Μήπως τελικά χρειάζεται ένα διαφορετικό σχέδιο για την ενίσχυση της απασχόλησης των νέων;

Γράφει ο Μαρίνος Ανδρέας

Η ανεργία των νέων αποτελεί ένα από τα σημαντικά προβλήματα της σύγχρονης κοινωνίας σε όλο τον κόσμο. Στην Ελλάδα η ανεργία των νέων αγγίζει το 61,5%, ενώ στην Ευρώπη το 23,2%.

Τόσο όμως στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη οι εργοδότες υποστηρίζουν ότι δεν βρίσκουν υπαλλήλους με τα κατάλληλα προσόντα γι’αυτούς. Αρκετές είναι οι φωνές που υποστηρίζουν ότι η Ευρώπη, και κυρίως η Ελλάδα ακολούθησαν ένα λανθασμένο εκπαιδευτικό σύστημα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί αυτό του κλάδου των αρχιτεκτόνων. Ενώ λοιπόν η αγορά από το 2004 είχε πέσει κατά 60%, εντούτοις το ποσοστό των αποφοίτων από τις αντίστοιχες πανεπιστημιακές σχολές αυξήθηκε κατά 45-50%.

Τις πρακτικές αυτές ενίσχυαν κυβερνήσεις του παρελθόντος, Η βασική τους γραμμή φαινόταν να είναι «κάθε χωριό και πανεπιστήμιο, κάθε ραχούλα και πτυχίο». Παρόμοια όμως συνέβαιναν και στο χώρο της προγραμμάτων κατάρτισης ανέργων και μη. Πολλά ΚΕΚ (Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης) υλοποιούσαν επιμορφωτικά σεμινάρια, χωρίς καμιά σχέση με τις πραγματικές ανάγκες της τοπικής κοινωνίας. Έτσι χωρίς κανένα σχεδιασμό, η Ελληνική κοινωνία έστρεψε αλλά και εξακολουθεί να στρέφει τους νέους σε κορεσμένα επαγγέλματα, με βέβαιη την ανεργία.

Σε ό,τι αφορά την περιοχή μας, το Νότιο Αιγαίο, τα ποσοστά της ανεργίας είναι μεγάλα παρά τον μεγάλο ρεύμα τουρισμού. Το πρόβλημα χρόνο με τον χρόνο μεγιστοποιείται (σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία), συνεπικουρούμενο από την Παγκόσμια Κρίση, δημιουργώντας μια μερίδα νέων μεταξύ 15 και 34 ετών που μένουν κοινωνικά απαξιωμένοι και αδρανείς.

Τι πρέπει να γίνει; Είναι επιτακτική ανάγκη να συγκροτηθεί ένα εθνικό σχέδιο με σκοπό την πρόβλεψη ώστε να επιτευχθεί ενίσχυση της απασχόλησης των νέων, περιλαμβάνοντας και την δική μας περιοχή. Να δημιουργηθεί μια πολιτική που δεν θα εξαντλείται στην ευκαιριακή απορρόφηση κοινοτικών πόρων ή στον πλουτισμό μεμονωμένων ιδιωτών.

Η επιδότηση της εργασίας σε διάφορες επιχειρήσεις για την αντιμετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού δεν φαίνεται να αποδίδει τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρωπαϊκή ΄Ενωση, ενώ οι επιδοτήσεις για την αυτόαπασχόληση δείχνουν θετικά αποτελέσματα, παρόλο που –όπως τονίζεται- το φάσμα των αναγκαίων ελέγχων ώστε να υπάρξει ευρεία εφαρμογή αυτού του μέτρου είναι περιορισμένη.

Η βοήθεια στην αναζήτηση εργασίας (σε οργανωμένο επίπεδο), γενικά ως μέτρο, αποδείχθηκε αποτελεσματικό, και ως ιδιαίτερα θετικά αξιολογήθηκαν τα αποτελέσματα της εξατομικευμένης παρακολούθησης και υποστήριξης.

Σύμφωνα επίσης με αξιολόγηση σε επίπεδο ΕΕ, θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στα θέματα της αδιάκοπης και απρόσκοπτης ενσωμάτωσης των ανέργων στην αγορά εργασίας, στο follow up των ωφελούμενων των προγραμμάτων απασχόλησης, στη σχέση κόστους-απόδοσης των ενεργητικών μέτρων, και στον προσδιορισμό των επαγγελμάτων που ‘εν δυνάμη’ θα πληγούν από την ανεργία σε κάποιο χρονικό διάστημα.

Ακόμα σημαίνει εξατομίκευση των υπηρεσιών συμβουλευτικής υποστήριξης και παρακολούθησης, ενώ διαφαίνεται έντονη και η προοπτική ειδικά σχεδιασμένων μέτρων ανά ομάδα στόχου. Πρέπει επίσης να συμπεριλαμβάνεται η καταγραφή, παρακολούθηση και αξιολόγηση των μέτρων κάθε πολιτικής απασχόλησης.

Τέλος είναι επίσης σημαντικό να ανανεώνεται η κατάρτιση αλλά και κάθε επαγγελματική σχολή με νέα προγράμματα σπουδών, προσαρμοσμένα στις τεχνολογικές αλλαγές και στηριγμένα σε ένα γενικότερο εθνικό σχέδιο ανάπτυξης.