Παιδιά προσφύγων και σχολική εκπαίδευση

Φίλιππος Ζάχαρης

Tέλος σχολικής χρονιάς για τα προσφυγόπουλα στην Ελλάδα και η κυβέρνηση «παίρνει βαθμούς».

Οι πρόσφυγες στην Ελλάδα εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν βασικά προβλήματα σε πολλούς τομείς, παρά το γεγονός ότι σταδιακά και με τη σημαντική βοήθεια που τους προσφέρεται από πολλές οργανώσεις τα προβλήματα αυτά βρίσκουν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο τη λύση τους και τους ανακουφίζουν έστω και πρόσκαιρα.

Όπως διαπιστώνεται πάντως, η Κυβέρνηση έχει καταβάλει κάποιες προσπάθειες που δεν είναι όμως αρκετές για να διευκολύνουν την παραμονή τους.

Ένα από αυτά τα προβλήματα είναι και η πρόσβαση στο εκπαιδευτικό σύστημα των παιδιών των προσφύγων και κατ΄επέκταση η εξοικείωσή τους με την ελληνική σχολική πραγματικότητα. Παρά λοιπόν τις θετικές προσπάθειες της Κυβέρνησης τον τελευταίο χρόνο, το 1/4 των παιδιών προσφύγων δεν πήγε σχολείο, στοιχείο που διαπιστώνουν τρεις οργανώσεις σε αναφορά τους που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα.

Η ελληνική Κυβέρνηση εξακολουθεί να μην εκπληρώνει την υποχρέωσή της να διασφαλίσει ότι όλα τα παιδιά εγγράφονται και πηγαίνουν στο σχολείο, σύμφωνα με νέα έκθεση που δημοσιεύθηκε πρόσφατα από το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, την «Γη των ανθρώπων» (“Terre des hommes Hellas”) και τη “Save the Children”.

Η έκθεση αναλύει έξι βασικούς δείκτες – α) την εγγραφή, β) τη φοίτηση, γ) την πρόσβαση στην εκπαίδευση χωρίς αποκλεισμούς, δ) τη μεταφορά στα σχολεία, ε) την επαρκή στελέχωση και τον έγκαιρο προγραμματισμό και στ) τη δράση για τον τερματισμό της μισαλλοδοξίας και της ξενοφοβίας στις τοπικές κοινότητες – που έχουν αναγνωριστεί ως βασικά εμπόδια.

Για καθένα από αυτά, η Κυβέρνηση έλαβε έναν βαθμό που κυμαίνεται από την πλήρη εκπλήρωση των υποχρεώσεών της (Α) έως την επιδείνωση της κατάστασης από πέρυσι (Fail).

Η έκθεση δείχνει ότι η Κυβέρνηση έχει κάνει βελτιώσεις ή σημαντικές βελτιώσεις σε ορισμένους τομείς, σε σύγκριση με το σχολικό έτος 2020-2021.

Ωστόσο, κυβερνητικές πολιτικές όπως ο περιορισμός της πρόσβασης στο άσυλο, η διακοπή της κοινωνικής υποστήριξης για τους αιτούντες άσυλο και η άρνηση παροχής επισιτιστικής υποστήριξης σε αναγνωρισμένους πρόσφυγες, απορριφθέντες αιτούντες άσυλο και όσους δεν είναι εγγεγραμμένοι στο Σύστημα Υποδοχής και Ταυτοποίησης, έχουν επιδεινώσει σοβαρά τις συνθήκες διαβίωσης των οικογενειών, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται και η πρόσβαση και η φοίτηση των παιδιών στο σχολείο.

Για αυτήν την έκθεση, το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (GCR), η “Save the Children” και η “Terre des hommes Hellas” εξέτασαν επίσημα στατιστικά στοιχεία και δεδομένα για να μετρήσουν την απόδοση της Κυβέρνησης σε σύγκριση με την προηγούμενη σχολική χρονιά.

Πραγματοποίησαν επίσης 13 εστιασμένες ομαδικές συζητήσεις με συνολικά 53 παιδιά από 12 διαφορετικές χώρες, στις προσφυγικές δομές Ριτσώνας και Λαγκαδικίων, στο Διαπολιτισμικό Κέντρο «Πυξίδα» του ΕΣΠ, στο Κέντρο Υποδοχής Αιτούντων Άσυλο «Φιλοξένειο» του δήμου Θεσσαλονίκης και στο γραφείο του ΕΣΠ στη Θεσσαλονίκη.

Πραγματοποιήθηκαν επίσης συζητήσεις με γονείς, επαγγελματίες, ανθρωπιστικούς φορείς και φορείς όπως η UNICEF και ο Συνήγορος του Πολίτη.

Οι τρεις οργανώσεις εντάσσουν αυτή την πρωτοβουλία στο πλαίσιο της ευρύτερης δράσης τους ως το Δίκτυο Συνηγορίας για τα Δικαιώματα του Παιδιού που αποτελείται από περισσότερες από είκοσι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών.

Μαζί παρακολουθούν τα θέματα που αφορούν στα παιδιά που μετακινούνται και παρεμβαίνουν σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο με στόχο όλα τα παιδιά να απολαμβάνουν τα δικαιώματά τους, όπως ορίζονται στη Διεθνή Σύμβαση.