Η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας

Rodiaki NewsRoom

Η κακή διαχείριση έχει δώσει το άλλοθι στο κεντρικό κράτος

Γράφει ο
Μ. Σαββής
πρώην δήμαρχος Νότιας Ρόδου

Παρακολουθώ με ιδιαίτερο ενδιαφέρον την επαναλαμβανόμενη για νιοστή φορά συζήτηση για την αξιοποίηση της Δημόσιας Περιουσίας στον τόπο μας.

Ξανά στο διάλογο η ιστορική της διαδρομή των 100 και πλέον ετών, κατοχή της Ρόδου από τους Ιταλούς το 1912, δημιουργία του Κτηματολογίου, που αποτελεί ακόμα την πηγή διαχείρισης της. Γνωστή, σεβαστή και αξιόπιστη η ιστορική αναφορά και πρέπει να συνδράμει στην τελική πρόταση για την οριστική λύση στις σημερινές όμως ανάγκες και κυρίως θεσμικές συγκυρίες. Παρατηρώ όμως τις παρακάτω ουσιαστικές ιστορικές παραλείψεις:

Η διαχείριση της μέχρι το έτος 1973 ήταν σε τοπικό φορέα το γνωστό ΟΑΠΔΔ που καταργήθηκε με νόμο (ακόμη και η Δικτατορία δεν τον άντεξε), λόγω μεγάλης διαφθοράς στη διαχείριση και πολλά άλλα τοπικά παρατράγουδα.

Ο γνωστός σε όλους μας νόμος 719/79 που ήρθε από το κεντρικό κράτος τότε για να δικαιώσει ηθικά και όχι μόνο, την αδικία τού κατακτητή, με τις γνωστές εξαγορές και αποδόσεις, κατέληξε σε «μυστικό δείπνο» με πρωταγωνιστές συμφέροντα, αδικίες, εξαπατήσεις ακόμη και πλαστογραφίες να δημιουργεί νέα ομάδα ιδιοτελών συμφερόντων και όχι να αποκαθιστά αδικίες.

Να θυμίσω ότι αποδόθηκαν πλήθος ακινήτων με απλές υπογραφές επιτροπών (όπως κοινοτάρχες, πρόεδροι συνεταιρισμών κλπ ως πρόσωπα χωρίς συλλογικές αποφάσεις οργάνων τους).
Έξι χρόνια μετά και αφού η κατάσταση έγινε παραπάνω από εξευτελιστική και επικίνδυνη, νέος νόμος παύει την εφαρμογή του λόγω των παραπάνω.

Νέος διαχειριστής η ΚΕΔ και παράλληλα η ΚΥΔ (γιατί δύο υπηρεσίες δεν κατάλαβα ποτέ) και η μόνη ερμηνεία ήταν ότι διευκόλυνε την κακή συνέχεια του θέματος. Τότε μας παραχωρήθηκε το 75% των εσόδων της ως αντάλλαγμα από τη κεντρική εξουσία, ο απολογισμός;; ούτε για αντίδωρο!!!
Τα τελευταία χρόνια πριν την κατάργηση του (2011 λόγω μνημονίου), δεν έφτανε ούτε το 1 εκατ. ευρώ το χρόνο.

Ήταν όμως αρκετό να φοβόμαστε να συζητήσουμε την αλλαγή στη διαχείρισή της, βόλευε διαχρονικά τον κάθε νομάρχη να μοιράζει μικροέργα στους αιρετούς της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Ότι πάρουμε καλόν είναι, ας είναι και εξευτελιστικό.

Όσο για την άποψη που εκτιμά την ακίνητη περιούσια σε 2,5 δις. ευρώ, δεν θα διαφωνήσω στο ποσό, μπορεί και περισσότερα, αλλά στη σημαία του, είναι λογιστική άξια και μόνο, όχι αναπτυξιακή.
Από το 1985 και δυστυχώς μέχρι σήμερα υπάρχουν σε εκκρεμότητα περίπου 3.000 αιτήσεις απόδοσης και εξαγοράς.

Η ενασχόλησή μου με τα κοινά, με έφερε πολλές φορές να εμπλακώ με τις παραπάνω υπηρεσίες για επίλυση θεμάτων που διαχειριζόμουν, άλλοτε με θετική κατάληξη (παραχωρήσεις για εκτέλεση έργων) άλλοτε αρνητικά (κραυγαλέο παράδειγμα η μη παραχώρηση της Ροδιακής Έπαυλης και η απώλεια σημαντικών ευρωπαϊκών πόρων για την αναβάθμιση και τη συντήρησή της).

Συμπέρασμα: Το κυρίαρχο πρόβλημα στη διαχείριση της ΔΠ δεν είναι το ποιος είναι το αφεντικό, Κράτος ή τοπικός φορέας.
Δυστυχώς η κακή διαχείριση τοπικά έδωσε το άλλοθι στο κεντρικό Κράτος να δημιουργήσει τη δική του «πελατεία» με τις ίδιες ή και χειρότερες παρενέργειες και διαπλοκές.

Το θέμα είναι:
Από το σύνολο των ακινήτων, πόσα πρέπει να συνεχίσουν να ανήκουν σε δημόσιο φορέα και όχι στην ιδιωτική οικονομία, ποια και για ποιο λόγο είναι απαραίτητα για την δημιουργία κοινωφελών έργων.

Γιατί πρέπει π.χ. το ΤΑΠΑ (Μεσαιωνική Πόλη) να κατέχει περίπου 250 ακίνητα που σήμερα είναι είτε χαλατά, είτε καταστήματα, είτε μισθωμένες κατοικίες. Αυτά θα μπορούσαν είτε να εκποιηθούν, είτε να παραχωρηθούν μέσω μακροχρόνιας μίσθωσης και τα έσοδα να διατεθούν για την επιβεβλημένη και αναγκαία συντήρησή τους.

Τα οφέλη πολλά και η πηγή πλούτου για το νησί μας, η μεσαιωνική πόλη θα συνεχίσει να αποτελεί μέγιστο πλούτο. Τα ποσά μάλιστα που εισπράττει το ΤΑΠΑ από τις «μισθώσεις» κλπ, είναι όχι μόνο εξευτελιστικά, αλλά ευτελίζουν κάθε έννοια ορθολογικής οικονομικής διαχείρισης.

Γιατί χιλιάδες στρέμματα αγροτικής δημόσιας γης δεν εκποιούνται σε αγρότες, με διαφανείς όρους και στόχο την ενίσχυση του πρωτογενούς τομέα στην περιοχή μας; Σήμερα αυτά καταπατούνται σε πολλές περιπτώσεις από όμορους ιδιοκτήτες, ή άλλους, χωρίς καμία ενόχληση! Γιατί η εκκρεμότητα των 3.000 αιτήσεων υφίσταται εδώ και 30 χρόνια και μπλοκάρει την όποια αξιοποίηση, ακόμα και έργα υποδομής;

Γιατί ακόμη το δημόσιο μισθώνει ακίνητα και δικά του καταρρέουν;;;
Όσον αφορά τα μεγάλα ακίνητα (Τσαμπίκα, Καλαμώνας, Πρασονήσι κλπ) κατά καιρούς ανακοινώνονται «αξιοποιήσεις» με τις γνωστές αμέσως μετά αντιδράσεις και διαμαρτυρίες που στο τέλος καταλήγουν σε πλήρη αδράνεια και στασιμότητα.

Απλώς μας μένει η λέξη «φιλέτο» αλλά χωρίς καμία συμβολή στην τοπική ανάπτυξη. Αν δεν υπάρξει συνολικός χωροταξικός σχεδιασμός, (δηλαδή τι θέλουμε και πού το θέλουμε και φυσικά το ωφέλιμο γιατί ), τον οποίο πρέπει να συναποφασίσουμε ως τοπική κοινωνία, δεν θα έχουμε θετική προοπτική, απλώς θα είμαστε θεατές.

Είναι η μοναδική δικλείδα να αξιοποιηθεί η δημόσια περιουσία στην κατεύθυνση που θέλουμε και όχι στην εισπρακτική και μόνο λογική που όλο και περισσότερο κυριαρχεί με πρόσφατο παράδειγμα την χθεσινή ψήφιση του πολυνομοσχεδίου .

Η τελευταία εξέλιξη στη Βουλή μας υποχρεώνει άμεσα και τεκμηριωμένα να ζητήσουμε την αναγκαία περιουσία για την εκτέλεση κοινωφελών έργων (π.χ η αναγκαία διαπλάτυνση του οδικού δικτύου θα γίνει με αποζημιώσεις; γιατί όχι ακόμη και με ανταλλαγή μεταξύ ιδιωτικής περιούσιας και δημοσίας;;;) Τώρα να δεσμεύουμε το απαραίτητο απόθεμα γης και καινήτων με σοβαρότητα και κυρίως τεκμηρίωση.

Ότι μπει στον κουβά του νέου ΤΑΙΠΕΔ, που όπως προβλέπεται θα έχει ζωή 99 χρόνια, δεν βγαίνει εύκολα, τα αφεντικά τώρα είναι εισπράκτορες, όχι κυβερνήτες.
Αυτονόητο είναι ότι ο σχεδιασμός περιλαμβάνει και συγκρούσεις, αλλά πάντα πρέπει να διαλέγεις αυτό που ωφελεί συνολικά και όχι τις πελατειακές ομάδες της εξουσίας.

Επιτρέψτε μου λοιπόν να καταθέσω πως σε αυτή τη λογική πρέπει να κινηθούμε για μια δίκαιη και αποτελεσματική διαχείριση που θα αφαιρέσει ένα σημαντικό θησαυρό από το κεντρικό Κράτος υπέρ της τοπικής ανάπτυξης, άμεσα και αποτελεσματικά και κυρίως μετρήσιμα.
Η γενικόλογη νομική οδός που διαλέξαμε για να διεκδικήσουμε τη ΔΠ πολύ φοβάμαι ότι απλώς θα διαιωνίσει το πρόβλημα και δεν θα δικαιωθούμε ποτέ.

Μάλιστα θα πρότεινα άμεσα να ανοίξει διάλογος και συνεργασία με την Εκκλησία για ορθολογική αξιοποίηση της περιουσίας της προς το κοινό καλό και κυρίως για ενίσχυση της προνοιακής αποστολής της. Η Τ.Α μπορεί να συνδράμει με τις υπηρεσίες της.
Οφείλω να καταθέσω την αρμονική και θετική συνεργασία που είχα με τη τοπική εκκλησία μας ως δήμαρχος στη Νότια Ρόδο , πλήθος μικρών και μεγάλων έργων έγιναν χάριν της προσφοράς της .

Οφείλω βέβαια να διευκρινίσω για να προλάβω το ερώτημα «εσύ τι έκανες τόσα χρόνια» πως έχω καταθέσει τις προτάσεις επανειλημμένα σε τοπικό και κεντρικό επίπεδο. Ο καθένας έχει τη δική του ευθύνη στη διαιώνιση του προβλήματος και όλοι κρινόμαστε, και πρώην και νυν.
Ιδού λοιπόν η Ρόδος.

Σας ευχαριστώ για την υπομονή σας.
ΣΑΒΒΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ
Πρ. Δήμαρχος Νότιας Ρόδου.