Σελίδες Ιστορίας: Η δίκη του προδότη André Amaral, επικεφαλής της Γλώσσας της Καστίλλης, στο ναό του Αγίου Ιωάννη

Rodiaki NewsRoom

Του έκοψαν το χέρι και του πήραν το κεφάλι μπροστά στο πλήθος

Επιμέλεια Κώστας Τσαλαχούρης

Είναι ντοκουμέντο. Η δίκη Αμαράλ συνεχίζεται στην εκκλησία του Αγίου Ιωάννη, όπως τη φαντάζεται ο Charles Cottu που βρίσκεται μέσα στο ναό τριακόσια και, χρόνια, μετά το γεγονός. Η περιγραφή είναι συναρπαστική.

Γράφει:
«Μπροστά του, πάνω σε μαξιλάρια ήταν τα σύμβολα της τιμής του και πιο εκεί κείτονταν χρυσά σπιρούνια, κομματιασμένα, με ένα ξίφος σπασμένο.
Ο νέγρος σκλάβος, δήμιος από τα κάτεργα, στεκόταν δίπλα σ’ αυτόν τον άνθρωπο με το γιαταγάνι στον ώμο.
Μια καμπάνα χτύπησε και ο αρχιερέας, αφήνοντας το σπαθί του γυμνό πάνω στην Αγία Τράπεζα, άρχισε τη νεκρώσιμη ακολουθία.

Αμέσως οι αδελφοί έψαλλαν πένθιμα τραγούδια. Μετά το Ευαγγέλιο, όταν ο ιερέας ξεσκέπασε το δισκοπότηρο κι έχυσε μέσα το νερό και το κρασί, ο Μέγας Μάγιστρος προχώρησε προς το μέρος του γονατιστού ιππότη όπου είχαν συγκεντρωθεί όλων των παρευρισκομένων τα βλέμματα και του λέει:

-André Amaral, επικεφαλής της Γλώσσας της Καστίλλης⁽¹⁾, μεγάλε αρχιγραμματέα του Αγίου Ιωάννη της Ιερουσαλήμ, μπροστά στο Θεό, κοντά στον οποίο θα βρεθείς πριν από μας, σε λίγο, αναγνωρίζεις τον εαυτό σου ένοχο προδοσίας προς τους αδελφούς της Ρόδου;

Ο δυστυχής έτρεμε κάτω από τον ήχο της φωνής που τον ανέκρινε. Φάνηκε να αγωνίζεται για κάποιες στιγμές κι ύστερα έσκυψε το κεφάλι.
- Είμαι αθώος, τραύλισε, και οι λέξεις του, που αντήχησαν στη σιωπή, ακούστηκαν από όλους.

ΜΕΓΑΛΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ
Ο θόρυβος της πανοπλίας τους, απλώθηκε κάτω από τους θόλους της εκκλησίας.
- Amaral, συνέχισε ο Ile-Adam, βγαίνοντας απ’ αυτή την εκκλησία, θα οδηγηθείτε στην ανατολική Πύλη, όπου μετά την καθαίρεσή σας, θα σας κόψουν τη γροθιά και το κεφάλι, όπως κάνουν στους προδότες. Πριν πεθάνετε André, θα τολμούσατε να έλθετε κοντά μου για να λάβετε το Σώμα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού;

Όλα τα κεφάλια έσκυψαν έτσι, ώστε ν’ ακούσουν την απάντηση του καταδικασμένου.
Αυτός ανασηκώθηκε, μια ακτίδα ελπίδας φώτισε το πρόσωπό του, αλλά ξαφνικά, σαν κεραυνοβολημένος στη θέα του Αγίου Δισκοπότηρου, ξανάπεσε πάνω στις πλάκες.
-Λοιπόν ο Θεός, ας σας κρίνει και ας σας είναι ελεήμων, ψιθύρισε ο Μέγας Μάγιστρος.
-Αμήν! Απάντησαν οι ιππότες

Η λειτουργία συνεχίστηκε. Όταν ο ιερέας έδωσε την ευλογία του, ο σκλάβος έκανε τον αρχιγραμματέα να σηκωθεί. Ένας κήρυκας κρέμασε σ’ ένα πάσσαλο με τη μύτη προς τα πάνω την ασπίδα του Amaral.
Ο André έψαξε μέσα στο πλήθος για ένα φίλο, ένα συνένοχο ίσως, αλλά δεν είδε, δεν είδε παρά πρόσωπα αδυσώπητων πολεμιστών.

Λίγο αργότερα, ανηφόρισε την οδό των Ιπποτών, που προσπαθήσαμε να περιγράψουμε, πέρασε μπροστά από το σπίτι του και είδε τα οικόσημά του, σκεπασμένα από ένα πέπλο. Φτάνοντας στα οχυρώματα, ο κήρυκας του έβγαλε το θώρακα και τον έδειξε στο πλήθος φωνάζοντας:

-Αυτός εδώ, είναι ο θώρακας του προδότη κι επίορκου Amaral!.. και τον έσπασε χτυπώντας τον με ένα ρόπαλο.
Μετά του βγάλανε τα μέρη της πανοπλίας που σκέπαζαν τους μηρούς και τα μπράτσα του, όλα τα ρούχα του, και αυτός που πούλησε τους αδελφούς του για το χαμόγελο μιάς κόρης του Προφήτη, ντυμένος με το πανωφόρι ενός σκλάβου κωπηλάτη, ανέβηκε στη λαιμητόμο, όπου ο νέγρος αφού του έκοψε το χέρι, του πήρε το κεφάλι, το οποίο εκτέθηκε πάνω σε μια λόγχη μπροστά στους άπιστους.

ΤΟ ΠΑΛΑΤΙ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΜΑΓΙΣΤΡΟΥ
Τα ερείπια του παλατιού των Μεγάλων Μαγίστρων, βρίσκονται στο πάνω μέρος της οδού των Ιπποτών, κοντά στα οχυρώματα. Αυτό το κάστρο, που δέσποζε κάποτε στην πόλη, στη θάλασσα και τους αγρούς, δεν είναι παρά ένας σωρός από χαλάσματα, που ανάμεσά τους υψώνονται τοίχοι με πυργίσκους στο πλάι, όπου τα συντρίμμια τους, φράζουν τις αυλές και τις αίθουσες.

Οι υπόλοιπες στοές και αψίδες που ο κισσός συνδέει και στηρίζει ακόμα, χρησιμεύει για καταφύγιο σε θλιβερά πουλιά που φεύγουν μακριά, φωνάζοντας και βυθίζονται πάλι μέσα στα σκοτεινά του κρησφύγετα, μόλις ο επισκέπτης απομακρυνθεί.

Αφήνοντας αυτά τα ερείπια, ακολουθήσαμε ένα σκοτεινό δρομάκι που οδηγεί στην τουρκική συνοικία, και φτάσαμε πρώτα σε μια πλατεία, όπου μια από τις πλευρές της κλείνεται από ένα βαρύ κτίσμα, το οποίο είναι δεμένο με παλιές μνήμες.

Αυτό το κτίριο ήταν ένα από τα πανδοχεία όπου οι μοναχοί της ίδιας Γλώσσας, τα πρώτα χρόνια του τάγματος, έρχονταν να φάνε μαζί.
Αργότερα, όταν μεγάλοι άρχοντες έμπαιναν στο τάγμα, όταν οι Αδελφοί του Ελέους, έγιναν ατρόμητοι πολεμιστές και τους άρεσε καλύτερα να σφάζουν τους άπιστους, παρά να περιποιούνται τους τραυματίες στα νοσοκομεία, η παλιά πειθαρχία χαλάρωσε και τα πανδοχεία αφέθηκαν στους φτωχούς ιππότες, ενώ οι πλουσιότεροι αδελφοί ζούσαν σε δικά τους σπίτια.

Υπάρχουν πολλά πανδοχεία σε διάφορες μεριές της Ρόδου. Άλλοτε, ήταν οκτώ και προορίζονταν για τις οκτώ Γλώσσες που αποτελούσαν αυτό το τάγμα, το οποίο, οι ιστορικοί των Σταυροφοριών, συχνά το συγκρίνουν με ένα καινούριο κηροπήγιο με οκτώ κεριά που καίνε μπροστά στο Μάγιστρο.

Η ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΣΥΝΟΙΚΙΑ
Σε λίγο, ο υπάλληλος της Υγειονομικής Υπηρεσίας ήρτε να μας συναντήσει. Ήθελε να μας συνοδεύσει στην τουρκική συνοικία. Ο κύριος Gardon είναι απ’ αυτούς τους Γάλλους που βρίσκει κανείς σκορπισμένους σ’ όλες της γωνιές του πλανήτη και που διατηρούν με μεγάλη επιμέλεια τη χαρά της παλιάς πατρίδας. Είχε αποκτήσει από τον πασά Rescid, του οποίου ήταν γραμματέας, μια θέση μέσα στην υγειονομική υπηρεσία, που η Πόλη είχε ιδρύσει ύστερα από έκκληση των ευρωπαϊκών Δυνάμεων.

Αυτός ο καινούριος δεσμός δεν επιβλήθηκε στην Ανατολή χωρίς μια έντονη αντίθεση, ενώ η ίδια η οθωμανική Κυβέρνηση δεν κατάλαβε ποτέ την αναγκαιότητά του. Το να προφυλάγεσαι και να προνοείς το καλό ή το ολέθριο, είναι εντελώς αντίθετο απ’ αυτό το δόγμα του μοιραίου, που επιτρέπει στο Μωαμεθανό να περιμένει τα γεγονότα με μια τόσο βαθιά απάθεια.

Ακόμα, οι περισσότεροι Τούρκοι είναι πεπεισμένοι ότι, το να ψάχνεις να προφυλαχτείς από τις άσχημες αναθυμιάσεις που πνέουν, σύμφωνα με τη θέληση του Θεού, είναι σαν να προκαλείς τον ουρανό και να θέλεις να αρπάξεις τον καρπό του δένδρου της ζωής και του θανάτου.

Η λειτουργία λοιπόν, της υγειονομικής υπηρεσίας στην Ανατολή είναι προσωρινή και ήδη ο κύριος Gardon παραπονιόταν ότι είχε δει τα ραντεβού του να μειώνονται στα μισά, εξαιτίας του φανατικού κόμματος, στο οποίο ο Μαχμούτ ήταν αναγκασμένος να υπακούσει τόσο καιρό.

Αυτό το κόμμα ραδιουργούσε για να μην υπάρχουν οι καραντίνες. Έβλεπε σ’ αυτό το θεσμό μια συνέχεια του συστήματος και χριστιανικών μεταρρυθμίσεων, που ο σουλτάνος είχε υιοθετήσει ενάντια στη θέληση του μεγαλύτερου μέρους της αυτοκρατορίας.

Η στολή των στρατευμάτων, οι ασκήσεις που οι στρατιώτες είναι αναγκασμένοι να κάνουν, η λήθη των αρχαίων παραδόσεων του παλατιού του σουλτάνου και τέλος όλες οι προσπάθειες του Μαχμούτ να περάσει μέσα σ’ αυτό το ακίνητο Έθνος, ιδέες ευταξίας και διαχείρισης, θεωρήθηκαν από τα θρησκευτικά μυαλά στην Τουρκία σαν τα ερείπια των μουσουλμανικών πεποιθήσεων.

Ίσως ο αγώνας του δύστυχου σουλτάνου, μέσα σ’ αυτό το μοιραίο κύκλο που το μωαμεθανικό πνεύμα διέγραψε γύρω του, να ενέπνευσε στην Ευρώπη έντονες συμπάθειες. Οι προσπάθειές του κολάκευαν πολύ τις παγκόσμιες επιθυμίες να μην ξαναπαρουσιαστούν, κάτω από την πιο λαμπρή όψη, τα δειλά βήματα του βάρβαρου.

Αλλά οι προσδοκίες διαλύονται, από τη στιγμή που περνά κανείς κάποιες μέρες στους κόλπους αυτής της πατριαρχικής φυλής, που τη βλέπει τεμπέλικη, να παραμελεί τη δουλειά στις πόλεις της, που μοιάζουν με καταυλισμούς στημένους στην παραλία. Δεν μπορούμε, λοιπόν, να σταματήσουμε να αμφιβάλλουμε για το ότι ο σύγχρονος πολιτισμός θα διαλύσει ποτέ, από το λήθαργο, που η ανθισμένη γη κι ο πιο απαλός ουρανός έκαναν πάντα να σαρώνει πάνω από την Τουρκία».

ΤΗΝ ΤΡΙΤΗ: Η συνέχεια

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1. Η σημείωση του ίδιου του Charles Cottu: Το τάγμα της Ρόδου ήταν χωρισμένο σε οκτώ γλώσσες, όπου η κάθε μια τους είχε έναν αρχηγό ή επικεφαλής, διορισμένο από τη Σύγκλητο της Συνόδου. Αυτοί οι επικεφαλής με το Μέγα Μάγιστρο στην κορυφή, αποτελούσαν τους υψηλούς αξιωματούχους του Αγίου Ιωάννη. Να τα ονόματα των διαφόρων Γλωσσών, με τις υποχρεώσεις του επικεφαλής τους, του οποίου οι δικαιοδοσίες ήταν κληρονομικές σε κάθε Γλώσσα:

-Προβηγκία: Ο επικεφαλής ήταν Αρχιταξιάρχης του τάγματος.
-Ωβέρνη: Ο επικεφαλής είχε τον τίτλο του στρατάρχη και διοικούσε τα στρατεύματα της ξηράς.
-Γαλλία: Ο επικεφαλής ήταν ο Μεγάλος Αδελφός του Ελέους και είχε αναλάβει το νοσοκομείο. Τα πρώτα χρόνια όταν τα καθήκοντα των αδελφών περιορίζονταν στο να ανακουφίζουν τους αρρώστους και τους οδοιπόρους, ο τίτλος του Μεγάλου Αδελφού του Ελέους ήταν ο πιο ιερός και ο πιο επιφανής.

-Ιταλία: Ο επικεφαλής αυτής της Γλώσσας ήταν αρχιναύαρχος των γαλερών. Διοικούσε το λιμάνι, διάλεγε τους δούλους και οδηγούσε τον στόλο στις σημαντικές εκστρατείες.
-Αραγκόν: Ο επικεφαλής ήταν συντηρητής και υπεύθυνος ένδυσης. Είχε τη φροντίδα των ενδυμάτων. Στη συνέχεια ανέλαβε την ευθύνη των όπλων και των οπλοστασίων.
-Γερμανία: Ο επικεφαλής ήταν δικαστικός λειτουργός ή αρχιδικαστής.

Καστίλλη: Ο επικεφαλής της είχε το σύμβολο της θρησκείας και έφερε τον τίτλο του αρχιγραμματέα. Οι Πορτογάλοι ιππότες ανήκαν σ’ αυτή τη Γλώσσα και αυτό εξηγεί γιατί ο Πορτογάλος André Amaral, μπόρεσε να ανακηρυχθεί επικεφαλής της Γλώσσας της Καστίλλης.
-Αγγλία: Ο επικεφαλής ήταν διοικητής του ιππικού.

Μετά το θρησκευτικό σχίσμα ανάμεσα στην Εκκλησία της Αγγλίας και τη Ρωμαϊκή Θρησκευτική Ενότητα, την εποχή του Ερρίκου VΙΙΙ, αυτή η Γλώσσα έπαυσε να υπάρχει και οι Άγγλοι ευγενείς που έρχονταν ακόμα να καταταγούν είχαν την επιλογή της ενσωμάτωσης σε άλλη Γλώσσα.

Ερείπια Μεγάρου των Ιπποτών

Ο ναός του Αγίου Ιωάννη 2

Το εσωτερικό του ναού του Αγίου Ιωάννη, όπου έγινε η δίκη του προδότη Amaral

Η είσοδος του Μεγάρου του Μεγάλου Μαγίστρου

Ρόδος-Γκραβούρα του τέλους του 18ου αιώνα

Η νήσος Ρόδος, η πόλη και η Νότιες Σποράδες- Γκραβούρα Αρχείο Α. Μαΐλλη