To άγνωστο...

Γράφει η ψυχολόγος
Μαρία Καρίκη

Πόσο πολύ θα θέλαμε να έχουμε τον έλεγχο των πραγμάτων και των καταστάσεων. Να γνωρίζαμε περισσότερα τόσο για τον εαυτό μας όσο για τους άλλους. Να προβλέπαμε, να προστατευόμασταν, να μην πληγωνόμασταν. Αυτή η ανασφάλεια που οργιάζει μέσα μας και μας κάνει να φοβόμαστε, να πανικοβαλλόμαστε, να υποψιαζόμαστε ενισχύει τις αμφιβολίες μας και τις αρνητικές σκέψεις μας.

Ψάχνουμε έναν τρόπο να ξεφύγουμε από τέτοιους φαύλους κύκλους. Λέμε την επόμενη φορά δεν θα με στεναχωρήσει, δεν θα με αγχώσει τόσο και κάθε φορά αναιρούμε τη δήλωσή μας. Αυτό που ίσως μας τρομάζει περισσότερο είναι το «μετά». Αυτό το «μετά» τόσο ποθητό, αλλά και τόσο άγνωστο και απρόβλεπτο.

Προσπαθούμε να βρούμε απαντήσεις για να ησυχάσουμε, προσπαθούμε να το τιθασεύσουμε, αλλά κάθε φορά μοιάζει όλο και πιο ασαφές. Ίσως γιατί δεν θέλουμε να δεχτούμε ότι η ασάφεια –και όχι η σαφήνεια- ορίζει τις ζωές μας. Αρνούμαστε να αποδεχτούμε τη ρευστότητα ως a priori ορισμό του σήμερα και του αύριο και αυτό μας δυσκολεύει αφάνταστα.

Θέλουμε απαντήσεις, θέλουμε ξεκαθαρίσματα, θέλουμε να ξέρουμε πού πατάμε και ενώ προσπαθούμε διακαώς για όλα αυτά, πάντα έρχεται μια ανατροπή, μια στραβή που μας ξαναπάει στην αφετηρία. Στο τέλος νιώθεις ότι όσο και να το επιδιώκεις, η αίσθηση της ασφάλειας όλο και ξεμακραίνει.

Ίσως γιατί μεγαλώνεις και συνειδητοποιείς ότι το πιο κοντινό σου πρόσωπο, η πιο οικεία αλήθεια σε όλα είναι ο εαυτός σου. Ακόμη και ο εαυτός σου μπορεί να σε προδώσει, να σε πληγώσει. Πάντα ξέρεις όμως ότι δεν μπορείς να ξεφύγεις από αυτά που έχει να σου πει. Το ερώτημα είναι αν εσύ ακούς και αν τα «μεταφράζεις» σωστά ή μήπως όπως σε παραμυθιάζει το «εγώ» σου!

Όλα κερδίζονται με μάχες κι όλα μπορούν να είναι μέρος ενός αγώνα που έχει αρχή, αλλά όχι τέλος. Είναι ο αγώνας της προσωπικής σου ιστορίας. Κάποιες φορές κουραζόμαστε, άλλες έχουμε περισσότερες προσδοκίες από ότι πρέπει κι άλλες φορές πάλι αισθανόμαστε ότι πήραμε τη λάθος διαδρομή. Εκεί ή λιγοψυχείς ή πεισμώνεις ή πότε το ένα και πότε το άλλο.

Θέλεις να ηρεμήσεις, να φτάσεις κάπου και να αράξεις, να κατακτήσεις αυτό που σου φαινόταν μεγάλο, άπιαστο και να πανηγυρίσεις. Μόλις όμως το καταφέρεις αποζητάς το παρακάτω, διψάς για το παρακάτω. Είναι στη φύση του ανθρώπου να μην ικανοποιείται εύκολα, αλλά και να τραγικοποιεί το λάθος, το εμπόδιο, το κακό.

Εκεί που οικειοποιείσαι κάτι, ξαφνικά μπορεί να σου φαίνεται άγνωστο, απόμακρο. Συνειδητοποιείς ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο, ούτε καν η δική σου συμπεριφορά. Δυσκολεύεσαι να πειστείς ότι πρέπει να συνηθίσεις το άγνωστο, να βουτήξεις μέσα σε αυτό και να τολμήσεις να βγεις από τη ζώνη ασφαλείας σου. Σαν να μη θέλεις να κουραστείς για να δεις το παρακάτω, το άλλο.

Θέλεις να βγάλεις ρίζες, ενώ ο προορισμός σου είναι να «πετάξεις» προς τα εκεί που είναι τα όνειρά σου, οι άνθρωποί σου, οι στόχοι, οι ανάγκες σου. Φοβάσαι όμως να «πετάξεις» γιατί μπορεί να «πέσεις» ή να χάσεις αυτά που κουβαλάς. Παγιδεύεσαι μέσα στο ίδιο σου το «είναι» και μπορεί και να το βαρεθείς, κατηγορώντας όμως άλλους για την πλήξη και την αδράνειά σου.

Για κάποιους το άγνωστο φαίνεται δελεαστικό. Δεν ξέρω αν αυτοί είναι πιο τολμηροί από τους άλλους ή αν απλά αντιλαμβάνονται πιο γρήγορα απ’ ότι οι άλλοι τον αυτοπεριορισμό τους, τη στασιμότητά τους και απλά αυτό τους τρομάζει περισσότερο από οτιδήποτε άλλο. Ο νους είναι φτιαγμένος για να αποκωδικοποιεί ερεθίσματα, να εναλλάσσει εικόνες, να ρουφάει εμπειρίες, να επεξεργάζεται γνώσεις, να «διευρύνεται».

Τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει τον άνθρωπο να πάει παρακάτω σαν σκέψη και πράξη, παρά μόνο ο φόβος του, παρά μόνο η αμφιβολία ότι κάτι μπορεί να πάει στραβά ή και χειρότερα. Ποιος είπε ότι δεν θα έχουμε τη δύναμη να αντιμετωπίσουμε το στραβό, να ξεπεράσουμε τη δυσκολία; Όλα είναι στο μυαλό μας! Καθετί παίρνει την αξία που εμείς του δίνουμε. Εμείς κάνουμε την υπερβολή, τη γενίκευση, την υπερμεγέθυνση και το απροσπέλαστο.

Αν λίγο ήμασταν περισσότερο ευέλικτοι, περισσότερο εκπαιδευμένοι θα μπορούσαμε να φτάσουμε εκεί όπου ποτέ δεν πιστεύαμε ότι θα φτάσουμε. Ακόμα κι αυτοί που φοβούνται να γνωρίσουν τις άπειρες δυνατότητες τους, μπορούν να μάθουν από εκείνους τους άλλους που τολμούν. Αρκεί να εμπνευστούν από αυτούς, αρκεί να αφεθούν στην ίδια τη ροή της ζωής.

Δεν έχουν σημασία οι ταχύτητες και τα τυχόν λάθη. Σημασία έχει να κάνεις την αυτοκριτική σου και να αναθεωρείς. Να τα βάζεις ακόμα και με τον εαυτό σου, αν βαρέθηκες να βλέπεις την ίδια εκδοχή σου ξανά και ξανά. Μην περιμένεις να στο πουν οι άλλοι.

Μην περιμένεις τόσο ώστε να θυμώσεις και να ξεσπάσεις, γιατί τότε μπορεί να πληγώσεις πολλούς ή και να ισοπεδώσεις τα πάντα με την οργή σου. Βρες τι σου φταίει… Πολλές φορές δεν είναι το έξω μας, αλλά τα μπερδεμένα συναισθήματά μας. Βρες τις ισορροπίες σου. Άλλαξε, αναθεώρησε ξανά και ξανά! Μη φοβάσαι το άγνωστο. Να φοβάσαι περισσότερο τον ίδιο σου το φόβο…!