Ηλίας Καραβόλιας: Το face και το book

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο Ηλίας Καραβόλιας

«Δεν είναι ότι χειροτέρεψε ο κόσμος, απλώς η κάλυψη των γεγονότων έγινε πολύ καλύτερη»
(G. K. Chesterton, λίγο πριν πεθάνει το 1936)

Όταν κάποιος μας πληροφορεί για κάτι, η φράση «από πού το έμαθες αυτό» έχει καταστεί περιττή.
Τα social — παντού στην Ευρώπη και στον κόσμο, όπως δείχνει το δημοσίευμα στο τέλος*, είναι η βασική πηγή των μαντάτων.
Αλλά ένα λεπτό. Ανέκαθεν στην ανθρωπότητα το καφενείο δεν ήταν η πηγή ειδήσεων; Όσα ξέρει η πιάτσα δεν τα μαθαίνεις από πουθενά, λέει ο πάνσοφος λαός.
Η ιντερνετική όμως υπερεπικοινωνία των πάντων, αυτή η παγκόσμια ψηφιακή πιάτσα, παράγει και αναπαράγει ειδήσεις. Ο κόσμος περιγράφεται από αυτά που γράφουν όλοι για όλους και για όλα — είτε αληθινά είτε fake.
Δεν είναι εποχή μετά-αλήθειας αυτή. Ούτε υπερεπικοινωνίας: είναι εποχή του θορύβου. Του σκόπιμου, περιττού αλλά μονίμως εκκωφαντικού θορύβου — μέχρι να σε βυθίσει στη σιωπή.
«Άκουγε πολλούς, μίλα σε λίγους» γράφει σε ένα θεατρικό του ο Σαίξπηρ προ αιώνων. Ήξερε ότι η ζωή είναι Facebook και θέλει σιωπηλό μπανιστήρι.
Αλλά να είμαστε ακριβείς: ζούμε για να διαβάζουμε στις οθόνες τι λένε οι άλλοι για το τι συμβαίνει — και όχι για «το τι συμβαίνει πραγματικά».
Μπερδέψαμε την ενημέρωση με την άποψη, την είδηση με την φήμη, το μέσο με το μήνυμα (ΜακΛουάν).
Ή δημοσιογραφία «καταργήθηκε» αφού γίναμε ρεπόρτερ του εαυτού και του κόσμου. Γίναμε αναλυτές και αρθρογράφοι — οι πάντες.
Κίνδυνος όμως, υπάρχει άραγε από αυτό; Μαθαίνεις πράγματι τον κόσμο και το γίγνεσθαι όταν διαβάζεις τα social media αντί για μια στήλη σε ένα site ειδησεογραφικό; (που και αυτή την βρίσκεις στα social πλέον)
Κοιτάξτε: στο καφενείο, το μεγαλύτερο κοινοβούλιο κάθε χώρας, εκεί που πέφτουν κυβερνήσεις, εταιρείες, διαλύονται οικογένειες και καταδικάζονται αθώοι και ένοχοι, ισχύει ένα αξίωμα: ο καφετζής στο τέλος τα άκουσε και τα ξέρει όλα, και μάλιστα πληρώθηκε γι' αυτό. Ας το έχουμε κατά νου.
Το «ψάχνω δωρεάν» την είδηση που κάποιος θα μεταφέρει στην ανάρτησή του (επειδή στην πραγματικότητα ρίχνω ένα βλέφαρο στη ζωή και στις σκέψεις του) είναι μύθος.
Πληρώνουμε πανάκριβα τη συνήθειά μας να ενημερωνόμαστε σχεδόν μόνο σοσιαλμιντιακά και να ενημερώνουμε τους άλλους επίσης μόνο σοσιαλμιντιακά.
Η εφημερίδα δεν θα πεθάνει. Ούτε και το βιβλίο. Ούτε όμως και τα καφενεία (τα αληθινά) θα κλείσουν επειδή υπάρχουν τα ψηφιακά στις οθόνες των κινητών μας τηλεφώνων.
Το μόνο που πεθαίνει — αν συνεχίσουμε να μαθαίνουμε τα νέα μόνο από αναρτήσεις — είναι η αλήθεια. Αυτή που ακούς, όταν βλέπεις τον άλλο πρόσωπο με πρόσωπο.
Αυτό που πεθαίνει είναι η συζήτηση με τα μάτια και με τις σιωπές, και όχι η δήθεν «κουβέντα» πίσω από οθόνες και πληκτρολόγιο.
Και αυτό που δεν μαθαίνεται μέσα στα social media είναι ότι η καταγραφή μιας είδησης και μιας άποψης, θέλει εκτός από επιχειρήματα και τεκμηρίωση, κάτι ακόμα: πρόσωπο, βλέμμα, δέσμευση, γλώσσα σώματος.
Το αληθινό Facebook είναι face και book — σε κοιτώ και διαβάζω το βιβλίο με τις γνώσεις και τις πληροφορίες που κουβαλάς μέσα σου…
https://www.efsyn.gr/media/488788_anthei-i-parapliroforisi-stin-ellada-ta-social-media-i-basiki-pigi-enimerosis