευση ενοικιαζόμενων δωματίων, ή την εκμετάλλευση μισθωμένου εστιατορίου, την ενοικίαση σκαφών, κ.λπ., υποχρεώθηκαν να κάνουν έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας με μορφή ατομικής επιχείρησης.

3. Περαιτέρω συνεπεία των ενεργειών αυτών των ΔΟΥ, οι οποίες απέρριψαν τις δηλώσεις επιφύλαξης που υπέβαλαν νομίμως (ως πρώτο στάδιο άμυνας) οι αλλοδαποί, τους θεωρεί de facto φορολογικούς κατοίκους Ελλάδος, εκ του λόγου και μόνο, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, αναγκάστηκαν να κάνουν έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας με μορφή ατομικής επιχείρησης στη χώρα μας και τους καλεί να πληρώσουν φόρο για το παγκόσμιο εισόδημά τους (;) στην Ελλάδα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, αποκτώντας μάλιστα και διεθνείς διαστάσεις!

4. Με την τότε επιστολή μας κε Διοικητά, και την εν συνεχεία αρθρογραφία αναδείξαμε την εν λόγω λανθασμένη ερμηνεία και εφαρμογή των διατάξεων από ορισμένες ΔΟΥ και επί πλέον την επίκληση που κάνει η απόφαση 1445/2016 του ΣτΕ για την προφανή αντίθεση μεταξύ της διατύπωσης στο άρθρο 4 του Ν.4172/2013 και της εισηγητικής έκθεσης(4).

5. Έκτοτε, προς επίλυση του ανωτέρω ζητήματος, ακολούθησε, μεταξύ άλλων, μία σειρά νομοτεχνικών βελτιώσεων επί τη βάσει των αποφάσεων του ΣτΕ. Ειδικότερα η νέα απόφασή σας ΠΟΛ. 1201/06.12.2017, άνοιξε πλέον το δρόμο της απρόσκοπτης αλλαγής της φορολογικής κατοικίας και των χωριστών δηλώσεων.

6. Για τις αναφερθείσες στην αρχή του παρόντος, σχετικές προσφυγές στην Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών, σημειώνουμε ότι επειδή δεν έγιναν δεκτά από τη φορολογική αρχή τα ταυτάριθμα αιτήματα των προσφευγόντων(5), υποβλήθηκαν οι εν λόγω τρεις ενδικοφανείς προσφυγές κατά απορριπτικών αποφάσεων της αρμόδιας ΔΟΥ που αφορούσαν την αμφισβήτηση της φορολογικής κατοικίας τους στην αλλοδαπή, για τα φορολογικά έτη 2014, 2015 και 2016, αντίστοιχα. Επισημαίνεται ότι και στο παρελθόν έχουν εκδοθεί παρόμοιες αποφάσεις της ΔΕΔ με το ίδιο σκεπτικό, όπως π.χ. η απόφαση 2972/2017(6).

Παρόμοια με το ίδιο σκεπτικό είναι και η πρόσφατη απόφαση της ΔΕΔ Θεσσαλονίκης(10) (αρ. απόφ. 1445/2018).

7. Επί του σκεπτικού των κρίσιμων αποφάσεων(7) της ΔΕΔ 3257/02-07-2018, 3285/03-07-2018, 3297/03-07-2018:
Αναντίρρητα θα διαπιστώσετε και σεις κε Διοικητά, όπως κάθε καλόπιστος πολίτης, το άψογο της διερεύνησης από κάθε άποψη(8)

Ειδικότερα η ΔΕΔ ερμηνεύει την έννοια του «κέντρου των ζωτικών συμφερόντων» με βάση τη διάταξη του άρθρου 4 παρ. 1 του ΚΦΕ, όπως ισχύει μετά την τροποποίησή της από το άρθρο 115 παρ. 1 του Ν. 4549/2018.

Όπως επισημαίνει και η Απόφαση της ΔΕΔ κατ’ επίκληση της Αιτιολογικής Έκθεσης του Ν. 4549/2018, η εν λόγω τροποποίηση αποτελεί απλή αναδιατύπωση, ώστε η έννοια του κέντρου των ζωτικών συμφερόντων να ευθυγραμμίζεται τόσο με τα ερμηνευτικά σχόλια της Πρότυπης Σύμβασης του ΟΟΣΑ για την Αποφυγή της Διπλής Φορολογίας Εισοδήματος, όσο και με την Απόφαση ΣτΕ 1445/2016.
Αυτό σημαίνει ότι και οι υποθέσεις προηγούμενων φορολογικών ετών πρέπει να εξετάζονται υπό το πρίσμα της νεότερης διατύπωσης.

8. Η ΔΕΔ αποφάσισε και για τις τρείς περιπτώσεις την αποδοχή αυτών, ως προς την αιτούμενη ακύρωση των με αριθμό … /2017 και … /2017 και … /2017 απαντήσεων του Προϊσταμέ νου της ΔΟΥ… … για τα φορολογικά έτη 2015 και 2016».

9. Για τη σημασία των αποφάσεων για την ανεμπόδιστη επενδυτική δραστηριότητα στη χώρα μας, από ομογενείς και αλλοδαπούς σε όφελος των δημοσίων εσόδων, κάνουμε την παρακάτω παραπομπή υπ’ αριθμόν 9.

Κύριε Διοικητά,
α) επειδή η ανάγκη μείωσης ή και εξάλειψης των στρεβλώσεων του φορολογικού μας συστήματος προκειμένου να ενισχυθούν οι επενδύσεις και να εμπεδωθεί η φορολογική συνείδηση, είναι επιτακτική,
β) επειδή θεωρούμε ότι πλέον υπάρχουν τα νομοθετικά ερείσματα για τη έκδοση αποφάσεως, ή συμπλήρωσης της υφιστάμενης (ΠΟΛ. 1201/2017) και
γ) επειδή μετά και τις θετικές αποφάσεις της ΔΕΔ, ο λόγος πλέον βρίσκεται στη φορολογική διοίκηση,

Είμαστε βέβαιοι ότι θα βρείτε δίκαιο αλλά και αναγκαίο το αίτημά μας, όπως και για λόγους δημοσίου συμφέροντος(9), προβείτε στην αποδοχή των αποφάσεων και εκδώσετε ή συμπληρώσετε την ΠΟΛ.1201/2017, συνοψίζοντας και αποσαφηνίζοντας το θεσμικό και λειτουργικό πλαίσιο για την έναρξη ή διατήρηση (υπό τις αναγκαίες νόμιμες προϋποθέσεις) ατομικής επιχείρησης στην Ελλάδα από μόνιμο κάτοικο εξωτερικού (αλλοδαπό ή ομογενή), σύμφωνα με το οποίο δεν θα θεωρείται φορολογικός κάτοικος Ελλάδος, με την υποχρέωση φορολόγησης του παγκόσμιου εισοδήματός του στη χώρα μας».