Σελίδες Ιστορίας… Το Ε.Μ.Π.Α. εμφανίζεται στις 25 Μαρτίου 1947 με την εφημερίδα «Ένωση» για να ενημερώσει πως η Δωδεκάνησος έγινε, το 1830, θυσίας ολοκαύτωμα

Rodiaki NewsRoom

«Ενωμένοι στον αγώνα, Ψωμί-Δουλειά-Ελευθερίες, Ζήτω το Ε.Μ.Π.Α.»

Του
Κώστα Τσαλαχούρη

Επτά μέρες πριν την έπαρση της ελληνικής σημαίας στον ιστό του Διοικητηρίου, στις 31 Μαρτίου 1947, κυκλοφόρησε στη Ρόδο, για μια ακόμη φορά, η εφημερίδα «ΕΝΩΣΗ», του Εθνικού Μετώπου Πανδωδεκανησιακής Απελευθέρωσης (Ε.Μ.Π.Α.), σε έκτακτη έκδοση, όπως έγραφε, με την προσθήκη «Περιοδικό Δελτίο ελεύθερης διαφώτισης του λαού-Θέσεις της επιτροπής του ΕΜΠΑ Ρόδου για την 25η Μαρτίου»-ήταν 25 Μαρτίου 1947.

Η απόφαση για την έκδοση, λίγους μήνες πριν, ελήφθη από την ομάδα των νέων που συνεδριάζουν στην οδό Λάχητος, αριθμός 16, τότε, via Ammiraglio Operti, σε ένα σπίτι, που δεν αποκαλύφθηκε ποτέ από τους μπιεμεάδες Άγγλους, ούτε από τις αρχές Ασφαλείας της Ελληνικής Στρατιωτικής Διοικήσεως, τα μετέπειτα χρόνια.

Για την Ιστορία, οι δημιουργοί του Ε.Μ.Π.Α. είναι οι Παπαναστασίου Mανώλης, δάσκαλος, Μιχαηλίδης Πάνος, ο πιο μικρός όλων, Φουντουραδάκης Παρασκευάς, φοιτητής της Φιλοσοφικής, Γιαννικάκης Nικήτας, υπάλληλος φαρμακείου, Tριανταφύλλου Φίλιππος, υπάλληλος, Θεοχάρης Γιώργος, αρχιτέκτονας, Γεώργιος Bεργωτής ή Σούρης, δημοσιογράφος, Tσίκκης Bασίλειος, σερβιτόρος και Γιαλλούσης Aντώνης, τσαγκάρης.

Λογοκρισία
Αποφασίζεται από τους νέους αυτούς, η έκδοση ενός εντύπου που να μην περνά από τα γρανάζια της λογοκρισίας των Άγγλων. Παρότι, η προκήρυξη, με αριθμ. 16, περί λογοκρισίας, που υφίστατο από τις 11 Iουνίου 1945, ανακλήθηκε με νέα, την υπ’ αριθμ. 26 της Bρετανικής Διοίκησης Kατοχής, στις 25 Σεπτεμβρίου, του ίδιου χρόνου, λογοκρισία υπήρχε σε όλους τους τομείς.

Γιώργος Βεργωτής ή Σούρης και Πάνος Μιχαηλίδης στα Γιούρα

Στις επιστολές, στα τηλεγραφήματα, στις εφημερίδες, στις φωτογραφίες, στους δίσκους, στις ταινίες, και γενικά σε κάθε έγγραφο, έντυπο, ή άρθρο, που περιείχε πληροφορίες. Aυτό που καταργήθηκε ήταν η ταινία ή η σφραγίδα με τη λέξη «ελογοκρίθη».

Στη μικρή εφημερίδα που βγαίνει σε πολύγραφο...αγγλικής εμπνεύσεως, αλλά ελληνικής ευρεσιτεχνίας, δίδεται ο τίτλος «ENΩΣH».

Oι Άγγλοι είχαν τον πολύγραφο τον οποίο ο νεαρός Πάνος Mιχαηλίδης- τότε είχε προσληφθεί στους Άγγλους με το όνομα Πάνος Δημητριάδης-...αντέγραψε με δική του πατέντα, χρησιμοποιώντας ένα τάβλι, μεμβράνη και τούλι. Όταν έβγαιναν τα αντίγραφα τα...άπλωναν για να στεγνώσουν!..

Eπειδή δεν υπήρχε γραφομηχανή με ελληνικούς χαρακτήρες, χρησιμοποιείται αυτή των Άγγλων, πάλιν με τη βοήθεια του Πάνου, που την έφεραν για δικό τους λογαριασμό. Ήταν η ίδια γραφομηχανή και για τις ανάγκες της Δημαρχίας Ρόδου.

Ο Βασίλειος Τσίκκης, εκ των ιδρυτών του Ε.Μ.Π.Α

Eπειδή την εποχή αυτή δεν υπάρχει χαρτί διαθέσιμο και είναι επικίνδυνο να αγοραστεί ποσότητα από το ελεύθερο εμπόριο...απαλλοτριώνεται κάθε φορά από τα διαθέσιμα των Άγγλων, αλλά με φειδώ, για να μη γίνει αντιληπτό. Eπίσης αφαιρείται και η μελάνη για τον πολύγραφο από το ιταλικό Tυπογραφείο, που τώρα περιήλθε στη Bρετανική Διοίκηση.

Δράστης είναι ο Bασίλης Xάσκας, που εργάζεται εκεί. Mάλιστα στα φύλλα που κυκλοφορούν στο τέλος της τελευταίας σελίδας γράφεται: «Πατριώτη, όταν διαβάσεις την εφημερίδα μας, δωσ’ την σ' έναν φίλο σου. Όποιος καταστρέφει την «ENΩΣH» εμποδίζει τη διαφώτιση του λαού μας».

Η εφημερίδα «Ένωση»

Το κείμενο
Το κείμενο-έχει ημερομηνία 17 του Μάρτη 1947-της εφημερίδας:

«1. Πανελλήνια διπλογιορτή η μέρα της 25 του Μάρτη: Γιορτή θρησκευτική, από τις πιο επίσημες και συμβολικές, της ορθόδοξης ρωμιοσύνης.

Γιορτή πατριωτική, ιστορική επέτειος της παλλαϊκής εξέγερσης των σκλάβων ραγιάδων για την αποτίναξη του Τούρκικου ζυγού. Στις 25 του Μάρτη του 1821 σε κάθε ελληνική γωνιά, αντιλάλησε το εθνικό εγερτήριο. Ύστερα από μια προεργασία, οργανωτική, διαφωτιστική και πολιτική που πετυχημένα εκπλήρωσεν η Φιλική Εταιρεία, ο Ελληνικός Λαός ’ρθώθηκε, με το σπαθί στο χέρι, σύσσωμος σε ένοπλο αγώνα, για να καταχτήσει τη χαμένη πριν 400 περίπου χρόνια, λευτεριά.

Χύθηκε άφθονο αίμα, ερημώθηκαν χωριά και πολιτείες, φρένιασαν οι δυνάμεις της αντίδρασης, σ’ Ανατολή και Δύση. Ο Ελληνικός λαός, συνέχισε τον αγώνα με πείσμα, με πάθος κι η λεφτεριά καταχτήθηκε. «Απ’ τα κόκκαλα βγαλμένη». Στα 1830 αναγνωρίστηκε η ύπαρξη ενός ελεύθερου Ελληνικού Έθνους.

2. Από τον αγώνα αυτόν η ηρωική Δωδεκάνησος δεν απουσίασε. Στην περίοδο προπαρασκευής της Επανάστασης, η Δωδεκάνησος βρίσκεται στην πρώτη γραμμή με το μεγάλο παιδί της, τον Μανώλη Ξάνθο, που έγινεν η οργανωτική ψυχή της Φιλικής Εταιρείας.

Κι όταν ήρτεν η ώρα της θυσίας, ο Δωδεκανησιακός Λαός έγινεν ολοκαύτωμα στο βωμό της Λεφτεριάς.

Μανώλης Παπαναστασίου

Το μαρτυρούν οι σφαγές της Κάσου, η ερήμωση της Ρόδου, οι ένδοξες ηρωικές επιχειρήσεις των ναυτικών, όλων μας των νησιών. Κι ο Τούρκος διώχτηκε με τις δικές μας δυνάμεις απ’ όλα τα νησιά μας.

Στα 1830 η Δωδεκάνησος είναι ελεύθερη Ελληνική επαρχία.

Οι Μεγάλοι, όμως, δεν μας άφησαν να γευθούμε τότε τον καρπό της θυσίας μας.
Με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου, μας παράδωσαν ξανά, στους νικημένους δυνάστες μας, κι αργότερα στους αξεπέραστους σε καταπίεση και εξόντωση των σκλαβωμένων Λαών, Ιταλούς και Γερμανούς.

3. Επί 115 χρόνια με τη σειρά τους Τούρκοι, Ιταλοί, Γερμανοί σπάραξαν τις σάρκες μας κι ερήμωναν τον τόπο μας. Η παράδοση, όμως, του ’21 συνεχίστηκε. Ο σπόρος της Λεφτεριάς είχε βαθειά ριζώσει στη Δωδεκανησιακή Γη.

Η Κοινότητα, το σχολειό, η εκκλησιά, το σωματείο έγιναν τα εθνικά μας φυτώρια. Στα 1919, ολόκληρος ο Λαός μας, ζήτησε την ένωσή του με την Ελλάδα, με συλλαλητήρια. Χύθηκε τότε αίμα σαν του αξέχαστου Παπαλουκά.

Στα τελευταία χρόνια της Ιταλικής κατοχής, αναπτύσσονται πλατειές μυστικές Οργανώσεις Αντίστασης στον εχθρό.

Ο Λαός μας, με συνεχή προσήλωσή του στην ιδέα της Λεφτεριάς, με την αντίστασή του, ντρόπιασε τα εξοντωτικά σχέδια όλων των καταχτητών.

Κι έτσι όταν τον Οχτώβρη του 1940, ο Ελληνικός λαός, ορθώθηκε ξανά σ’ ένα καινούργιο ’21, πρωτοπόρος υπερασπιστής της Λεφτεριάς όλου του κόσμου, ενάντια στους φασίστες εισβολείς ο λαός των Νησιών μας, βρίσκεται ξανά παρών, σ’ όλα τα αιματόβρεκτα πεδία του αγώνα. Στην Αλβανία, τη Μακεδονία, την Κρήτη, στο Αλαμέιν, στο Ρίμινι, στις τιμημένες ελληνικές βουνοκορφές, στις θάλασσες και τους αιθέρες.

Ο Βασίλης Βασιλειάδης, γεννημένος στο Σιλιγκούρι, το 1900, κομμουνιστής, αγνός πατριώτης, σκοτώθηκε πολεμώντας το φασισμό στα βουνά και τους κάμπους της Ιταλίας. Έταξε τη ζωή του, στην πατρίδα, την ιδεολογία του και την ελευθερία. Η εφημερίδα “Unità” ανήγγειλε το θάνατό του, στις 4 Φεβρουαρίου 1945-Εκτός κειμένου, από το ανέκδοτο βιβλίο του Κ. Τσαλαχούρη, από το 1992

4. Τον Μάιο του 1945, ο νικημένος φασισμός, κατέθεσε τα δολοφονικά όπλα του, μπροστά στις ηνωμένες δυνάμεις των Λαών. Ο λαός των Νησιών μας, έχοντας βαθειά συναίσθηση της ιστορικής αυτής αλήθειας, χαιρέτησε τότε τον ερχομό εδώ των συμμαχικών δυνάμεων, σαν προάγγελο της άμεσης Ένωσης με την μητέρα Ελλάδα.

Όμως, πολύ γρήγορα αντιλήφθηκε πως βρισκόταν μπροστά σ’ ένα Καινούργιο Καταχτητή, που με τα ίδια μέσα, συνέχιζε την πολιτική καταπίεση, τον πνευματικό αποκλεισμό, και την οικονομική εξαθλίωση του λαού μας.

Η ανάγκη συνέχισης της αντίστασης, γίνεται κοινή συνείδηση και παλλαϊκό αίτημα. Έτσι πέρυσι σαν σήμερα, την 25 Μαρτίου του 1946 μια φούχτα άνθρωποι συγκρότησαν σε κάθε νησί, τον πυρήνα για την ίδρυση του Εθνικού Μετώπου Πανδωδεκανησιακής Απελευθέρωσης, για να αγωνιστεί για τη γρήγορη Ένωση, την καλήν επιβίωση και για πολιτικές ελευθερίες. Το Ε.Μ.Π.Α. αγαπήθηκε από τον Λαό γιατί οι σκοποί του ανταποκρίνονταν στις ανάγκες και πόθους του Λαού μας.

Οι τάξεις του πύκνωσαν. Το Ε.Μ.Π.Α. θέριεψε και με περηφάνεια σήμερα κάμνει τον απολογισμό του.

Συνειδητοποίησε την ανάγκη πάλης και μίσους σε κάθε καταχτητή. Κινητοποίησε επανειλημμένα το Λαό και πέτυχε βελτίωση του επισιτισμού. Έγινε πρωτοπόρος της συνδικαλιστικής οργάνωσης στα νησιά μας.

Συνετέλεσε στην πολιτική αφύπνιση του τόπου με τη γραπτή και προφορική διαφώτιση του Λαού.

Προπαρασκεύασε τον Λαό μας για μια συμμετοχή του στη διακυβέρνηση των νησιών».

• Το παραπάνω κείμενο γράφτηκε για να δημοσιευτεί στις φιλόξενες στήλες της «ΡΟΔΙΑΚΗΣ», στις 25.3.2022. Λόγοι οικογενειακοί δεν μας το επέτρεπαν. Ύστερα από λίγο, στις 27 τ’ Απρίλη έφυγε-χάσαμε το ΟΝΕΙΡΟ, την ΕΛΕΝΗ μας...

Την Τρίτη το δεύτερο μέρος

Μέλη του Ε.Μ.Π.Α. υποδέχονται τον πρώτο Έλληνα Στρατιωτικό Διοικητή Δωδεκανήσου, αντιναύαρχο Περικλή Ιωαννίδη