Αεροπορικός τουρισμός, πυλώνας βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας του τουριστικού μας προϊόντος

Rodiaki NewsRoom

Tου Γιάννη Σταυλά

Η Δωδεκάνησος διαθέτει ένα αριθμητικά και χωροταξικά πλήρες δίκτυο αεροδρομίων, που σε συνδυασμό με τις καλές καιρικές συνθήκες και τις υψηλού επιπέδου υποδομές φιλοξενίας, μπορεί να αναδειχθεί σε κορυφαίο προορισμό αεροπορικού τουρισμού και εκπαίδευσης αεροπορικών επαγγελμάτων. Ταυτόχρονα, το ανάγλυφο του εδάφους και οι περιοχές φυσικού κάλους, δημιουργούν ιδανικές προϋποθέσεις για ορισμένα είδη αεραθλητικών δραστηριοτήτων.

Τι εννοούμε όμως με τους όρους «Γενική Αεροπορία» και «Αεραθλιτισμός».
Η γενική αεροπορία περιλαμβάνει δραστηριότητες που κυμαίνονται από πτήσεις αναψυχής με μη μηχανοκίνητα αεροσκάφη έως σύνθετες πτήσεις με ιδιωτικά αεριωθούμενα υψηλών επιδόσεων και ειδικευμένες εναέριες επιχειρήσεις. Συμβάλλει στην αεροναυτική έρευνα και ανάπτυξη και αποτελεί πηγή ειδικευμένου προσωπικού στον κλάδο της αεροπορίας γενικότερα.

Ο Αεραθλητισμός περιλαμβάνει δραστηριότητες, όπως, ο αερομοτελισμός, αιωροπτερισμός, αεροστατισμός, αλεξιπτωτισμός και αλεξίπτωτο πλαγιάς, υπερελαφρές πτητικές κατασκευές, ανεμοπορία, ακροβατικά, κλπ
Από αυτές τις δραστηριότητες, μεγάλη σημασία για τη Ρόδο έχουν η εκπαίδευση νέων χειριστών και άλλων επαγγελμάτων στον χώρο των αερομεταφορών.

Το συνολικό ετήσιο κόστος για την εκπαίδευση των Ευρωπαίων χειριστών ξεπερνά τα 700 εκατομ Ευρώ, που μαζί με τα έξοδα μετακίνησης και διαμονής φθάνουν περίπου τα 1.400 εκατομ Ευρώ το χρόνο. (AOPA Hellas, Koutsoudakis Antonios). Αν, δηλαδή, η περιοχή μας μπορούσε να αξιοποιήσει το 5 % της Ευρωπαϊκής εκπαιδευτικής πίτας αυτό θα ισοδυναμούσε με έσοδα ύψους 70 εκατομ ευρώ το χρόνο.

Όσον αφορά τον αεροπορικό τουρισμό, βάσει των πληροφοριών που έδωσαν οι ευρωπαϊκές Εθνικές Αερολέσχες το 2014, έχουν εγγραφεί 103.063 αεροσκάφη GA (General Aviation), συμπεριλαμβανομένων όλων των τύπων αεροσκαφών, και εκδόθηκαν 185.123 άδειες χειριστών.

Με βάση τις πληροφορίες που έδωσαν οι τελικοί χρήστες, το 2014 πραγματοποιήθηκαν 929.117 πτήσεις σε περίπου 3000 αεροδρόμια Γενικής Αεροπορίας σε όλη την Ευρώπη. DATA ANALYSIS AND RECOMMENDATION ON COLLECTION OF DATA IN THE FIELD OF GENERAL AVIATION IN EUROPE FINAL REPORT WORK ORDER: MOVE/E4/SER/2014-757 DECEMBER 2015

Ενδεικτικά αναφέρω, ότι ολόκληρη η περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου δεν διαθέτει αεροδρόμιο Γενικής Αεροπορίας (GA), ενώ μόνο στη Ρόδο καταγράφονται 3 εγκαταλελειμμένα αεροδρόμια από την ιταλική περίοδο (Μαριτσά – Κάλαθος – Κατταβιά)
Συγκριτικά η Ισπανία διαθέτει 184 αεροδρόμια Γενικής Αεροπορίας, ενώ ολόκληρη η χώρα μας μόνο ένα δημόσιο, αυτό των Μεγάρων.

Στο δύσκολο αυτό περιβάλλον ήρθε να προστεθεί η τιμολογιακή πολιτική της Fraport που ανέλαβε τη διαχείριση των 14 περιφερειακών αεροδρομίων. Φαίνεται ότι η Γενική Αεροπορία δεν περιλαμβάνεται στα επιχειρηματικά σχέδια της εταιρείας. Χρεώνει την προσγείωση 50 Ευρώ (+ΦΠΑ) και την ώρα παραμονής πέραν των 5 ωρών με 1,08 Ευρώ ανά τόνο βάρους και ώρα. Έτσι, τα αεροδρόμια αυτά καθίστανται απαγορευτικά για τη Γενική Αεροπορία και ιδιαίτερα για σχολές εκπαίδευσης χειριστών.

Τα μικρά περιφερειακά αεροδρόμια λειτουργούν με βάση το πρόγραμμα πτήσεων της Olympic Airways και Sky express, παραμένοντας ανοικτά κατά μέσο όρο μόνο 4 ώρες ημερησίως. Αποτελούν αναξιοποίητες επενδύσεις εκατομμυρίων Ευρώ, που επιβαρύνουν τον Έλληνα φορολογούμενο. Έχουν προβλήματα χωρητικότητας και στη συντριπτική τους πλειοψηφία δεν διαθέτουν αεροπορικό καύσιμο AVGAS 100LL. Οι ειδικές μορφές τουρισμού αποτελούν σημαντικό παράγοντα για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του τουριστικού μας προϊόντος.

Ο αεροπορικός τουρισμός Γενικής Αεροπορίας και Αεραθλητισμού, αποτελεί άγνωστη ή τουλάχιστον πολύ απόμακρη μορφή τουρισμού για τους τοπικούς φορείς, παρόλο που οι υπάρχουσες υποδομές και συνθήκες ευνοούν αφάνταστα την ανάπτυξή του. Το Οκτώβρη του 1992, με πρωταγωνιστές την Αερολέσχη Ρόδου (με πρόεδρο τον Γιάννη Σταυλά) και τον τότε δήμαρχο Γιώργο Γιαννόπουλο, έγινε μια προσπάθεια αξιοποίησης του ιστορικού αεροδρομίου Μαριτσών, με τη επιτυχή διοργάνωση των 6ων Πανευρωπαϊκών Αγώνων Αερομοντελισμού.

Έκτοτε, όμως, δεν υπήρξε συνέχεια, και όλες οι προσπάθειες, ιδιωτών κυρίως, για την εκμετάλλευση των εγκαταλελειμμένων αεροδρομίων του νησιού προσέκρουσαν στη γνωστή ελληνική γραφειοκρατία.

Φωτεινό παράδειγμα αξιοποίησης ιστορικού αεροδρομίου αποτελεί το Old Sarum στην Νότια Αγγλία (http:/ /www.oldsarumairfield.co.uk/), κατασκευής 1917 με χωμάτινο διάδρομο 700 m.

To Old Sarum στεγάζει δεκάδες α/φη GA (σύγχρονα και ιστορικά), τρεις σχολές αεροπορικών επαγγελμάτων και δραστηριότητες αλεξιπτωτισμού. Διαθέτει δημοφιλές Skies Café και είναι κάθε μέρα ανοιχτό. Βρίσκεται μέσα στην Military ΑΤΖ του Boscombe Down, αλλά τα α/φη επιχειρούν χωρίς να επηρεάζουν την επιχειρησιακή λειτουργία του μεγάλου στρατιωτικού Αεροδρομίου και δεν απασχολούν τους Ελεγκτές Εναέριας Κυκλοφορίας. Ας μην ξεχνάμε, ότι μεταξύ των στόχων της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ), αλλά και της Πολεμικής Αεροπορίας (ΠΑ), είναι η στήριξη κάθε προσπάθειας που προάγει το αεροπορικό πνεύμα και συμβάλει στην ανάπτυξη των αερομεταφορών της χώρας μας.

Η κατάσταση που επικρατεί στο χώρο της Γενικής Αεροπορίας αποτυπώνεται σε έρευνα γνώμης που πραγματοποιήθηκε κατά τη χειμερινή περίοδο 2016/17. Χρήστες του Ελληνικού Εναέριου Χώρου (200 συμμετοχές) δηλώνουν:

1) σε ποσοστό 81,4% δυσαρεστημένοι από το αεροπορικό περιβάλλον στη χώρα μας.
2) Σε ποσοστό 95,6% θεωρούν πολύ σημαντική την έναρξη διαδικασίας για την αξιοποίηση στρατιωτικών – εγκαταλελειμμένων και μικρών περιφερειακών αεροδρομίων

Επειδή, «η σκέψη χωρίς δράση είναι μάταιη», επιβάλλεται τοπική αυτοδιοίκηση και αεροπορικός κόσμος να αναλάβουν άμεσα πρωτοβουλίες, με στόχο:
α) να υλοποιηθεί ένα πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ, ΥΠΑ, Υπουργείου Τουριστικής

Ανάπτυξης, Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, Ελληνικής Αεροπορικής Ένωσης, AOPA Greece, Ελληνικής Αεραθλητικής Ομοσπονδίας, και άλλων χρηστών, με στόχο να δοθεί λύση στην επιχειρησιακή λειτουργία αερολεσχών και σχολών χειριστών ενεργοποιώντας εγκαταλελειμμένα ή αναξιοποίητα αεροδρόμια ή πεδία προσγείωσης

β) να διαμορφώσουμε ένα υγιές περιβάλλον για την ανάπτυξη των αεραθλητικών δράσεων και του αεροπορικού τουρισμού, και
γ) να εκδώσουμε, σε συνεργασία με τους ενδιαφερόμενους φορείς, έναν VFR ΟΔΗΓΟ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΟΥ

Οι ευθύνες σε αυτή την προσπάθεια της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι σημαντικές, διότι με τη κατάσταση που επικρατεί σήμερα:
1. δεν παρέχεται ευκαιρία προσανατολισμού των νέων σε αεροπορικά επαγγέλματα
2. αποκλείεται κάθε προσπάθεια δημιουργίας επιχειρήσεων αεραθλητισμού
3. αποκλείονται υψηλού οικονομικού επιπέδου επισκέπτες
4. καταργείται η εναλλακτική δυνατότητα επικοινωνίας που προσφέρουν τα αεροπλάνα της Γενικής Αεροπορίας

Η Ελλάδα με τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις στον αεροπορικό χώρο μπορεί να γίνει η αντίστοιχη Καλιφόρνια στην Ευρώπη.