Ήρωες του 1821

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο
Γεώργιος
Κοτζαερίδης

Πέρασαν 200 χρόνια από τότε που οι πρόγονοί μας επαναστάτησαν ενάντια στους κατακτητές Οθωμανούς, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα να ζούμε και να κυκλοφορούμε σήμερα ελεύθεροι. Η στήλη αυτή είναι ένας φόρος τιμής σε όλους αυτούς τους Ήρωες που πρωτοστάτησαν στον Αγώνα για να τους θυμόμαστε και να τους έχουμε πάντοτε ζωντανούς στη μνήμη μας.

ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ-ΧΡΗΣΤΟΣ
ή ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΡΑΣ
Γεννήθηκε στην Πολιανή της Μεσσηνίας το 1760 και υπήρξε ένας από τους πιο σπουδαίους οπλαρχηγούς της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.
Ήταν μετρίου αναστήματος και επειδή ήταν αναγνώστης στην εκκλησία του χωριού του, τον αποκαλούσαν Αναγνώστη και Αναγνωσταρά. Όταν υπέγραφε χρησιμοποιούσε το όνομα Αναγνώστης Παπαγεωργίου. Ήταν έμπορος, αλλά επειδή πάνω σε έναν καβγά σκότωσε έναν προεστό, τον Κωνσταντίνο Δικαίο, έφυγε στα βουνά και έγινε κλέφτης. Αργότερα συνεργάστηκε με τους Ρώσους, τους Γάλλους και τους Άγγλους και έφθασε στον βαθμό του ταγματάρχη.
Ήταν πολύ έξυπνος και διοργανωτικός.

Πριν από την έναρξη της επανάστασης έχασε τους δύο γιους του από πνιγμό γεγονός που τον στενοχώρησε πολύ. Πήγε στη Ρωσία να συναντήσει τον Καποδίστρια και τον Αλέξανδρο Υψηλάντη και να τους ζητήσει να μεσολαβήσουν ώστε να πληρωθούν από το ρωσικό κράτος οι καπεταναίοι που υπηρετούσαν στα ρωσικά τάγματα που βρίσκονταν στην Κέρκυρα.

Το 1817 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία και αργότερα πραγματοποίησε περιοδείες στη Μακεδονία, στην Ύδρα και στις Σπέτσες για τη μύηση νέων μελών και την προετοιμασία του αγώνα. Μύησε στη Φιλική Εταιρεία τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και τον Νίκο Παναγιωταρά.
Συνεργάστηκε με τον Πετιμεζά, τον Κολοκοτρώνη, τον Ζαχαριά, τον Κεφάλα, τον Παπατσώνη και με 2.500 άνδρες πολιόρκησαν την Καρύταινα, αλλά απέτυχαν διότι οι Οθωμανοί έλαβαν βοήθεια από την Τριπολιτσά. Έλαβε μέρος στην πολιορκία της Τριπολιτσάς μαζί με τον Δημήτρη Υψηλάντη.

Συνέβαλε καθοριστικά στην απελευθέρωση της Καλαμάτας και έλαβε μέρος σε πολλές άλλες μάχες. Αργότερα αναμείχθηκε με την πολιτική και επί κυβερνήσεως Θ. Κουντουριώτη ανέλαβε το υπουργείο Πολέμου.
Εναντιώθηκε στον Κολοκοτρώνη και γι’ αυτό όταν οι κοτζαμπάσηδες τον διόρισαν υπουργό Πολέμου αρνήθηκε να τον αποφυλακίσει.
Σκοτώθηκε στις 8 Μαΐου του 1865 υπερασπιζόμενος τη Σφακτηρία μαζί με τον ναύαρχο Αναστάσιο Τσαμαδό και τον Ιταλό φιλέλληνα Σαντόρε ντι Σανταρόζα. Η προσφορά του στον αγώνα ως μέλος της Φιλικής Εταιρείας χαρακτηρίζεται ανεκτίμητη. Η Ελληνική Πολιτεία τον τίμησε μετά θάνατον με τον βαθμό του στρατηγού.

ΠΛΑΠΟΥΤΑΣ ΚΟΛΙΑΣ
Γεννήθηκε στο χωριό «Σουλιμά» (σημερινό Άνω Δώριο της ορεινής Τριφυλλίας) Μεσσηνίας το 1735 και ήταν ο γενάρχης της φημισμένης οικογένειας του Πλαπούτα. Ήταν ξακουστός για τις επιθυμίες του για ακριβά όπλα, καλά άλογα και όμορφες γυναίκες. Είχε βίαιο χαρακτήρα και σωματικά ήταν πάρα πολύ δυνατός. Μια μέρα είδε έναν Οθωμανό φοροεισπράκτορα να δέρνει έναν συμπατριώτη του, του επιτέθηκε και τον σκότωσε με μια μαχαιριά.

Αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το χωριό του και πήγε στο Δραγώι της Ολυμπίας όπου ήταν τα λημέρια του Θανάση Τζαβέλα, και έμεινε κοντά του δύο χρόνια.
Η παράδοση αναφέρει ότι ο Τζαβέλας είχε μια όμορφη αδελφή, την οποία είδε ο μπέης της Παύλιτσας και την ερωτεύτηκε. Επειδή δεν του την έδιναν οι Τζαβελαίοι αναγκάστηκε να την κλέψει. Η περήφανη κόρη, για μην την μαγαρίσει ο Οθωμανός έμπηξε ένα μαχαίρι στην καρδιά της και αυτοκτόνησε.

Τα αδέλφια της μαζί με τον Κόλια ορκίστηκαν εκδίκηση, και στήνοντάς του καρτέρι τον σκότωσαν και πέταξαν το σώμα του στα σκυλιά. Μετά αυτό το περιστατικό, τον Οκτώβριο του 1755, ο Κόλιας κατέφυγε στα βουνά και έγινε κλέφτης.
Αργότερα εγκαταστάθηκε στο χωριό «Παλούμπα» όπου εργάστηκε ως ταχυδρόμος, κάπος (μισθοφόρος) και κοτσάμπασης των Δεληγιανναίων.
Εκεί είχε την ευκαιρία να γνωρίσει πολλές σημαντικές προσωπικότητες της εποχής, όπως τον Κωνσταντή Κολοκοτρώνη, τον Ζαχαριά, τους Πετιμεζαίους και συμμετείχε μαζί τους στην εξέγερση του Ορλώφ το 1770.
Παντρεύτηκε σε ηλικία πενήντα ετών την Κυράτσω Τζώρτζη, με την οποία απέκτησε πέντε παιδιά. Διατηρούσε όμως και στο σπίτι μια κοπέλα με την οποία είχε αποκτήσει άλλα τρία παιδιά, η οποία τον πρόσεχε μέχρι τα βαθιά γεράματα.

O βιογράφος του Κόλια ο Φαλέζ Κολοκοτρώνης(γιος του Θόδωρου) γράφει ότι ο Κόλιας ήταν «Τέκνον του Έρωτος και της Ανδρείας». Κάθε μέρα πόλεμο, κάθε μέρα γυναίκα.
Ο Γ. Καρπούζος στη βιογραφία του Κόλια, αναφέρει τον θαυμασμό του ήρωα για τις ωραίες γυναίκες και τον συγκρίνει με τον άλλον μεγάλο οπλαρχηγό εραστή, τον Ζαχαριά.
Μετά την είσοδο του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο, τα παιδιά του τον μετέφεραν στη μονή Προδρόμου της Δημητσάνας, όπου και πέθανε το 1827 σε ηλικία 92 ετών.

ΠΛΑΠΟΥΤΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
Γεννήθηκε στην Παλούμπα της επαρχίας Γορτυνίας Αρκαδίας στις 15 Μαΐου του 1786 και ήταν ο δευτερότοκος γιος του κλεφτοαρματωλού Νικόλα-Κόλια Πλαπούτα από τον Σουλιμά Μεσσηνίας.
Σε μικρή ηλικία παντρεύτηκε τη Στεκούλα, ανιψιά του Κολοκοτρώνη, τον οποίο θαύμαζε και αγαπούσε, πολεμώντας στο πλευρό του σε πολλές μάχες.

Τον εκτιμούσαν και οι Οθωμανοί, οι οποίοι του έδωσαν τον τίτλο του κάπου, δηλαδή αρχηγό των στρατιωτών και υπεύθυνο για την ειρήνη και όταν έγινε ο μεγάλος διωγμός των κλεφτών, το 1806, τον κράτησαν κοντά τους ως όμηρο.
Τo 1811 καταδιωκόμενος από τους Τούρκους κατέφυγε στη Ζάκυνθο όπου υπηρέτησε ως λοχαγός στον Αγγλικό στρατό.
Επιστρέφοντας στην Πελοπόννησο, το 1816, ανέλαβε καπόμπασης στους Δεληγιανναίους.
Το έτος 1819 καταδιώχθηκε από τους Οθωμανούς που τον θεωρούσαν ότι αυτός με τα παλικάρια του σκότωσαν ομοεθνείς τους στην Αλωνίσταινα, και αναγκάστηκε να επιστρέψει στη Ζάκυνθο, όπου στις 15 Οκτωβρίου του 1818 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία από τον Αναγνώστη Τσοχαντάρη.

Με τη σειρά του μύησε στη Φιλική Εταιρεία τον πατέρα του Κόλια, τον αδελφό του Γιωργάκη και πολλούς άλλους.
Όταν κηρύχθηκε η Ελληνική Επανάσταση επέστρεψε στην Πελοπόννησο και τάχθηκε επικεφαλής του Αγώνα στην Αρκαδία, κοντά στον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, τον οποίο τιμούσε και υπήρξε πολύ καλός φίλος του.
Συγκρότησε δικό του στρατό που τον αποτελούσαν 800-1.000 άνδρες και έλαβε μέρος σε σημαντικές μάχες στην Καρύταινα, το Λεβίδι, το Βαλτέτσι και στην πολιορκία της Τριπολιτσάς.

Έλαβε επίσης μέρος στην πολιορκία του Ακροκόρινθου, της Πάτρας και πολέμησε τον Δράμαλη όταν αυτός πολιορκούσε το Άργος.
Ο Πλαπούτας δεν συμπαθούσε τους συγχωριανούς του Δεληγιανναίους διότι πίστευε ότι τον ζήλευαν για τις επιτυχίες του. Όταν ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, πάντρεψε τον μικρό του γιο Κολίνο με τη μικρή κόρη του Κανέλλου Δεληγιάννη, Μαριορίτσα, για να διαλυθεί η ψυχρότητα που υπήρχε μεταξύ τους, ο Πλαπούτας παρεξηγήθηκε μαζί του. Όταν ξέσπασαν οι εμφύλιες διαμάχες μεταξύ των οπλαρχηγών, στήριξε την ομάδα του Κουντουριώτη. Αργότερα όταν ο Ιμπραήμ εισέβαλε στην Πελοπόννησο προκαλώντας παντού καταστροφές, ο Πλαπούτας έδωσε πολλές μάχες εναντίον του για να αναχαιτίσει την προέλασή του.
Μετά την Απελευθέρωση διετέλεσε διοικητής χιλιαρχίας ατάκτων στρατευμάτων και επί Καποδίστρια, με τον οποίο είχε άριστες σχέσεις, έγινε Συνταγματάρχης.

Μετά τη δολοφονία του Ιωάννη Καποδίστρια διετέλεσε πληρεξούσιος Γόρτυνος στην Ε' Εθνική Συνέλευση και από τον Απρίλιο μέλος της Διοικητικής Επιτροπής της Ελλάδας.
Το 1832 πήγε στο Μόναχο μαζί με τον Ανδρέα Μιαούλη και τον Κώστα Μπότσαρη, για να συναντήσουν τον Όθωνα, που τον είχαν εκλέξει ήδη οι Μεγάλες Δυνάμεις για το στέμμα της Ελλάδας και να τον συνοδεύσουν στην Ελλάδα.

Την περίοδο της Αντιβασιλείας, δεν συμφωνούσε με τη διοίκηση του Όθωνα, καταδιώχθηκε μαζί με τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και κατηγορήθηκαν για απόπειρα ανατροπής του καθεστώτος και εσχάτη προδοσία.
Το 1833 δικάσθηκαν από Στρατοδικείο στο Ναύπλιο και καταδικάσθηκαν σε θάνατο τον Μάιο του 1834, παρά την αντίδραση των δικαστών Τερτσέτη και Πολυζωίδη, οι οποίοι αρνήθηκαν να υπογράψουν την θανατική τους καταδίκη.
Τελικά κατόπιν εξέγερσης του λαού, η ποινή τους μετετράπη σε εικοσαετή κάθειρξη και μετά από έντεκα μήνες, όταν ενηλικιώθηκε ο Όθωνας, τους δόθηκε χάρη.

Μετά τη δικαστική του περιπέτεια, ο Πλαπούτας συνέχισε να προσφέρει τις υπηρεσίες του στον στρατό από διάφορες θέσεις, και το 1858 ονομάστηκε επίτιμος υπασπιστής του Όθωνα, αφού είχαν αποκατασταθεί πλέον οι σχέσεις τους.
Το 1843-1844 πήρε μέρος στην Εθνοσυνέλευση της 3ης Σεπτεμβρίου ως εκπρόσωπος της Καρύταινας και στα επόμενα χρόνια διετέλεσε βουλευτής Καρύταινας (1844-1847) και Γερουσιαστής (1847-1862).

Σε μεγάλη ηλικία ξαναπαντρεύτηκε με μια γυναίκα αρκετά μικρότερή του, με την οποία απέκτησε μια κόρη την Αθανασία. Είχε συνολικά επτά παιδιά.
Πέθανε στον οικογενειακό πύργο των Πλαπουταίων στην Παλούμπα στις 27 Ιουλίου του 1864.
Ο Πλαπούτας υπήρξε από τις πιο αγνές και ηρωικότερες μορφές της Ελληνικές Επανάστασης και η προσφορά του υπήρξε ανεκτίμητη.