Σελίδες Ιστορίας: Η πολιτική των Μεγάλων Δυνάμεων Γαλλίας, Ρωσίας Αγγλίας και Αυστρίας, με μπροστάρη την Εκκλησία, τον 19ο αιώνα σε Νότιες Σποράδες και Ανατολή
ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΚΕ 364 ΦΟΡΕΣ
Επίσκεψη στο εσωτερικό της Ρόδου-Περνώντας από τις κοιλάδες
Επιμέλεια Κώστας Τσαλαχούρης
Ο Charles Cottu συνεχίζει τις εντυπώσεις του από τη Ρόδο:
«Οι Έλληνες της Ρόδου, όπως όλοι αυτοί της Τουρκίας, έχουν μια ήπια ζωή, κι όμως, θες ανάμνηση της αρχαίας τους δόξας, θες μάλλον έμφυτη διάθεση αναταραχής, τα νησιά υπομένουν ανυπόμονα την κυριαρχία του σουλτάνου.
Εναπόθεσαν τις ελπίδες τους στο Βασίλειο της Ελλάδος, χωρίς να σκεφτούν ότι αυτή η ελευθερία που ζητούν, θα τους φόρτωνε αμέσως με βαριά φορολογία για τη δουλειά στη στεριά και τη θάλασσα.
Και θα τους αφαιρούσε την ηρεμία που χαίρονται κάτω από το τούρκικο πολίτευμα.
Δεν αρέσει στον Θεό να καταδικάζουμε αυτό το αίσθημα ανεξαρτησίας των Ελλήνων, αν είναι να τους παροτρύνει να νικήσουν ή να πεθάνουν, όπως οι αδελφοί τους στην Ύδρα και στο Μεσολόγγι κι αν, μόλις εκπληρωθεί η απελευθέρωση, δεν παραπονιούνται για τις θυσίες που αυτή συνεπάγεται.
ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ
Παρ’ όλα αυτά, όταν βλέπει κανείς αυτούς τους ευτυχισμένους σκλάβους, άστατους, πλεονέκτες, απείθαρχους, αντίθετους με κάθε τι που θέλει τις συνήθειές τους, ανίκανους για στοργή κι αιώνια αφοσίωση, να συγκρίνουν συνεχώς το χτες με το σήμερα, δεν μπορεί να μη φοβάται πως όταν θα ’ναι ελεύθερος στην έρημο, δεν θα λυπηθούν, ακόμα κι αυτοί, για τους καρπούς των γόνιμων πεδιάδων της Αιγύπτου που έχασαν.
Σε όλες τις πόλεις της Ανατολής, στη συνοικία που κατοικούν Έλληνες, υπάρχουν ταβέρνες με αίθουσες συχνά αιματοβαμμένες από φόνους, αποτέλεσμα συμπλοκών και μέθης.
Επίσης, μόνο εκεί επαγρυπνεί η τουρκική Αστυνομία, εκπροσωπούμενη από ένα χοντρό καδή, που καπνίζει καθισμένος σε μια γωνιά και τριγυρισμένος από μερικούς ρακένδυτους Αλβανούς.
Δίπλα στη θάλασσα, βγαίνουν το βράδυ βόλτα οι όμορφες Ελληνίδες της Ιωνίας και των φιλήδονων νησιών, τα οποία έστελναν στην Αθήνα τις παλλακίδες, που για χάρη τους ο Περικλής έκλαιγε μπροστά στον Άρειο Πάγο.
Πολυάριθμες βάρκες, απ’ όπου ακούγονται τραγούδια και συγχορδίες κιθάρας, παρασύρονται από τη θάλασσα πάνω στα κοιμισμένα κύματα. Στην παραλία στήνονται χοροί κι όλα γίνονται θόρυβος, έρωτας, ταραχή, την ώρα που οι σκύλοι ουρλιάζουν στην τούρκικη συνοικία, βυθισμένη μέχρι το πρωί στην πιο ακατάληπτη ησυχία.
Είχε νυχτώσει, έπρεπε να γυρίσουμε στο πλοίο. Αφήνοντάς μας ο κύριος Gandon, μας πρότεινε για την άλλη μέρα μια εκδρομή στην αρχαία Ρόδο, απομεινάρια μιας αρχαίας πόλης, μας είπε, των καλών ημερών της Ελλάδος.
Αυτά τα ερείπια βρίσκονται σε τέσσερις μεριές στο εσωτερικό του νησιού.
Ο κ. Gandon μας συνέστησε να πάρουμε μαζί μας ψάθινα καπέλα και να εφοδιαστούμε με ένα παγούρι για το δρόμο.
Τα χάραμα το σπίτι του ήταν πολιορκημένο. Όλος ο ελληνικός πληθυσμός, φώναζε και χειρονομούσε στο δρόμο, οι οδηγοί των μουλαριών τσακώνονταν για το μεροκάματο.
Υπηρέτες έβαζαν χαλιά πάνω στα σαμάρια των υποζυγίων. Τελικά η τάξη αποκαταστάθηκε με υποσχέσεις και απειλές.
Καθένας μας ανέβηκε στο ζώο του και το καραβάνι βγήκε από την πόλη με τη συνοδεία οδηγών που μας έδειχναν τον δρόμο.
Μόλις είχαμε μπει σε ένα κακοτράχαλο μονοπάτι, που έστριβε στην πλαγιά του βουνού, σχεδόν κρεμασμένο πάνω από τη θάλασσα, όταν ένας σκύλος ρίχτηκε πάνω μου. Του ’ριξα μια με το βούρδουλα.
ΙΤΑΛΟΣ ΚΑΛΟΓΕΡΟΣ
“Demonio”! φώναξε δυνατά μια στεντόρια φωνή πίσω μου. Γύρισα και είδα ένα χοντρό καλόγερο, ντυμένο με ένα γκρίζο ράσο με φαρδιά κουκούλα και με ένα τρίκωχο καπέλο στο κεφάλι. Είχε ακόμα ένα κυνηγετικό σάκο στον ώμο, μια πυριτοθήκη κάτω από το αριστερό χέρι, το σάκο με τα σκάγια περασμένα από το κορδόνι, που φορούσε για ζώνη και μια καραμπίνα στο χέρι.
-Per Bacco! αναφώνησα, πού πηγαίνετε, πάτερ μου, τόσο καλά εξοπλισμένος; Ο σεβάσμιος έβαλε το όπλο του στο μάγουλο, έκλεισε το μάτι του και χαμογέλασε κοιτάζοντάς με. Πρόσφερα το παγούρι μου στον καλόγερο, που το πήρε ήρεμα και μου το ξανάδωσε ένα λεπτό μετά άδειο, με το λαιμό του μπουκαλιού προς τα κάτω.
Έπειτα με ευλόγησε, σφύριξε στο σκύλο του και χάθηκε μέσα στο βουνό.
-Ποιος είναι αυτός ο καλός μοναχός, ρώτησα τον κύριο Gandon.
-Είναι, μου λέει, ένας Ιταλός καλόγερος, εγκατεστημένος στη Ρόδο από πολλά χρόνια. Αυτός και ένας άλλος αδελφός, έχουν τη φροντίδα ενός μικρού καθολικού παρεκκλησιού, όπου τις μεγάλες γιορτές ένας Αυστριακός παπάς από τα γειτονικά νησιά, έρχεται και κάνει λειτουργία.
Αυτοί οι δυο μοναχοί, φτωχοί σαν τον Ιωβ, ζουν από τη φιλανθρωπία των χριστιανών και από το κυνήγι του αδελφού Πάολο, που από το πρωί περιφέρεται μέσα στα ρείκια. Τον ξέρουν όλοι, τον καλοδέχονται και γεμίζουν πρόθυμα τις μεγάλες τσέπες του ράσου του.
-Δεν έχετε λοιπόν, παπάδες, που μένουν στη Ρόδο;
-Όχι, περνάνε μόνο, πότε ο ένας, πότε ο άλλος. Βαπτίζουν, εξομολογούν, κοινωνάνε και ύστερα φεύγουν.
Αυτά τα λόγια με έκαναν, με λύπη, να γυρίσω πίσω στο παρελθόν. Άλλοτε στη διάρκεια της βασιλείας του Λουδοβίκου 14ου, η Γαλλία κυριαρχούσε στα χριστιανικά Έθνη της Ανατολής.
Όλα τα νησιά είχαν Γάλλους ιερείς. Η επανάσταση τα σάρωσε όλα.
Τώρα οι ιεραπόστολοι του τάγματος του Αγίου Λαζάρου, ξαναχτίζουν τα παλιά μοναστήρια. Σήμερα, όμως, άλλες δυνάμεις διεκδικούν τη θρησκευτική επιρροή από τη Γαλλία, η οποία κατάλαβε λίγο αργά, πόσο η δράση της Εκκλησίας θα μπορούσε να ήταν χρήσιμη στην Ανατολή. Χωρίς να μιλήσουμε για την Αγγλία και τη Ρωσία, των οποίων η ακόρεστη φιλοδοξία δεν κρύβεται καθόλου, η Αυστρία, πιο δόλια, δουλεύει στα σκοτεινά για να συγκεντρώσει γύρω της τις διάφορες καθολικές κοινότητες της Ανατολής.
Η ΓΑΛΛΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΗ
Ακολουθεί σιωπηλά το έργο της, χωρίς να κάνει επίδειξη, όπως έκανε η Γαλλία, ακόμα και για τα πιο ασήμαντα πράγματα, και χωρίς να σκοντάφτει στα επιπόλαια μυαλά, που διακηρύσσουν μια συστηματική δυσπιστία απέναντι στη θρησκεία. Η Αυστρία είναι πολύ επιτήδεια για να επιχειρήσει μια ρωμαϊκή προπαγάνδα ανάμεσα στους Έλληνες, των οποίων η έμμονη περιφρόνηση για τους Λατίνους, της είναι γνωστή.
Αρέσκεται στο να στέλνει στα νησιά και στην Ασία, ιερείς, τους οποίους υποστηρίζει γενναιόδωρα.
Αντίθετα οι φτωχοί Γάλλοι εκκλησιαστικοί είναι συχνά ξεχασμένοι. Είναι αλήθεια ότι προσπαθούμε να διορθώσουμε αυτή την εσφαλμένη κατάσταση, αλλά μένουν πολλά να γίνουν, για να εδραιώσουμε πάλι στην Ανατολή τις παλιές γαλλικές παραδόσεις.
Δίκαια ή άδικα, η χώρα μας θεωρείται σήμερα από τους χριστιανικούς πληθυσμούς της Ανατολής, σαν η πιο στερημένη από θρησκευτικό συναίσθημα χώρα. Αυτό το πνεύμα αθρησκείας και πολιτικής έξαρσης, που μας προσάπτουν, είναι το πρόσκομμα, στο οποίο συχνά σκοντάφτει η προπαγάνδα των ιερών γαλλικών ιδεών, στο εξωτερικό.
ΟΙ ΡΩΣΟΙ
Και είναι επιπλέον η αιτία, που συγκρατεί τους λαούς που παροτρύνονται από αλλού, να ακολουθήσουν την ορμή του πολιτισμού μας. Τα άλλα ευρωπαϊκά κράτη δεν φοβούνται μήπως γελοιοποιηθούν με το να αναγορεύσουν τον εαυτό τους υπερασπιστές της πίστης τους. Μπαίνουν στο δρόμο, που η Γαλλία δεν έπρεπε να εγκαταλείψει.
Οι Ρώσοι σχισματικοί καλούν τους Έλληνες κοντά τους, η καθολική Αυστρία ενώνει τους διασκορπισμένους καθολικούς και τέλος η Αγγλία μόλις έστειλα ένα επίσκοπο και προτεστάντες ιεραποστόλους στην Ιερουσαλήμ. Δεν υπάρχει λοιπόν, εδώ ένα παράδειγμα και ένα μάθημα για μας;
Ακολουθήσαμε ένα δρόμο δύσκολο, ανοιγμένο ανάμεσα από τεράστιους όγκους βράχων, που κρέμονται πάνω από τα κεφάλια μας. Μπροστά μας άσπριζε η θάλασσα, καλυμμένη ακόμα από την πρωινή πάχνη. Σύντομα, εμφανίστηκαν οι ζωηροί τόνοι της ημέρας, ανέβηκαν στον ουρανό και διέλυσαν την ομίχλη.
Οι Σποράδες πρόβαλλαν από τα κύματα σαν πράσινες φωλιές και το στενό της Σάμου διέγραφε ένα ακτινοβόλο εμπόδια ανάμεσα στη Νίσυρο και την ακτή της Ασίας. Οι κοιλάδες της Ρόδου, χαμένες μέχρι πριν, σε ένα μαύρο σκοτάδι, άνοιξαν στο φως κι έδειξαν τα βάθη τους, τα μυστικά τους περάσματα και τα δάση τους.
Μακριά, πάνω στα ισχνά ακρωτήρια, φάνηκαν ερείπια.
ΑΥΡΙΟ: Η συνέχεια
Ακολουθήστε τη Ροδιακή στο Google News
