Δεν έγινε τίποτα για την προστασία του ιστορικού κάστρου του «Φερακλού»

Rodiaki NewsRoom

Συνέντευξη του Δημήτρη Κούκουλα, μέλους της ΑΜΚΕ ECOMUSEUM Rhodes

Κάλεσμα σε όλους τους πολίτες της Ρόδου να πάρουν μέρος στην εκδήλωση-διαμαρτυρία για την εγκατάλειψη του κάστρου «Φερακλός» και της ευρύτερης περιοχής, απευθύνει ο κ. Δημήτρης Κούκουλας, μέλος της AMKE ECOMUSEUM Rhodes.

Η εκδήλωση έχει προγραμματιστεί να γίνει το ερχόμενο Σάββατο 30 Απριλίου από τις 10.30 π.μ. έως τη 1 μ.μ., στους πρόποδες του κάστρου.

Σε συνέντευξή του στη «Ροδιακή», ο κ. Κούκουλας αναφέρει τα εξής:

Ποια είναι η αφορμή που σας έδωσε το έναυσμα για να ασχοληθείτε με την ανάδειξη και διαφύλαξη του πολιτιστικού μνημείου του κάστρου Φερακλός;
Είμαι ιδρυτικό μέλος της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας “ECOMUSEUM Rhodes”. Είμαστε μια ομάδα πολιτών που πιστεύουμε στην ανάγκη διαφύλαξης της πολιτιστικής κληρονομιάς και του φυσικού κάλλους του νησιού μας. Στην περιοχή Χαράκι, όπως και στην παραλία της Αγίας Αγάθης υπάρχουν αρκετοί ανακηρυγμένοι από το Υπουργείο Πολιτισμού αρχαιολογικοί χώροι, οι οποίοι ενώ προστατεύονται αυτοδίκαια από την σχετική νομοθεσία, έχουν εγκαταλειφθεί στην τύχη τους και καταρρέουν. Αυτή η τραγική κατάσταση που επικρατεί στην περιοχή μας είναι που μας ώθησε να αντιδράσουμε και να προσπαθήσουμε κάτι να κάνουμε για να μην καταστραφούν αυτοί οι χώροι και μνημεία ολοκληρωτικά.

Τα προβλήματα με την κατάσταση του κάστρου δεν είναι σημερινά αλλά μετρούν αρκετά χρόνια. Στη διάρκεια του χρόνου που πέρασε δεν υπήρξε καμιά αντίδραση;
Πολύ σωστά το επισημαίνετε. Η έκταση του κάστρου «Φερακλός», επιφάνειας 170 Χ 100 μέτρων περικλείεται από οχυρωματικό περίβολο που αποτελείται από μία ακανόνιστη περίμετρο τειχών 680 μέτρων. Αυτό, λοιπόν, το εντυπωσιακό σε μέγεθος κάστρο της Ρόδου αντιμετωπίζει για πολλούς αιώνες την φθορά του χρόνου. Λυπούμαι που θα το πω, αλλά το Υπουργείο Πολιτισμού και η τοπική Εφορεία Αρχαιοτήτων δεν έκαναν όλα αυτά τα χρόνια απολύτως τίποτα για να το προστατεύσουν. Και όχι μόνο αυτό. Επέτρεψαν στις πλαγιές του λόφου να κτιστούν και δύο «εκτρωματικές» δεξαμενές νερού (υδραγωγεία), ενώ για πάρα πολλά χρόνια το κάστρο αυτό έχει γίνει μαντρί σταυλισμού κατσικιών. Ποτέ δεν έγιναν σε αυτό έργα αναστήλωσης ή συντήρησης, αλλά ούτε και μια στοιχειώδης περίφραξη που θα οριοθετούσε το κάστρο και θα προστάτευε τον αρχαιολογικό χώρο του.

Τι συμβολίζουν και τι αντιπροσωπεύουν για εσάς όλα αυτά τα αρχαία μνημεία στη σημερινή εποχή;
Για εμάς που ως μικρά παιδιά ή έφηβοι όλα τα καλοκαίρια μας τα περνούσαμε στο Χαράκι, ο τόπος αυτός της Ρόδου είναι η ιστορία μας, ο πολιτισμός μας, η ταυτότητά μας και το αναπτυξιακό εφαλτήριο για το μέλλον των παιδιών μας. Στόχος μας θα πρέπει να είναι η διάσωση και η προστασία τους, η ανάδειξή και η αξιοποίησή τους για τη βιώσιμη ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής μας. Μιας περιοχής του νησιού που παρά τον πλούτο της, όλα αυτά τα χρόνια έμεινε επενδυτικά και αναπτυξιακά στάσιμη (δείτε τα ερημωμένα από το 1965 κτίσματα στην παραλία της Αγίας Αγάθης και θα καταλάβετε).

Για το κάστρο Φερακλός έχουν γίνει αρκετές ερωτήσεις από βουλευτές του νομού και κόμματα, όπως για παράδειγμα το ΜέΡΑ 25 αλλά και από το κυβερνών κόμμα. Γιατί δεν υπήρξε κατά την άποψή σας αποτέλεσμα;
Πολύ καλή η ερώτησή σας που συνεχίζει να βασανίζει και εμένα μέχρι σήμερα. Να το ερμηνεύσω ως μια απόλυτα συνειδητή και σκόπιμη εγκατάλειψη και απαξίωση αυτών των αρχαιοτήτων από το Υπουργείο Πολιτισμού; Για να μπορεί μετά από τόσες δεκαετίες από υποσχέσεις του για εκπόνηση μελετών αναστήλωσης, αποκατάστασης και συντήρησης τους να ισχυρισθεί σήμερα ότι στα τείχη αυτού του κάστρου έχουν πλέον δημιουργηθεί πολύ μεγάλες φθορές, η αποκατάσταση των οποίων κοστίζει πολλά χρήματα; Η εύκολη λύση του «πονάει μάτι, βγάζει μάτι». Ενώ θα μπορούσε αυτός ο αρχαιολογικός χώρος εδώ και χρόνια να έχει ανασκαφεί και να έχει γίνει επισκέψιμος με εισιτήριο εισόδου. Αλλά ποιος ενδιαφέρεται; Αναρωτιέμαι αυτά τα 3.221 στρέμματα γης αυτής της περιοχής που δόθηκαν στο ΤΑΙΠΕΔ για «αξιοποίηση», γιατί τους δόθηκαν και για ποια μορφή «αξιοποίησής«» τους; Ποιος θα μας απαντήσει;

Τι περιμένετε ότι θα κερδίσετε από το κάλεσμα πολιτών που έχετε απευθύνει για τις 30 Απριλίου 2022, στους πρόποδες του κάστρου «Φερακλός»;
Όλοι εμείς που συμμετέχουμε σε δράσεις αυτής της μορφής είμαστε ενεργοί και συνειδητοποιημένοι πολίτες της Ρόδου. Για αυτό και θέλουμε όσοι περάσουν το προσεχές Σάββατο 30 Απριλίου (ώρα 10.30 έως 13.00) από τον Φερακλό να διαπιστώσουν «ιδίοις όμμασι» την υφιστάμενη κατάσταση της εγκατάλειψης από το Υπουργείο Πολιτισμού, αυτού του σημαντικού κάστρου της Ρόδου. Αλλά και της γύρω περιοχής. Και αφού πρώτα το διαπιστώσουν, τότε να προσθέσουν μαζί με την δική μας και την δική τους φωνή διαμαρτυρίας, αγανάκτησης και αντίδρασης για την εγκατάλειψη αυτού του αρχαιολογικού χώρου. Να αναρτήσουν στα κοινωνικά δίκτυα δικές τους φωτογραφίες και βίντεο που θα παρουσιάζουν την κατάσταση του Φερακλού και όλοι μαζί, Ροδίτες και ξένοι που ζουν πλέον σε αυτή την περιοχή, να δημιουργήσουμε ένα κίνημα κοινωνικής αφύπνισης και πολιτισμικής ενεργοποίησης για την επόμενη μέρα του τόπου μας. Πολύ απλά, για όλους εμάς, αυτό είναι το ζητούμενο.

Αυτή η «επόμενη μέρα» που αναφέρατε πριν, τι άλλα περιλαμβάνει, προκειμένου να επιτύχετε το προσδοκώμενο αποτέλεσμα;
Εκτός από το κάλεσμά μας για το προσεχές Σάββατο, δίνουμε μεγάλη σημασία στην ενημέρωση και την κοινωνική ευαισθητοποίηση. Επόμενος στόχος μας είναι να αναπτύξουμε τις δράσεις μας για το κάστρο και σε διάφορους άλλους τομείς: Δημόσιες συζητήσεις, ημερίδες, σχετικές εκδόσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, προσπάθεια μας για δημιουργία μιας ανοιχτής επισκέψιμης αρχαιολογικής ανασκαφής στο χώρο κ.α.

Τι ακριβώς συμβαίνει στην αρχαιολογική Ζώνη της παραλίας Αγίας Αγάθης με την τοποθέτηση καντινών;
Είμαστε ενήμεροι ότι για το θέμα αυτό της αρχαιολογικής ζώνης της παραλίας έχουν ήδη κατατεθεί στη Βουλή δύο ερωτήσεις. Η μια είναι απο την Κοινοβουλευτική ομάδα του ΜέΡΑ 25 και η άλλη από τον κ. Νεκτάριο Σαντορινιό και βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ.
Αλλά πέρα από αυτό, γνωρίζουμε ότι με πρόταση του Περιφερειάρχη, κ. Γιώργου Χατζημάρκου, έγινε για αυτές τις παράνομες κατασκευές και σχετική συζήτηση στο Περιφερειακό Συμβούλιο. Ως πολίτης της περιοχής, περιμένω και εγώ να δω το αποτέλεσμα όλων αυτών των παράλληλων ενεργειών. Όμως, στην περίπτωση της Αγίας Αγάθης εγώ θεωρώ ότι η ευθύνη για την «αταξία» που επικρατεί εκεί ανήκει αποκλειστικά στον θεματοφύλακα του αρχαιολογικού χώρου. Και εν προκειμένω στην Εφορία Αρχαιοτήτων και το Υπουργείο Πολιτισμού. Που είναι όλα αυτά τα χρόνια προκλητικά «απόντες» για αυτά που συμβαίνουν στον αρχαιολογικό χώρο.

Αρκετές φορές έχετε κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για την κατάσταση που επικρατεί στο κάστρο «Φερακλός». Όπως και τώρα. Ποια είναι η παρέμβαση που θα πρέπει να γίνει άμεσα;
Το αυτονόητο. Να περιφραχτεί άμεσα (σήμερα) το μνημείο και ο αρχαιολογικός χώρος. Και να απαγορευτεί η είσοδος - άνοδος σε αυτό. Πριν θρηνήσουμε νεκρό τουρίστα. Να τοποθετηθούν πινακίδες ότι το κάστρο είναι «ετοιμόρροπο» και για αυτό το λόγο, απαγορεύεται να ανεβαίνεις πάνω. Η ντροπή αυτή δεν είναι δική μας. Ανήκει σε όλους που, ενώ είχαν την ευθύνη της λήψης αποφάσεων, για τόσα χρόνια αφήνουν αυτό το κάστρο να καταρρέει. Είναι καιρός για να την αναλάβουν.

Σε ανακοίνωσή σας προσφάτως αναφέρατε ότι έχει σταλεί επιστολή στην Υπουργό Πολιτισμού. Μέχρι σήμερα υπήρξε απάντηση από την κα Μενδώνη;
Η επιστολή μας έχει κοινοποιηθεί και στους Βουλευτές Δωδεκανήσου και στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσων. Οι επιστολές των πολιτών συνήθως μένουν αναπάντητες... Όμως, προκύπτει ένα θέμα ουσίας που η κα Υπουργός και οι υπηρεσίες του Υπουργείου δεν μπορούν να το αγνοήσουν. Εμείς καλέσαμε τους πολίτες που ενδιαφέρονται για αυτό το κάστρο, να περάσουν για να το δουν από την αρχή της σκάλας του χαμηλά στο δρόμο. Αν το Υπουργείο θα τους επιτρέψει να ανέβουν πάνω στο κάστρο ή όχι, είναι αποκλειστικά δική του ευθύνη. Και θα πρέπει το Σάββατο να είναι παρόν. Και να εξηγήσει στους πολίτες που θα βρεθούν στην σκάλα την όποια απόφασή του.

Και μια τελευταία ερώτηση. Είστε αισιόδοξοι ότι κάτι θα μπορέσετε καταφέρετε;
Το μόνο τελευταίο που έχουμε να πούμε κλείνοντας αυτήν την συνέντευξη μας, (για την οποία ευχαριστούμε την εφημερίδα «H ΡΟΔΙΑΚΗ» για την δημοσίευσή της) είναι να μην υποτιμήσουμε καθόλου την δύναμη που μπορεί να έχει σήμερα ο πολίτης, όταν αποφασίζει να προστατεύσει «ιερά και όσια» του τόπου του, όπως αποτελεί και η πολιτιστική μας κληρονομιά.