Γροθιά στο στομάχι η κατάσταση με τους πρόσφυγες στο νησί της Κω

Μπάμπης Μαστροδημήτρης

Οι κάτοικοι και οι καταστηματάρχες του νησιού βιώνουν τις επιπτώσεις της επώδυνης και οδυνηρής πραγματικότητας

Οι ανάγκες του ρεπορτάζ μας έφεραν την περασμένη Παρασκευή στην Κω, με αφορμή την επίσκεψη του αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Φρανς Τίμερμανς και του Έλληνα Επιτρόπου σε θέματα μεταναστευτικής πολιτικής κ. Δημήτρη Αβραμόπουλου.

Οι εικόνες όμως που αντικρίζει κανείς από την πρώτη κιόλας στιγμή που φτάνει στο νησί, είναι πραγματικά γροθιά στο στομάχι. Εκεί όπου άλλοτε οι ντόπιοι και οι επισκέπτες απολάμβαναν τον περίπατό τους δίπλα στην θάλασσα, τα κτήρια και την σπουδαία αρχιτεκτονική τους, τώρα πλέον βρίσκονται παντού σκηνές, άνθρωποι που κοιμούνται όπου βρουν, που προσπαθούν να κάνουν μπάνιο και να πλύνουν τα ρούχα τους από ένα κοινόχρηστο σωλήνα.

Εικόνες που μαρτυρούν τον πόνο που έζησαν οι πρόσφυγες φεύγοντας από την χώρα τους η οποία βρίσκεται εν μέσω εμφύλιου σπαραγμού, την αγωνία τους για το τι θα απογίνουν, για το τι θα φάνε, για το αύριο.

Η δυσοσμία πριν ακόμη βγεις από το λιμάνι είναι έντονη.
Η πολυφωτογραφημένη καμάρα της Κω στην είσοδο της πόλης, έχει μετατραπεί σε έναν απέραντο υπαίθριο καταυλισμό. Σκηνές και πρόχειρα παραπήγματα έχουν στηθεί ακόμη και μπροστά στην παραλία.

Μικρά παιδιά, προσφυγόπουλα που προσπαθούν να βρουν λίγη από την χαμένη τους αθωότητα και ανεμελιά, κάνουν βουτιές στην θάλασσα, χωρίς καν να ξέρουν καλά-καλά να κολυμπούν. Περιμένουν στην σειρά για να πάρουν τα διαθέσιμα σωσίβια από τους προηγούμενους και πάντα υπό το άγρυπνο βλέμμα των μητέρων τους που μπαίνουν ακόμη και μέσα στην θάλασσα με την μπούργκα αν κριθεί απαραίτητο. Αρκεί όμως να προστατεύσουν τα παιδιά τους, από κάθε κίνδυνο.

Περνώντας ανάμεσα από τις στημένες σκηνές, «σφίγγεται» η καρδιά σου. Άλλοι κοιμούνται, άλλοι στήνουν πηγαδάκια συζητώντας τους προβληματισμούς για το μέλλον τους, άλλοι προσεύχονται, άλλοι νανουρίζουν τα παιδιά τους. Όλα αυτά σε κοινή θέα. Κανείς όμως δεν γυρίζει να κοιτάξει τα αδιάκριτα βλέμματα των περαστικών. Ίσως γιατί τόσες ημέρες πια τα συνήθισαν, ίσως από ντροπή ή φόβο. Ίσως πάλι γιατί τους αρκεί που έφτασαν ασφαλείς στην Ελλάδα, χιλιόμετρα μακριά από την εμπόλεμη ζώνη.

Οι κάτοικοι και ιδίως οι καταστηματάρχες βιώνουν και αυτοί με την σειρά τους μια επώδυνη και οδυνηρή πραγματικότητα.

Όλες αυτές οι εικόνες έχουν δημιουργήσει ανεπανόρθωτο πλήγμα στην τουριστική εικόνα, ενός από τους πιο γνωστούς καλοκαιρινούς προορισμού της χώρας. Αρκετοί πλανόδιοι ζωγράφοι ή έμποροι, αναγκάζονται να συνυπάρξουν στον ίδιο χώρο.

Ακόμη και η θάλασσα (το παραλιακό μέτωπο) που αποτελεί έναν από τους λόγους για τους οποίους οι τουρίστες προτιμούν την χώρα μας για τις διακοπές τους, είναι γεμάτη σκουπίδια, εγκαταλελειμμένες λέμβους, αντικείμενα που επιπλέουν κ.α.

Εικόνες που παραπέμπουν σε μια άλλη Ελλάδα, στα χρόνια που η χώρα μας αναγκάστηκε να δεχθεί ένα τεράστιο προσφυγικό κύμα μετά την καταστροφή της Σμύρνης.

Είναι σαφές πώς ότι ούτε τότε, αλλά κυρίως ούτε τώρα, αν και υπήρχαν αποχρώσες ενδείξεις για το προσφυγικό κύμα στα Τουρκικά παράλια που ήταν έτοιμο να «εκραγεί», υπήρχε σχέδιο διαχείρισης του προβλήματος. Όχι μόνο από την Ελλάδα, την Ιταλία και την Ουγγαρία που έχουν πληγεί περισσότερο από το προσφυγικό κύμα, αλλά και από τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης που «κώφευαν», θεωρώντας ότι δεν είναι δικό τους πρόβλημα.

Ο «αυτισμός» όμως που επιδείκνυαν μέχρι πρόσφατα οι Ευρωπαίοι εταίροι, εξακολουθεί να προβληματίζει για το αν τελικά πρόκειται για μια ενωμένη και αλληλέγγυα Ευρώπη ή απλώς για μια οικονομική και νομισματική Ένωση κρατών.

Για το λόγο αυτό η παρουσία τόσο του αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Τίμερμανς, όσο και του Έλληνα Επιτρόπου Δημήτρη Αβραμόπουλου στην Κω, εξέπεμψαν ισχυρά μηνύματα και προσπάθησαν να ανατρέψουν αυτή την αντίληψη, έστω και με καθυστέρηση.

Ακόμη και οι ίδιοι επιχείρησαν να τονίσουν τον συμβολισμό αυτό, ενώ ο πρώην υπουργός Εξωτερικών και Τουρισμού της Ελλάδας είπε χαρακτηριστικά: «Οι εικόνες αυτές που είδαμε σήμερα στην Κω, τα παιδιά που πνίγονται προσπαθώντας να φτάσουν εδώ, "χτυπάνε" και την δικιά μας καρδιά.

Η Κως βιώνει δραματικές ώρες, που απειλούν την κοινωνική συνοχή και την επιχειρηματικότητα».

Αμφότεροι τόνισαν ότι πλέον υπάρχει σαφές σχέδιο το οποίο καταρτίστηκε μέσα από την επικοινωνία που είχαν με τους τοπικούς φορείς, αφού δεν υπήρχε τέτοιο ιστορικό προηγούμενο στην Ευρώπη, άρα και η ανάλογη εμπειρία.

Το ζήτημα είναι όμως η βοήθεια που ανέφεραν ότι θα δοθεί για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, να φτάσει στον προορισμό της και μάλιστα… χθες.

Γιατί η ισότητα, η αλληλεγγύη και η ανθρώπινη αξιοπρέπεια δεν έχουν όρια. Δεν κοιτούν λαούς, θρησκεία ή χώρα καταγωγής. Και η Ελλάδα εκτός των άλλων, την ίδια ώρα που παλεύει για την δικιά της επιβίωση, για την επιβίωση των παιδιών της, κινδυνεύει να γίνει και ένα απέραντο νεκροταφείο ψυχών των κατατρεγμένων, των ταλαιπωρημένων και των διωγμένων λαών, που το μόνο που ζητούν είναι ελευθερία και μια θέση στο… όνειρο.