Aυτά θα πρέπει να έχουμε ως μέτρο σύγκρισης στη Ρόδο

Γράφει ο Ιωάννης Βογιατζής

Η ανάρτηση αφορά στο σχετικά πρόσφατο ταξίδι μου στη Βασιλεία της Ελβετίας (08/10/2018 – 15/10/2018).

Ενώ θα περίμενε κανείς να βγάζω φωτογραφίες αξιοθέατα, ποτάμια, κτίρια κ.τ.λ. όπως θα έκανε πιθανόν ένας επισκέπτης, τελικά κατέληξα να φωτογραφίζω δρόμους, πεζοδρόμια, υποδομές κ.τ.λ. Σε κάθε λήψη γινόταν και η ανάλογη σύγκριση με την κατάσταση που επικρατεί στη Ρόδο, την ατμομηχανή ή ναυαρχίδα του τουρισμού όπως αρέσκονται διάφορα δημόσια πρόσωπα να την αποκαλούν.

Σε κάθε σύγκριση η αντίδραση μου ήταν θαυμασμός για τους Ελβετούς και ένα τεράστιο ερωτηματικό για μας. Δεν σας κρύβω ότι σε πολλές περιπτώσεις προσπάθησα να δικαιολογήσω το δικό μας το χάλι επιστρατεύοντας τη θλιβερή ατάκα «οι Ελβετοί έχουν λεφτά», αλλά την επόμενη στιγμή καταλάβαινα ότι αυτό ήταν μια φτηνή δικαιολογία για να συγκαλύψω τη δική μας ανεπάρκεια.

Εξάλλου, αν πραγματικά θέλουμε να βελτιωθούμε, αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο συγκρινόμενοι με τους αρίστους. Σύγκριση με μετριότητες το μόνο που πετυχαίνει είναι να μας χαϊδεύει τ’ αυτιά και να μας καταδικάζει σε μετριότητα. Αλλά, ας δούμε τα πράγματα από την αρχή.

Αυτό που είδα αρχικά ήταν πολλά ποδήλατα (φωτογραφίες 8, 9, 10), πάρα πολλά ποδήλατα να κυκλοφορούν στους δρόμους σε διαμορφωμένους, ειδικά γι’ αυτό τον σκοπό, ποδηλατόδρομους. Γενικά, είδα μια άλλη νοοτροπία των ανθρώπων ανεξαρτήτως ηλικίας και εθνικότητας για το πώς επιλέγουν να μετακινούνται στην καθημερινότητα τους. Προφανώς η νοοτροπία αυτή είναι άμεσα συνυφασμένη και υποστηρίζεται αδιαλείπτως από τις σοβαρές υποδομές στο θέμα της ποδηλατοκίνησης.

Στη φωτογραφία 2 φαίνεται τυπική διαγράμμιση ποδηλατόδρομου αλλά και διάβασης σε αψεγάδιαστους δρόμους όπου η ποιότητα τόσο της κατασκευής τους όσο και της ασφάλτου, σου προκαλούν δέος, και δεν υπερβάλλω.

Μια μικρή αλλά σημαντική λεπτομέρεια που κάνει τη διαφορά: το ανακλαστικό υλικό των διαγραμμίσεων δεν είναι απλώς μια πιτσιλιά στην άσφαλτο όπως εδώ στη Ρόδο, αλλά ξεχωριστό συνθετικό υλικό πάχους περίπου 2 χιλιοστών για να αντέχει στη φθορά.

Στα πλαίσια του ποδηλατοκεντρικού προσανατολισμού του Δήμου Βασιλείας, τοποθετούνται ράμπες όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο (φωτογραφίες 5 και 11), ενώ οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο χώρο του ποδηλάτου κάνουν αισθητή την παρουσία τους με ποικίλους τρόπους, όπως για παράδειγμα, αναρτώντας ένα ποδήλατο σε περίοπτη θέση (φωτογραφία 3) ή ελλείψει χώρου, κρεμώντας τα ποδήλατα κατακόρυφα (φωτογραφία 9).

Γενικά, σου δημιουργείται η εντύπωση ότι οι Βασιλινέζοι είναι ψυχαναγκαστικοί στο θέμα της τάξης, της καθαριότητας και της νοικοκυροσύνης αλλά αυτός είναι ένας χαρακτηρισμός που απορρέει από τη δική μας εσφαλμένη αντίληψη για το πώς πρέπει να «δουλεύουν» τα πράγματα, την πτωχή μας παιδεία, την ασύδοτη κυκλοφοριακή, και ό,τι άλλο θέλετε, νοοτροπία μας.

Αυτό αποτυπώνεται χαρακτηριστικά στις φωτογραφίες 6, 15, 16, 17, 19 όπου ποδήλατα, μηχανάκια και αυτοκίνητα είναι σταθμευμένα στις θέσεις που τους έχουν ορισθεί και εντός του προβλεπόμενου χώρου που έχει οριοθετηθεί με τις διαγραμμίσεις. Εάν παρεκκλίνουν απ’ αυτές τις διαγραμμίσεις και αυτό γίνει αντιληπτό από την τροχαία, πέφτει τσουχτερό πρόστιμο (για τα αυτοκίνητα). Μια λεπτομέρεια στη φωτογραφία 19 που ίσως να πέρασε απαρατήρητη, αποτελεί ο μεταλλικός προφυλακτήρας του παρτεριού.

Όσο αφορά τους δρόμους και τα πεζοδρόμια εδώ κλαίμε ομαδικώς. Δεν σας κρύβω ότι απογοητεύτηκα από τον εαυτό μου διότι όσο και αν προσπάθησα δεν βρήκα ούτε μία λακκούβα στους δρόμους και στα πεζοδρόμια, η ποιότητα της ασφάλτου των δρόμων και των πεζοδρομίων (ναι καλά ακούσατε, άσφαλτο πεζοδρομίων) αποτελεί θέμα μελέτης από ειδικούς (φωτογραφίες 12, 13, 14) για να μην αναφερθώ στο οσκαρικό αλφάδιασμα των πάσης φύσεως μεταλλικών σχαρών (φωτογραφίες 20, 27, 29). Και όπως συνήθως συμβαίνει, σε κάθε παράδειγμα, να υπάρχει και το ανάλογο αντιπαράδειγμα, στις αντιπροσωπευτικές φωτογραφίες 39, 41, 41Α φαίνονται τα «αλφαδιάσματα» εδώ στην πόλη μας, τα οποία επάξια κερδίζουν το βραβείο χρυσού βατόμουρου.

Στο πολύ σημαντικό θέμα της αποκομιδής των σκουπιδιών και της ανακύκλωσης, οι Βασιλινέζοι το έχουν οργανώσει με έναν αρκετά ενδιαφέρον, αποδοτικό και δίκαιο προς τους πολίτες τρόπο. Καταρχάς, η Υπηρεσία καθαριότητας είναι δημόσια Υπηρεσία, έχει εταιρική μορφή και αποτελεί αυτοχρηματοδοτούμενο και όχι κρατικοδίαιτο σχήμα, υπό την έννοια ότι δεν περιμένει πότε οι πολίτες θα πληρώσουν το λογαριασμό του ηλεκτρικού ρεύματος ώστε μέσω των δημοτικών τελών, βάσει των τετραγωνικών μέτρων του ακινήτου, να καλυφθεί το λειτουργικό της κόστος.

Αυτοχρηματοδοτούμενο σημαίνει και ανταγωνιστικό και επομένως συνεχής προσπάθεια διαμόρφωσης πιο ευέλικτων, αποδοτικότερων και καινοτόμων υπηρεσιών, υπό τη βασική προϋπόθεση βέβαια αυτοί που ηγούνται του σχήματος να έχουν ιδέες καθώς και τις απαραίτητες ικανότητες και γνώσεις για να «τρέξουν» την υλοποίησή τους. Επίσης, σημαίνει καλύτερος έλεγχος για τη συνεχή διασφάλιση της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών. Για τον λόγο αυτό λοιπόν, στη Βασιλεία δεν θα δείτε κάδους απορριμμάτων.

Αντ’ αυτού αυτό που θα αντικρίσετε είναι αφημένες συγκεκριμένου τύπου μπλε σακούλες έξω στα πεζοδρόμια (φωτογραφία 28) συγκεκριμένες μέρες της εβδομάδας κατά τις οποίες το συνεργείο αποκομιδής περνάει και τις μαζεύει. Μα θα μου πείτε και θα έχετε δίκιο, εδώ έχουμε τα αδέσποτα, δεν γίνεται οι σακούλες να αφήνονται κάτω.

Τι θα λέγατε λοιπόν, αν στη θέση των βρωμερών, αισθητικά παράφωνων κάδων τοποθετούνταν καλαίσθητοι, ανοξείδωτοι καλόγεροι κατάλληλου ύψους όπου θα κρεμούσαμε τις σακουλίτσες μας; Ακούγεται αντισυμβατικό, αλλά για σκεφτείτε το λίγο.

Ούτε ανοικτοί, ούτε σπασμένοι κάδοι, μόνιμες εστίες μόλυνσης με αδέσποτα μέσα (φωτογραφία 40), να συλλέγουν το βρόχινο νερό και να το μετατρέπουν σε βρωμερό ζουμί. Ούτε θορυβώδη απορριμματοφόρα-αλεστικές μηχανές να ποτίζουν τους δρόμους με αυτό το ζουμί λες και είναι υδροφόρες. Ούτε δέσμευση χώρου από τους κάδους.

Αντίθετα, η εικόνα κρεμασμένων σακουλών σε καλόγερους τις οποίες θα μαζεύουν φορτηγάκια του Δήμου μία ή δύο φορές την εβδομάδα, μου φαίνεται μια χαρά. Και πού θα πηγαίνουν οι σακούλες; Θα πηγαίνουν στο νέο κέντρο ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων. (https://www.aftodioikisi.gr/…/egkrithike-to-ergo-aporrimma…/).

Σε νέα οικοδομικά συγκροτήματα σαν εκείνο που φιλοξενήθηκα, όπου παρεμπιπτόντως, η κατασκευή υπόγειου γκαράζ είναι δεδομένη και η εγκατάσταση φορτιστών για ηλεκτρικά αυτοκίνητα επίσης δεδομένη (φωτογραφία 25), οι συγκεκριμένες σακούλες τοποθετούνται σε υπόγειους κάδους με καπάκι ασφαλείας το οποίο κάθε ένοικος μπορεί να κλειδώσει/ξεκλειδώσει με κλειδί που του έχει χορηγηθεί (φωτογραφία 28Α). Βεβαίως, υπάρχουν και τα φωτεινά παραδείγματα ρόδιων συμπολιτών μας οι οποίοι μάλλον πήγαν και αυτοί μια βόλτα από τη Βασιλεία και αποφάσισαν να εφαρμόσουν ανεπιτυχώς το σύστημα της μπλε σακούλας εδώ στη Ρόδο.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η αφημένη για αρκετές μέρες μπλε σακούλα στο αριστερό πεζοδρόμιο πριν τα φανάρια της πλατείας Φώκιαλη (φωτογραφία 38). Δυστυχώς όμως δεν θα σταθείτε τυχεροί και δεν θα μπορέσετε να πάρετε έστω και μια μικρή γεύση του βασιλινέζικου συστήματος αποκομιδής σκουπιδιών, διότι την έχουν ήδη μαζέψει.

Και βέβαια το εύλογο ερώτημα που τίθεται είναι το εξής: τι γίνεται στην περίπτωση που κάποιος απροσάρμοστος δεν αγοράζει τις μπλε σακούλες αλλά πετάει τα σκουπίδια του χρησιμοποιώντας κοινές πλαστικές σακούλες;

Τότε το συνεργείο αποκομιδής αφήνει τη σακούλα να σιτέψει για καμιά βδομάδα και να βγάλει τα ζουμάκια της και κατόπιν τη μαζεύει. Στο ενδιάμεσο όμως έχει σημάνει συναγερμός στα συνεργεία αποκομιδής αλλά και στους υπόλοιπους πολίτες που αγοράζουν κανονικά τις μπλε σακούλες. Έτσι, μόλις ο βρωμιάρης της υπόθεσης ανακαλυφθεί είτε από τα συνεργεία είτε από τους πολίτες, οι οποίοι χωρίς δεύτερη κουβέντα τον δίνουν στεγνά στην Υπηρεσία καθαριότητας, η καμπάνα είναι δεδομένη και πέφτει δίχως φόβο και πάθος.

Ρουφιάνεμα; Εξαρτάται από ποια σκοπιά το βλέπει κανείς. Προσωπικά το χαρακτηρίζω ως τη λογική αντίδραση ενός υγιούς οργανισμού να εξυγιάνει τα στοιχεία που παρασιτούν εις βάρος του. Η λογική των ελβετικών δημόσιων Υπηρεσιών, αν δεν το καταλάβατε ακόμα, είναι η εξής: φίλε πολίτη σου παρέχω υποδομές και υπηρεσίες υψηλής ποιότητας και αναμένω από σένα την ωριμότητα και την υπευθυνότητα, ώστε να διασφαλίσεις αυτή την ποιότητα σεβόμενος τους ευσυνείδητους συμπολίτες σου, ώστε να γουστάρουμε όλοι. Αν δεν θέλεις να το πράξεις τότε θα καμπανιάζεσαι μέχρι να συμμορφωθείς και να αλλάξεις νοοτροπία. Αυτονόητα πράματα δηλαδή.

Πώς λοιπόν η δημόσια Υπηρεσία καθαριότητας αυτοχρηματοδοτείται; Αυτοχρηματοδοτείται μέσω του τέλους αγοράς των συγκεκριμένων σακουλών οι οποίες πωλούνται σε διάφορα σημεία. Υπάρχουν σακούλες τουλάχιστον 2 χωρητικοτήτων. 25 και 17 λίτρων.

Βάσει λοιπόν, ολοκληρωμένης μελέτης ώστε η Υπηρεσία καθαριότητας να είναι βιώσιμη και γιατί όχι επικερδής, ώστε να μπορεί να επενδύσει σε έρευνα και ανάπτυξη για τη βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών, η τιμή των 10 σακουλών χωρητικότητας 35 λίτρων έχει καθοριστεί στα 20€, δηλαδή, 2€ έκαστη. Κάτι ανάλογο ισχύει και για τις σακούλες των 17 λίτρων. Στις σακούλες κάποιος μπορεί να πετάξει ό,τι θέλει και η διαλογή των υλικών προς ανακύκλωση πραγματοποιείται στο κεντρικό σημείο αποκομιδής. Ό,τι δεν ανακυκλώνεται πάει για καύση και παραγωγή ενέργειας.

Ωστόσο, αν κάποιος θέλει να ελαχιστοποιήσει τον αριθμό των μπλε σακουλών που αγοράζει, μπορεί να κάνει τη διαλογή των ανακυκλώσιμων υλικών στο σπίτι του και να πετάει τα διαχωρισμένα πλέον σκουπίδια σε κεντρικά σημεία διαλογής (κοντέινερς) δωρεάν (φωτογραφία 28Β).

Κοντέινερς διαλογής υπάρχουν επίσης και στις εισόδους όλων των μεγάλων σουπερμάρκετ, σε προφυλαγμένους από τις καιρικές συνθήκες χώρους (φωτογραφία 26). Δηλαδή, τα μηχανήματα αυτά είναι τοποθετημένα στα πλέον κατάλληλα σημεία, όπου ο κόσμος πηγαίνοντας να αγοράσει τις προμήθειες του για το σπίτι παράλληλα κάνει και την ανακύκλωση του.

Με άλλα λόγια, όσο περισσότερα διαχωρισμένα σκουπίδια πετάει κανείς στα σημεία διαλογής τόσο λιγότερο επωμίζεται το κόστος της Υπηρεσίας καθαριότητας.

Αν αυτό, κυρίες και κύριοι, δεν αποτελεί άμεσο κίνητρο για να εντάξουμε στη ζωή μας την ανακύκλωση, τότε τι αποτελεί; Το σίγουρο είναι πάντως ότι το σύστημα των κάδων δεν αποτελεί κίνητρο. Στην Ελλάδα και διαλογή σκουπιδιών να κάνει κανείς, καθαρά λόγω οικολογικής συνείδησης, το χαράτσι για την Υπηρεσία καθαριότητας δεν το γλυτώνει.

Μιλώντας για την εδώ πραγματικότητα, τα μηχανήματα ανακύκλωσης, τα οποία σε αντίθεση με τη Βασιλεία, είναι ανταποδοτικά και δεν είναι τοποθετημένα σε μεγάλα σουπερμάρκετ, είναι καταδικασμένα σε αχρηστία διότι σχεδόν κανείς δεν θα μπει στον κόπο να κάνει ειδικό δρομολόγιο, είτε λόγω κόστους βενζίνης, είτε λόγω ταλαιπωρίας, είτε λόγω έλλειψης χώρου για προσωρινή στάθμευση (φωτογραφία 43Α), είτε λόγω πολύ πτωχής ανταπόδοσης (φωτογραφία 43Α), μόνο για να κάνει ανακύκλωση από τη στιγμή που εξακολουθεί να πληρώνει, μέσω των δημοτικών τελών, για την αποκομιδή των σκουπιδιών.

Το δρομολόγιο αυτό θα πρέπει να συνδυάζεται με την επίσκεψη στα μεγάλα σουπερμάρκετ. Ή να το θέσω διαφορετικά, πόσοι απ’ αυτούς που πάνε στο Καρακόνερο για ν’ αθληθούν διαχωρίζουν τα απορρίμματά τους ή ακόμα και αν το κάνουν κουβαλούν μαζί τους τα ανακυκλώσιμα υλικά; Σας το λέω εγώ, σχεδόν κανένας.

Σχεδόν όλοι επιλέγουν να πετούν τα ανακυκλώσιμα υλικά στους μπλε κάδους που βρίσκονται στη γειτονιά τους. Το πρέπον θα ήταν ο αντιδήμαρχος που είναι επιφορτισμένος με το θέμα της καθαριότητας να έρθει σε συμφωνία με μεγάλα σουπερμάρκετ, ώστε τα μηχανήματα ανταποδοτικής ανακύκλωσης να τοποθετηθούν σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους στα σουπερμάρκετ.

Διότι σε τελική ανάλυση, το κύριο ζητούμενο είναι η απόδειξη που λαμβάνει κανείς από τα μηχανήματα ανακύκλωσης να μπορεί να εξαργυρωθεί και στα μεγάλα σουπερμάρκετ. Και αν αυτά δεν ανήκουν στο δίκτυο των συνεργαζόμενων καταστημάτων, τότε πρέπει να φροντίσει ο Δήμος ώστε να ενταχθούν.

Συνεπώς, στη Ρόδο και κατ’ επέκταση σ’ ολόκληρη την Ελλάδα έχει υιοθετηθεί ένα σύστημα αποκομιδής απορριμμάτων το οποίο δεν είναι ούτε ευέλικτο, ούτε αποδοτικό αλλά κυρίως δεν είναι οικονομικά δίκαιο για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, διότι η οικονομική επιβάρυνση δεν λαμβάνει υπόψη της την οικολογική συμπεριφορά του πολίτη ή/και των επιχειρήσεων αλλά ούτε και τον όγκο των απορριμμάτων, ανακυκλώσιμων και μη, που παράγεται από τον καθένα.

Οπότε για να μην σας κουράζω άλλο με την αποκομιδή των σκουπιδιών, η πρόταση έχει ως εξής:
1. Πλήρη κατάργηση των κάδων.
2. Εφαρμογή του συστήματος των μπλε (ή ό,τι άλλο χρώμα θέλετε) σακουλών.
3. Τοποθέτηση στη θέση των κάδων καλαίσθητων, ανοξείδωτων καλόγερων.
4. Εγκατάσταση όλων των ανταποδοτικών μηχανημάτων σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους στα μεγάλα σουπερμάρκετ.
5. Αφαίρεση από τα δημοτικά τέλη του τέλους για τη χρηματοδότηση της Υπηρεσίας καθαριότητας.

Ένα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα έργου που κατά την άποψη μου έχει αποτύχει εδώ και καιρό, και ζητώ συγνώμη γιατί ξέρω ότι εκτός από κουραστικός γίνομαι και ενοχλητικός, αποτελεί το έργο «Cyclopolis». Και αυτό για δύο βασικούς λόγους.

Πρώτον, λόγω των ανύπαρκτων ποδηλατόδρομων, ενώ ο δεύτερος λόγος έχει να κάνει με το γεγονός ότι κάθε ποδηλάτης χρησιμοποιεί ποδήλατο το οποίο το έχει δοκιμάσει πριν το αγοράσει ώστε να του είναι άνετο και να ταιριάζει στον σωματότυπό του.

Προσωπικά, μία φορά πήρα ποδήλατο από το Cyclopolis, πριν πέντε χρόνια αν θυμάμαι καλά, πηγαίνοντας παραλιακά από την πλατεία του Αγίου Φραγκίσκου στο Δημαρχείο, και ενώ η διαδρομή ήταν και είναι φανταστική, το μετάνιωσα. Πλήρης απογοήτευση και αρκετός πόνος λόγω αφύσικης στάσης σώματος.

Εν ολίγοις, θεωρώ ότι το «Cyclopolis», με τα ποδήλατα κονσέρβες και τους ανύπαρκτους ποδηλατόδρομους, αποτελεί ένα ακόμα ΕΣΠΑδίαιτο, ήδη αποτυχημένο έργο περιουσίας και όχι ουσίας, μηδενικής πρακτικής αξίας, που υλοποιήθηκε μόνο για λόγους εντυπωσιασμού (προϋπολογισμός έργου με ΦΠΑ 200.000,00€). Αμφιβάλλω αν από το τέλος χρησιμοποίησης των ποδηλάτων καλύπτεται το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας του φωτισμού το βράδυ (φωτογραφία 44).

Στο θέμα της ποδηλατοκίνησης αυτό που χρειάζεται η Ρόδος αλλά και κάθε πόλη είναι ένα καλά σχεδιασμένο και ποιοτικά κατασκευασμένο δίκτυο ποδηλατόδρομων υπό τη μορφή κλειστών ποδηλατικών βρόχων οι οποίοι θα διασυνδέονται μεταξύ τους σε κομβικά σημεία. Δεν γίνεται ένας ποδηλατόδρομος να ξεκινά και να καταλήγει στο πουθενά.

Κάθε ποδηλατόδρομος πρέπει να ξεκινά και να καταλήγει σε κομβικό σημείο και σε κάθε ένα απ’ αυτά τα κομβικά σημεία θα πρέπει να υπάρχει χώρος στάθμευσης ποδηλάτων. Τα σημερινά πέντε σημεία Cyclopolis μπορούν να αποτελέσουν, σε πρώτη φάση, τα εν λόγω κομβικά σημεία και να μετατραπούν σε καλαίσθητους χώρους στάθμευσης ποδηλάτων. Ο δε κοσμάκης να αγοράζει το ποδήλατο που γουστάρει και τον βολεύει δίνοντας παράλληλα ουσιαστική ώθηση στον κλάδο της ποδηλατοκίνησης η οποία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της παράδοσης του νησιού.

Όσο αφορά το δίκτυο ηλεκτροδότησης αυτό είναι πλήρως εξαφανισμένο. Εναέριο δίκτυο ηλεκτροδότησης ούτε για δείγμα. Τα πάντα υπόγεια. Καθαρές και νοικοκυρεμένες δουλειές. Η μόνη υποψία δικτύου ηλεκτροδότησης είναι τα φανάρια δημοτικού φωτισμού (φωτογραφία 7).

Αδέσποτα ζώα δεν υπάρχουν. Όλα έχουν ιδιοκτήτη ο οποίος με νάιλον γαντάκια μαζεύει τις κουραδίτσες τους. Συνεπώς, δρόμοι, πεζοδρόμια, πάρκα, πλατείες και εν γένει όλοι οι δημόσιοι χώροι είναι πεντακάθαροι. Επίσης, σε διάφορα περιπατητικά σημεία, υπάρχουν κρήνες πόσιμου νερού για να ξεδιψά ο κόσμος και τα ζωάκια (φωτογραφίες 4, 4A, 4B και 18). Εντελώς πληροφοριακά, στη φωτογραφία 4 φαίνεται ένας βασιλίσκος. Για περισσότερες πληροφορίες εδώ: https://en.wikipedia.org/wiki/Basilisk.

Όσο αφορά το αστικό πράσινο, οι δουλειές είναι καλά σχεδιασμένες, περιποιημένες και νοικοκυρεμένες (φωτογραφίες 13, 14, 15). Εκείνο όμως που μου έκανε εντύπωση είναι το πότισμα των νεοφυτεμένων δέντρων στο οποίο χρησιμοποιούνται ειδικές, γι’ αυτόν το σκοπό, σακούλες (φωτογραφίες 21, 22, 23, 24). Άντε πάλι αυτές οι σακούλες! Αλλά ας είμαστε δίκαιοι. Και εμείς εδώ στη Ρόδο δεν υστερούμε σε καινοτόμες ιδέες όσο αφορά στη διαχείριση του πρασίνου.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το άρτια εκτελεσμένο πετσόκομμα των δέντρων στην οδό Λεμεσού για δήθεν ανάπλαση των πεζοδρομίων σε έναν κατά τ’ άλλα αδιάφορο δρόμο (φωτογραφίες 30, 32, 33, 34, 35, 36). Στην πόλη υπάρχουν πολλές οδοί που χρήζουν αναπλάσεως και είναι πιο κεντρικές και πολυσύχναστες από τη Λεμεσού. Γιατί ανάπλαση στη Λεμεσού λοιπόν; Και για να μην το ξεχάσω, εν τη ρύμη του λόγου, απ’ όλα τα δέντρα μόνο ένα τη γλύτωσε, αυτό που είναι έξω από τον παιδικό σταθμό Πινόκιο (https://en.wikipedia.org/wiki/Jacaranda_mimosifolia).

Τελικά, όλο μισές δουλειές γίνονται σ’ αυτή τη χώρα. Ωστόσο, πρέπει να παραδεχτούμε, ότι για το κλαδεματάκι που έπεσε έγινε αρκετά επαγγελματική δουλειά που μόνο ζηλευτή μπορεί να χαρακτηριστεί.

Συμπερασματικά λοιπόν, το θέμα δεν είναι να πράττουμε κάτι μόνο και μόνο για να πούμε ότι το πράξαμε διαφημίζοντάς το στον τοπικό Τύπο και χωρίς να ρωτήσουμε τη γνώμη των πολιτών, γιατί αν μη τι άλλο αυτό αποτελεί δείγμα εσωστρέφειας και αυταρχισμού.

Για κάθε έργο που σχεδιάζεται να υλοποιηθεί θα πρέπει κατ’ αρχήν να τεκμηριώνεται η ανάγκη υλοποίησής του και να παρουσιάζονται στους πολίτες 2-3 εναλλακτικές προτάσεις υλοποίησης με πλήρη τεχνοοικονομικά στοιχεία, ώστε μέσω διαδικτυακής διαβούλευσης και τελικού δημοψηφίσματος να προκρίνεται η πλειοψηφούσα πρόταση.

Κατ’ αυτό τον τρόπο οι πολίτες θα είναι οι βασικοί διαμορφωτές της καθημερινότητάς τους διότι σε τελική ανάλυση τη ζωή και την τσέπη αυτών θα επηρεάσει η υλοποίηση ενός έργου. Μόνο μ’ αυτή την αντιμετώπιση μπορείς να κερδίσεις την εμπιστοσύνη, τον σεβασμό και τη συμπαράσταση του πολίτη και όχι τον εμπαιγμό του και να τον μετατρέψεις από απλό θεατή σε κοινωνό της όποιας, φιλότιμης και προς τη σωστή κατεύθυνση, προσπάθειας.

Μόνο τότε έχει πραγματική αξία και όφελος μια προσπάθεια. Μ’ αυτόν τον τρόπο οι πολίτες από τη μια θ’ αρχίσουν να σέβονται το αστικό περιβάλλον μέσα στο οποίο διαβιούν και από την άλλη να συμμετέχουν ενεργά στη διαμόρφωση και βελτίωση της δικής τους καθημερινότητας.