Η τοπική κοινωνία της Λέρου έκανε μέχρι τώρα υπομονή

Ελευθερία Πελλού

Τη δυσαρέσκειά του με την κατάσταση που επικρατεί στο νησί εκφράζει ο δήμαρχος Μιχάλης Κόλιας

Ένα από τα ωραιότερα νησιά της Δωδεκανήσου είναι η Λέρος, στο οποίο τους τελευταίους μήνες λειτουργεί Κέντρο ταυτοποίησης πρώτης υποδοχής προσφύγων, όπου και φιλοξενούνται περί τα 700 άτομα.

Πριν λίγο καιρό βρέθηκε στο επίκεντρο της επικαιρότητας και για τα επεισόδια που είχαν σημειωθεί εκεί, με τους αλλοδαπούς να ζητούν να φύγουν για την Ευρώπη.

Ο Δήμαρχος Λέρου Μιχάλης Κόλιας μίλησε στη «Ροδιακή» για το πως ξεκίνησε την λειτουργία του το Κέντρο πρώτης υποδοχής, για τις υποσχέσεις που έλαβε αναφορικά με τον τρόπο και τον χρόνο λειτουργίας του και οι οποίες ουδέποτε τηρήθηκαν, για τις αντιδράσεις των κατοίκων του νησιού και τις επιπτώσεις στον τουρισμό.

HOT SPOT ή αλλιώς Κέντρο ταυτοποίησης πρώτης υποδοχής, πότε ξεκίνησε την λειτουργία του;
Λειτουργεί από το Μάρτιο του 2016 για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα των προσφύγων καθώς είχαν περάσει περισσότεροι από 5000 άτομα που συνωστίζονταν στο λιμάνι. Πήραμε λοιπόν την απόφαση να λειτουργήσει αυτό το κέντρο εκτός οικισμού, με την προϋπόθεση και τις δεσμεύσεις από τον ίδιο πρωθυπουργό και τους υπουργούς και όλους τους αρμοδίους ότι θα είναι πρώτη καταγραφή, πρώτη υποδοχή και θα φεύγουν οι άνθρωποι αυτοί σε δύο – τρεις ημέρες το πολύ.
Δυστυχώς αυτή η δέσμευση δεν υλοποιήθηκε, αθέτησαν την συμφωνία, βέβαια πιεζόμενοι και αυτοί από τη γενική κατάσταση λόγω του ότι έκλεισαν κάποιες χώρες τα σύνορα, και τώρα έχουν απομείνει περί τα 700 άτομα εγκλωβισμένα στο νησί μας. Αποτέλεσμα είναι ότι δημιουργούνται εντάσεις, καθώς έχοντας στο μυαλό τους ότι πρέπει και θέλουν να φύγουν, ψάχνουν και βρίσκουν ευκαιρίες να δημιουργήσουν εντάσεις μήπως και τους μεταφέρουν στη Στερεά Ελλάδα.

Για τι εθνικότητες μιλάτε;
Αφγανοί, Ιρακινοί, Τυνήσιοι, Μαροκινοί, Σύριοι από την Ερυθραία , διάφορες εθνικότητες που σίγουρα δεν μπορούν να ζήσουν σε ένα χώρο όλοι αυτοί.
Βέβαια και η υποστελέχωση της αστυνομίας, δημιούργησε πρόβλημα και έδωσε την ευκαιρία σε αυτούς τους ανθρώπους να αντιδράσουν και δημιούργησαν τα επεισόδια που όλοι γνωρίζουμε και που εξαιτίας των οποίων έχουν καταστραφεί τα συστήματα της ασφάλειας της υπηρεσίας ασύλου της πρώτης υποδοχής.
Μη έχοντας όλα αυτά ζητήσαμε να αναχωρήσουν από το νησί όλοι οι πρόσφυγες, καθώς έχουμε υποστεί και μεγάλη ζημία στο τουρισμό.
Στο άκουσμα του επισκέπτη ότι υπάρχουν πρόσφυγες υπάρχουν ανησυχίες, φόβοι στο ότι μπορεί να συμβεί κάτι, και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην έχουμε τον τουρισμό που περιμέναμε και που είχαμε την προηγούμενη χρονιά. Οι δεσμεύσεις των τελευταίων ημερών από το περιβάλλον του κ. Μουζάλα είναι ότι μέχρι Νοέμβριο – Δεκέμβριο θα έχουν αναχωρήσει από το νησί.
Θέλω να πιστεύω ότι έστω αυτό θα γίνει, αλλά το βλέπω φοβερά δύσκολο. Και βέβαια ζούμε με τον φόβο, μετά τα τελευταία γεγονότα που έγιναν στην Τουρκία και λόγω του ότι δόθηκε εντολή στους Τούρκους αξιωματικούς που ήταν εδώ και επέβλεπαν την καταγραφή των προσφύγων, να επιστρέψουν στην Τουρκία, ότι οι Τούρκοι μπροστά στις πιέσεις που υπάρχουν από την Ευρώπη, μπορεί να αφήσουν πάλι τα σύνορα ανοικτά και να έρθουν περισσότεροι. Τότε πραγματικά θα είναι κάτι τραγικό για όλο το νησί.

Η τοπική κοινωνία πώς αντιμετωπίζει την όλη κατάσταση;
Η τοπική κοινωνία μέχρι τώρα έκανε υπομονή, βοηθούσε αυτούς τους ανθρώπους, έδειξε την αγάπη, την φιλοξενία, την στοργή αλλά βλέποντας πια ότι η ζημιά είναι τεράστια στο νησί και ότι οι άνθρωποι αυτοί δημιουργούν προβλήματα σχεδόν καθημερινά το τελευταίο διάστημα, υπάρχει ανησυχία και αντίδραση, κυρίως από αυτούς που κατοικούν κοντά στο κέντρο των προσφύγων.
Κακώς κάποιοι από τα δίκτυα αλληλεγγύης χαρακτήρισαν τραμπούκους και νεοφασίστες τους ανθρώπους αυτούς! Είναι άνθρωποι που εκφράζουν την αγωνία και την ανησυχία τους, έχουν κάθε δικαίωμα να προστατεύσουν τους εαυτούς τους και τις περιουσίες τους.
Άλλωστε έχουμε και περιστατικά που οι άνθρωποι αυτοί πηγαίνουν σε σπίτια για να ζητήσουν φαγητό είτε επειδή πεινάνε για να κλέψουν κάποια πράγματα. Όλα αυτά δημιουργούν ανησυχίες σε ήσυχες γειτονιές που μέχρι τώρα είχαν συνηθίσει να αφήνουν ανοικτά τα παράθυρα και τις πόρτες τους…
Το θέμα είναι πως οι πρόσφυγες αυτοί οι οποίοι ξεσπιτώθηκαν, έφυγαν από εμπόλεμες περιοχές και από φτωχές χώρες, πρέπει να καταλάβουν ότι οφείλουν να σέβονται και να υπακούουν στους νόμους της χώρας μας, και να κάνουν υπομονή γιατί εμείς δεν φέρουμε καμία ευθύνη για το ότι «κλείστηκαν» στο νησί μας. Δεν βλέπω όμως να σέβονται και να κάνουν αυτό που πρέπει, δημιουργούν προβλήματα οι περισσότεροι και αρκετές φορές υπάρχει παραπληροφόρηση από διάφορες ΜΚΟ, όχι από όλες καθώς υπάρχουν και άλλες που πραγματικά μας βοηθούν.
Πρέπει να ξέρετε ότι η κατάσταση αυτή δεν θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί από εμάς γιατί είναι ανύπαρκτη η βοήθεια του κράτους και χωρίς τις ΜΚΟ, τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα και την Ύπατη Αρμοστεία θα ήταν αδύνατο να τη διαχειριστούμε.
Παρόλα αυτά πιστεύω ότι πλέον ήρθε η ώρα και η Κυβέρνηση να βοηθήσει με τα χρήματα από την Ευρώπη που όφειλε και οφείλει να πάρει και κατ’ επέκταση να βοηθήσει και τους δήμους. Αλλά πάνω από όλα να αποδυναμωθούν τα κέντρα αυτά. Σε εμάς υπάρχουν 700-800 πρόσφυγες περίπου, μπορούν να αποδυναμωθούν, να γίνουν και αλλού δομές, δεν είναι μόνο η Λέρος, η Σάμος, η Χίος, η Κως και η Μυτιλήνη που μπορούν να δεχτούν πρόσφυγες!
Να γίνει μία σωστή κατανομή, πληθυσμιακά, να γίνουν Κέντρα ούτως ώστε να υπάρχουν και αλλού δομές φιλοξενίας και να μην επιβαρύνονται μόνο ορισμένες περιοχές, αν παραμείνουν τελικά στη χώρα μας, που δυστυχώς από ότι προβλέπω θα παραμείνουν.

Τι δύναμη έχει η αστυνομία στο νησί;
Υπάρχει δύναμη με τις διμοιρίες, όμως εμείς ζητάμε να συνεχιστεί να υπάρχει αστυνομική δύναμη όσο διάστημα διαμένουν εδώ οι άνθρωποι αυτοί, για να μην προκληθούν ξανά ζημιές και εντάσεις όπως αυτές που είχαν σημειωθεί το προηγούμενο διάστημα.

Ο Δήμος της Λέρου αποδέχτηκε θα λέγαμε «εύκολα» την δημιουργία του Κέντρου πρώτης υποδοχής στο νησί. Με δεδομένο τα όσα έχουν συμβεί από τότε και ισχύουν σήμερα, αν γυρνούσαμε το χρόνο πίσω και τα γνωρίζατε, θα παίρνατε την ίδια απόφαση;
Είμαι σίγουρος ότι όποιος άλλος και αν ήταν στη θέση μου, λειτουργώντας με σοβαρότητα και αν πραγματικά αγαπούσε το νησί του θα έπαιρνε την ίδια απόφαση. Πέρυσι ζήσαμε στιγμές πρωτόγνωρες, όταν δεν είχαμε ούτε μία τουαλέτα, όταν δεν είχαμε χώρους να φιλοξενήσουμε αυτούς τους ανθρώπους, και είχαμε μέχρι και 5.000 την ημέρα στο νησί μας!
Έπρεπε λοιπόν μαζί με τους δημοτικούς συμβούλους να βρούμε ένα χώρο ούτως ώστε να διαχειριστούμε το πρόβλημα. Όταν έχεις ένα πρόβλημα στα χέρια σου πρέπει να δεις πως θα το διαχειριστείς. Το να λες δεν θέλω τίποτα, δεν μπορώ, να περιμένεις να σου βρουν λύση οι άλλοι τότε θα πάθεις ζημιά όπως έπαθαν άλλοι δήμοι, χωρίς βέβαια να το θέλουν και αυτοί, απλά λειτούργησαν με άλλο τρόπο. Εμείς δεχτήκαμε όχι με «ευκολία», αλλά γιατί έπρεπε να δεχτούμε και να διαχειριστούμε το πρόβλημα το οποίο το είχαμε. Είχαμε τους πρόσφυγες εδώ δεν δεχτήκαμε, όπως στο Ελληνικό ή στην Ειδομένη, να έρθουν από άλλες περιοχές. Εμάς ερχόντουσαν λόγω γεωγραφικής θέσης στο νησί μας καθημερινά πρόσφυγες. Έπρεπε λοιπόν να μην τους έχω μέσα στο κέντρο, καθώς υπήρχε μία κατάσταση ανεξέλεγκτη αφού παντού είχαν κατασκηνώσει πρόσφυγες.
Παίρνοντας αυτή την απόφαση και έχοντας γραπτώς δεσμεύσεις από τους πλέον αρμόδιους (Πρωθυπουργό, υπουργό κ.α.) ότι οι άνθρωποι αυτοί θα έφευγαν σε δυο – τρεις μέρες, ήταν το μόνο εύκολο να δεχτούμε να κατασκευάσουμε ένα χώρο φιλοξενίας που δεν θα ενοχλούσε τις γειτονιές ή μία περιοχή κεντρικότατη και τουριστική όπως είναι το Λακκί.
Δεχτήκαμε λοιπόν και αποφασίσαμε να πάνε απέναντι σε μία περιοχή όπου υπήρχε ένα τεράστιο γήπεδο αφού γίνουν οι απαραίτητες υποδομές με την προϋπόθεση ότι, σύντομα και μετά την καταγραφή τους θα έφευγαν!
Εμείς νομίζω ότι σε αυτά που συμφωνήσαμε φερθήκαμε πολύ καλά, από εκεί και πέρα νομίζω ότι ήταν τεράστιο λάθος της Κυβέρνησης να μείνουν στα νησιά οι πρόσφυγες. Υπάρχουν αλλού χώροι που θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν στην Στερεά Ελλάδα αυτούς τους ανθρώπους. Δεν μπορεί τη «βαριά βιομηχανία» του τόπου να την καταστρέψεις, και μιλάω για τον τουρισμό!
Το λάθος αυτό εμείς το επισημαίνουμε καθημερινά. Πιέζουμε την κυβέρνηση όχι γιατί δεν θέλουμε να αποδεχτούμε το πρόβλημα, αλλά γιατί πιστεύουμε ότι θα πρέπει να διαμοιραστεί σε όλες τις περιοχές της χώρας. Να έχουμε 100 πρόσφυγες 150 το πολύ! Δεν μπορούμε παραπάνω να έχουμε στο νησί.
Βασικά το πρόβλημα είναι του ότι οι άνθρωποι αυτοί θέλουν να φύγουν! Στο μυαλό τους όσο καλά και αν περνάνε δεν θα σταματήσουν να θέλουν να φύγουν. Έχουν συγγενείς εκτός Ελλάδος σε διάφορες Ευρωπαϊκές χώρες θέλουν να πάνε να τους βρούνε , βλέπουν ότι αργεί η διαδικασία ασύλου, καλό θα ήταν να στελεχωθούν οι υπηρεσίες καλά, να υπάρχει αστυνομία και να προχωράει η συμφωνία αυτή που έχουν υπογράψει και η χώρα μας και η Τουρκία και οι άλλες Ευρωπαϊκές χώρας. Δυστυχώς η συμφωνία αυτή παραμένει στα χαρτιά!

Μιλώντας με τους κατοίκους «εισπράττει» κανείς την δυσαρέσκεια για αυτή την παραμονή των προσφύγων στο νησί. Τι έχετε κάνει ή προτίθεστε να κάνετε για την επίλυση του ζητήματος αυτού;
Εγώ προσωπικά έχω εξαντλήσει κάθε δυνατότητα πίεσης από τον Πρωθυπουργό και τον αρμόδιο υπουργό μέχρι και τους βουλευτές μας, οι οποίοι βουλευτές της συγκυβέρνησης τουλάχιστον είναι ανύπαρκτοι σε αυτό το θέμα.
Δεν μπορείς – και μιλάω για τους βουλευτές μας και την Κυβέρνηση- να στηρίζεις τους πρόσφυγες (και καλά κάνεις, μαζί και εγώ γιατί αυτοί οι άνθρωποι είναι δυστυχισμένοι) και να αγνοούμε τους δικούς μας ανθρώπους, τον Έλληνα, την Λεριά και τον Λεριό! Να μην στηρίζουμε την δυνατότητα δουλειάς τουλάχιστον στον ντόπιο!
Θα έπρεπε μέχρι τώρα να είχαν απορροφηθεί (σε δουλειές) αρκετοί συμπατριώτες μου. Μετά η άλλη λύση που απομένει είναι τα Ευρωπαϊκά δικαστήρια. Δεν μπορεί να συνεχίζεται αυτή η κατάσταση, γιατί βλέπω ότι ήδη νοικιάζουν σπίτια, αφού υπάρχει ΜΚΟ που χρηματοδοτεί την ενοικίαση σπιτιών για ευάλωτες ομάδες.
Αυτό είναι πρόβλημα της Ευρώπης. Δεν είναι μόνο της Ελλάδας. Καλό θα ήταν από κοινού να το έβλεπαν να εύρισκαν λύσεις και για αυτούς που δεν μπορούν να πάνε στην Ευρώπη να κινηθεί η διαδικασία επιστροφής. Τώρα έχουν μάθει όλοι την διαδικασία ασύλου, ξέρουν ότι το άσυλο θα κρατήσει έξι μήνες και ένα χρόνο τουλάχιστον οπότε σου λέει εδώ θα μείνουμε με την ελπίδα ότι κάποια στιγμή θα αλλάξει κάτι και θα πάμε σε μία ευρωπαϊκή χώρα!