Η συμβολή των Ξένων Άμεσων Επενδύσεων στην Οικονομία

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο
Γιάννης Σαμαρτζής
Οικονομολόγος

Ο ι Επενδύσεις, κυρίως, μαζί με την Κατανάλωση, αποτελούν σε οποιαδήποτε χώρα, τον κύριο παράγοντα δημιουργίας και αύξησης του εθνικού πλούτου και συνεπώς, συμβάλλουν στην αύξηση του εισοδήματος των πολιτών, δεδομένου ότι αποτελούν τον κορμό της Συνολικής Ζήτησης της Οικονομίας.

Επομένως, τη δυνατότητα που έχει κάποια χώρα ώστε να προσελκύει ξένες άμεσες επενδύσεις, αποτελεί ένα σημαντικότατο παράγοντα για την οικονομική της ανάπτυξη και την ευημερία των πολιτών της.
Και αυτό, γιατί οι ξένες άμεσες επενδύσεις δημιουργούν μακροχρόνια στις μικρές και κυρίως, στις αναδυόμενες - υπό ανάπτυξη οικονομίες, προοπτικές γρήγορης ανάπτυξης, μέσω της ποιοτικής αναβάθμισης της παραγωγικής βάσης των οικονομιών τους.

Ως εισροή κεφαλαίων για άμεσες επενδύσεις ορίζεται η μακροπρόθεσμη επένδυση, μέσω της οποίας επιτυγχάνεται η απόκτηση του ελέγχου μιας επιχείρησης σε μια χώρα, από μια εταιρεία του εξωτερικού. Η απόκτηση του ελέγχου της επιχείρησης θεωρείται ότι εξασφαλίζεται, με την αγορά τουλάχιστον του 10% του μετοχικού κεφαλαίου της, από την εταιρεία του εξωτερικού.
Οι άμεσες επενδύσεις από το εξωτερικό, διευρύνουν τις ευκαιρίες προσέλκυσης και απασχόλησης εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού και συγχρόνως, τονώνουν την ανταγωνιστικότητα στην εγχώρια αγορά, καθώς οι νέες καινοτόμες εταιρίες που δημιουργούνται, συμβάλλουν στη διαμόρφωση χαμηλότερων τιμών στην αγορά, ενώ συμβάλλουν σημαντικά και στην αύξηση του όγκου και της χρηματικής αξίας των εξαγωγών.

Παράλληλα, οι εταιρείες που προκύπτουν από τις ξένες άμεσες επενδύσεις, αυξάνουν τον όγκο πώλησης των προϊόντων τους στην εγχώρια αγορά, με αποτέλεσμα την υποκατάσταση των εισαγωγών, δηλαδή τη μείωση ενός σημαντικού μέρους των εισαγωγών στις χώρες υποδοχής των ξένων επιχειρήσεων.

Ακόμη, οι άμεσες επενδύσεις από το εξωτερικό, συμβάλλουν στη χρηματοδότηση των ελλειμμάτων του Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών, περιορίζοντας έτσι την επιβάρυνση που προκύπτει από τον εξωτερικό δανεισμό της χώρας.
Αυτό διαπιστώνεται αρνητικά, από την πορεία του Ισοζυγίου Πληρωμών της χώρας μας, όπου από το έτος 1948 το έλλειμμα του Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών ήταν μονίμως αρνητικό, με μοναδική εξαίρεση το έτος 2013, όπου παρουσίασε πλεόνασμα 1,2 δις. Ευρώ. Τα ποσά αυτά του ελλείμματος, διαχρονικά, για να ισοσκελισθούν, καλύφθηκαν έμμεσα με δημόσιο δανεισμό, ο οποίος, όπως είναι φυσικό, επιβάρυνε σε ετήσια βάση, ακόμη περισσότερο το Δημόσιο Χρέος της χώρας μας.
Το πολύ ανησυχητικό στοιχείο που παρατηρείται στην Ελλάδα είναι, ότι η προσέλκυση άμεσων επενδύσεων από το εξωτερικό παρουσιάζεται ιδιαίτερα χαμηλή. Ωστόσο, το έτος 2017 οι ιδιωτικές παραγωγικές επενδύσεις αυξήθηκαν σε 5,5% έναντι 1,6% το 2016, απέχοντας όμως πολύ, για να επανέλθουν στην περίοδο 2008-2009, όπου είχαμε αυξήσεις ιδιωτικών επενδύσεων της τάξεως του 10% το χρόνο.

Δυστυχώς, η πατρίδα μας είναι ουραγός στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κατέχοντας τις τελευταίες θέσεις μεταξύ των χωρών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 28, συμπεριλαμβανομένων ακόμη και εκείνων των χωρών που έγιναν μέλη της τα τελευταία χρόνια. Κάποιες μικρές εισροές ξένων κεφαλαίων που εμφανίζονται τελευταία στη χώρα μας, αφορούν κυρίως εξαγορές υπαρχουσών επιχειρήσεων, ενώ οι εισροές για άμεσες επενδύσεις, δηλαδή οι επενδύσεις για τη δημιουργία νέων παραγωγικών μονάδων, είναι ελάχιστε έως μηδαμινές.

Αντίθετα, έχουμε το ηχηρό παράδειγμα της Ιρλανδίας, η οποία - παρά την πρόσφατη οικονομική κρίση και το καθεστώς μνημονίου που της επιβλήθηκε το 2010 και από το οποίο εξήλθε επιτυχώς το 2013 - περιλαμβάνεται στις χώρες εκείνες με τα μεγαλύτερα ποσοστά συμμετοχής Ξένων Άμεσων Επενδύσεων και ίσως, για αυτό, διαθέτει ένα από τα υψηλότερα κατά κεφαλήν εισοδήματα των 28 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στους σημαντικότερους γενικά, παράγοντες προσέλκυσης άμεσων επενδύσεων από το εξωτερικό συμπεριλαμβάνονται:
• Η γεωγραφική θέση μιας χώρας.
• Το άμεσο κόστος παραγωγής.
• Το μέγεθος της Οικονομίας (της χώρας).
Άλλοι σημαντικοί παράγοντες που συμβάλλουν, είτε θετικά είτε αρνητικά, στην προσέλκυση ξένων άμεσων επενδύσεων, είναι:
• Το άμεσο και έμμεσο κόστος των επενδύσεων.
• Το επίπεδο εξειδίκευσης του εργατικού δυναμικού.

• Η ύπαρξη ρυθμίσεων, που διευκολύνουν ή παρεμποδίζουν τον ανταγωνισμό.
• Το κόστος και η ευελιξία των αγορών εργασίας.
• Το κόστος της επιχειρηματικότητας - το οποίο δυστυχώς στη χώρα μας θεωρείται υψηλό και αυτό σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στα γραφειοκρατικά εμπόδια.
• Η επάρκεια ή η ανεπάρκεια υποδομών, κυρίως σε νέες τεχνολογίες.
• Η δυνατότητα ή η αδυναμία του εκπαιδευτικού συστήματος, όσον αφορά στο βαθμό της σύνδεσής του με την παραγωγική διαδικασία.

• Η σχετικά χαμηλή (ανταγωνιστική) ή υψηλή φορολογική επιβάρυνση, κ.α.
Το γεγονός ότι, αφενός η χώρα μας είναι σχετικά απομονωμένη γεωγραφικά από τις αγορές των χωρών που αποτελούν τον κεντρικό πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αφετέρου ότι είναι μια μικρή οικονομία, θεωρούνται σημαντικά στοιχεία ανασταλτικού παράγοντα στην προσέλκυση ξένων άμεσων επενδύσεων.

Ωστόσο, αν και θεωρείται μειονεκτική γεωγραφικά η θέση της χώρας μας, ως προς τον πυρήνα των ισχυρών Κρατών της ΕΕ, είναι ιδιαίτερα πλεονεκτική, γιατί αποτελεί πύλη εισόδου τρίτων χωρών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Δηλαδή, γειτονεύει με την Τουρκία και βρίσκεται πολύ κοντά με τις χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής. Αυτό θα μπορούσε να λειτουργήσει θετικά, ως πύλη εισόδου των μεγάλων επιχειρήσεων των χωρών αυτών στη μεγάλη ευρωπαϊκή αγορά.

Για να επιτευχθεί, όμως ο στόχος αυτών των πλεονεκτημάτων στη χώρα μας, απαιτούνται διάφορα ουσιαστικά μέτρα και κυρίως :
• Μείωση του χρόνου και γενικά, ευκολότερη διαδικασία κατά την έναρξη και τη λύση μιας επιχείρησης.
• Ευκολία στη δανειοδότηση της επιχείρησης.
• Ανάπτυξη της κεφαλαιαγοράς.

• Ενίσχυση της έρευνας και ανάπτυξης νέων μορφών τεχνολογίας.
• Αύξηση του ανταγωνισμού στην αγορά, με το άνοιγμα κλειστών επαγγελμάτων και βελτίωση της παραγωγικότητας.
• Βελτίωση του εκπαιδευτικού μας συστήματος με στροφή προς τις νέες τεχνολογίες, αξιοποιώντας το τρίπτυχο «παιδεία-έρευνα-καινοτομία».
• Χαμηλότερη φορολογική επιβάρυνση των παραγωγικών επενδύσεων, καθώς και των ξένων άμεσων επενδύσεων, ώστε αυτές να γίνουν ελκυστικές.
• Σταθερό φορολογικό σύστημα.
• Οικονομική ανάπτυξη και μακροοικονομική σταθερότητα της χώρας.
• Ευρύτερη κοινωνική αποδοχή της επιχειρηματικότητας, καθώς και κοινωνική αποδοχή εισόδου των ξένων άμεσων επενδύσεων στην πατρίδα μας.
• Μείωση του χρόνου, κατά τη διαδικασία έκδοσης των δικαστικών αποφάσεων.
• Βελτίωση και γενικά, επάρκεια των υποδομών.
• Εξωστρέφεια της Οικονομίας, για την βελτίωση του ανταγωνισμού και της παραγωγικότητας, κ.ά.

Σε ένα αβέβαιο και επικίνδυνο διεθνές, πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον, τα διεθνή κεφάλαια αναζητούν ασφαλείς κερδοφόρους προορισμούς. Και το ερώτημα που τίθεται από τους ιθύνοντες είναι, αν στη σημερινή εποχή των παγκοσμιοποιημένων αγορών, δηλαδή την εποχή της υψηλής τεχνολογίας, των επικοινωνιακών υποδομών, της ελεύθερης διακίνησης κεφαλαίων, των χρηματοοικονομικών και χρηματιστηριακών συναλλαγών κα., θα πρέπει η χώρα μας να παραμένει ουραγός στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή αν θα πρέπει να προχωρήσει σε δυναμικές επενδύσεις, ώστε να αυξηθεί το παραγόμενο προϊόν και να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας.

Δυστυχώς, στην Ελλάδα, επικρατεί μια παγιωμένη κατάσταση που δεν έχει σχέση μόνο με την οικονομική κρίση, αλλά έχει να κάνει με τις εγγενείς αδυναμίες και τις στρεβλώσεις της Οικονομίας. Έχει δηλαδή να κάνει με τη νοοτροπία μας και τους θεσμούς, που δεν μας επιτρέπουν να αλλάξουμε. Επικρατεί, δηλαδή στην πατρίδα μας, ένα έλλειμμα στρατηγικής, οργάνωσης και σχεδιασμού και, προ πάντων, ένα έλλειμμα επενδυτικών μεταρρυθμίσεων και υλοποίησης των στόχων. Χώρια, που στην πλειοψηφία των πολιτών μας η επιχειρηματικότητα θεωρείται εχθρική, αγνοώντας ότι οι επενδύσεις δημιουργούν την παραγωγή, η παραγωγή δημιουργεί το εισόδημα, το εισόδημα δημιουργεί την κατανάλωση και η κατανάλωση, τέλος, με τις επενδύσεις εκ νέου, δημιουργούν ξανά την παραγωγή, κ.ο.κ.

Επιβάλλεται, λοιπόν, παρά τις αντιξοότητες, να γίνουν επενδυτικές μεταρρυθμίσεις, μία δηλαδή παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, με στόχο την ανάδειξη μηχανισμών τέτοιων, ώστε να επιτευχθεί η κάλυψη του υπάρχοντος, όπως λέγεται στην Οικονομία, «Επενδυτικού Κενού».

Κατά συνέπεια, οι υγιείς ιδιωτικές επενδύσεις εγχώριων και ξένων επενδυτών και ιδιαίτερα οι ξένες άμεσες επενδύσεις, στην παρούσα φάση, λόγω αδυναμίας του υπερχρεωμένου Κράτους, πρέπει να γίνουν ελκυστικές, αλλά και αποδεκτές από τους πολίτες, γιατί αποτελούν τη μοναδική λύση και τον κύριο μοχλό ανάπτυξης της Οικονομίας μας.
Θα έπρεπε, ίσως, να γίνει κατανοητό από όλους, ότι μόνον η οικονομική ανάπτυξη, μέσω των επενδύσεων, είναι αυτή που δημιουργεί πλούτο και επομένως, είναι η μόνη που θα συμβάλει στη βελτίωση του εισοδήματος των μισθωτών, των συνταξιούχων, των εμπόρων, των επαγγελματιών και γενικά όλων των πολιτών και κατά συνέπεια, είναι η μόνη που μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και στην καταπολέμηση της ανεργίας.