Κώστας Σκανδαλίδης: «Χριστός επί γης υψώθητε»-Με τη γραφίδα του Φώτη Βαρέλη

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο Κώστας Σκανδαλίδης

Είχα, ως φαίνεται, την ευλογία να περάσω από τα θρανία του Φώτη Βαρέλη. Κι ακόμα στη δεκαετία πια του 1990 να τον έχω και Δάσκαλο και Φίλο και Καθοδηγητή στα πρώτα δειλά συγγραφικά μου βήματα. Και σαν πέρασαν χρόνοι πολλοί, το 2021, να τον βιογραφήσω και να εκδώσω το βιβλίο μου «Φώτης Βαρέλης Ο άξιος του μόχθου, της επιστήμης, των γραμμάτων, της τέχνης και της πατρίδας», έκδ. Δημοτικός Οργανισμός Πολιτισμού Αθλητισμού Ρόδου, εκπληρώνοντας, έτσι ένα χρέος προς τον Άνθρωπο που με γραμμάτισε και με καθοδήγησε στον χώρο της ελληνικής γραμματείας.

Κι είχα, επίσης, τύχη αγαθή πριν πολλά-πολλά χρόνια να αποκτήσω έναν ξεχωριστό φίλο από την Αρκαδία που σήμερα ζει στη Μαγούλα της Λακωνίας, τον Θάνο Στρίκο, ταξίαρχο ε.α. της ΕΛ.ΑΣ. και εκπαιδευτικό και κάποια χρονική στιγμή, ο Δάσκαλος, ο Θάνος κι εγώ να γίνουμε τρεις φίλοι που τους ένωναν τα κείμενα του Δασκάλου, ο Λόγος του ο ξεχωριστός, ένας Λόγος που εξακολουθεί να μαγεύει τους δυο μας και να μας ακολουθεί ως πνευματική σκιά αενάως διδάσκουσα και καθοδηγήτρια.

Και προχθές βράδυ, όπως το συνηθίζουμε συχνά, δέχτηκα τον Λόγο του Θάνου από τη Σπάρτη, που δεν ήταν άλλος από ένα Λόγο που μου συντάραξε τα σωθικά, Άγιες μέρες, διαβάζοντάς μου μια επιστολή του Φώτη Βαρέλη. Έναν επιστολικό Λόγο του από το 2004, που μου φώναζε στεντόρεια, «Χριστός επί Γης υψώθητε» και με διαπερνούσε η φράση του Δασκάλου πως «δεν υπάρχει τίποτα που να μην έχει εισχωρήσει ή να μην προσπαθεί να εισχωρήσει ο λόγος».

Κι εγώ, σκέφτηκα πως πρέπει αυτό τον επιστολικό Λόγο του 2004, ανάμεσα στον Δάσκαλο και τον Θάνο Στρίκο, να τον μοιραστώ μαζί σας με την ευχή των Καλών Χριστουγέννων και την επί Γης Ειρήνη.

Κώστας Ε. Σκανδαλίδης

Ο Λόγος

«Χριστός γεννάται»

«…Κι όμως αν λείπαν οι αισθήσεις, θάμενε άγνωστος ο εξωτερικός κόσμος, έτσι αν έλειπε ο λόγος θάμενε και χωρίς έκφραση. Αν έλειπαν οι βαθύτερες ρίζες της πορείας του λόγου θάμεναν έξω τα ξεχωριστά συναισθήματα του ανθρώπου. Και οι Μούσες θάμεναν βουβές.

Δεν υπάρχει τίποτα που να μην έχει εισχωρήσει ή να μην προσπαθεί να εισχωρήσει ο λόγος.

Λόγος είναι το κάθε δημιούργημα του ανθρώπου, η κάθε πράξη που γεννιέται σαν έμπνευση τρέφεται και γίνεται όργανο του Νου δια του λόγου.

Με το λόγο μέσα στα κάστρα, ένας κήπος φαίνεται παράδεισος και μέσα στο δάσος μια πηγή γίνεται ψυχή και Νύμφη.

Ο λόγος είναι η δύναμη του ανθρώπου, η δόξα του, αλλά και ο έλεγχος της ζωής του. Το κρίμα του, ο τύραννός του, το μεγαλείο του και η κατάντια του»

(Από το βιβλίο του: «Πορεία στον κόσμο μου». Μια βαθύτερη γνωριμία με το λόγο του ανθρώπου. Σελ. 201 επόμ.)

Και η αφιέρωση σ’ ένα αντίτυπο: «Το βιβλίο μου αυτό δώρο στον Θανάση Στρίκο, τον φίλο μου μαζί με λίγες γραμμές.

Καλό βιβλίο θα πει νάναι -μαζί με τ’ άλλα χαρίσματα- και ανεξάντλητο. Δηλαδή να ζητάς κάπου κάπου να το ξανανοίξεις, και όσες φορές τ’ ανοίξεις να βρίσκεις τις γραμμές του να σου μιλάνε για κάτι απ’ τη ζωή σου, σαν που κάμνει το βιολί, το μαντολίνο, το τραγούδι για καινούργια συναισθήματα. Με λίγα λόγια, να γίνεται ξελογιάστρα μνήμη της ψυχής σου.

Θα προσπαθήσω να φέρω παράδειγμα.

Σε κάποιο απ’ τα βιβλία μου λ.χ. ζήτησα τα λόγια του Σωκράτη. «Μουσικήν ποίει και εργάζου» που είδε στον ύπνο του να του λέει ένα όνειρο, συμβουλή ενός μελλοθάνατου δασκάλου προς μαθητή.

Το ζήτησα σαν σημείο αναφοράς προς τις Μούσες που ήθελα να ξαναδώ από μιαν έλξη τώρα του λόγου του ανθρώπου προς τα υψηλά έργα. Και κάποτε συνέβη αυτό που δεν περίμενα.

Είδα ξαφνικά τη σταύρωση του Χριστού μας σαν αναγκαίο πέρασμα του Θεού μέσα από την ανθρώπινη φύση. Που πήρε για να εξαγνίσει τον άνθρωπο μ’ αυτή την πορεία του προς τα υψηλά. Φώναξε βαθιά μου ο στίχος.

«Χριστός επί Γης υψώθητε!»

Εταύτισα την αγάπη με τη δόξα και τη θυσία. Και είδα τις Μούσες υπέροχο καθαρό ανθρώπινο φαινόμενο. Μια φωνή του λόγου προς τα υψηλά. Μια επιθυμία ανεξάντλητου πόθου απ’ το σκοτάδι προς το φως των ουρανών. Τη ρήμα Μάω [μετοχή ο μάων-μάουσα (μώσα) που σημαίνει, έχω απέραντη επιθυμία, τρέλα (μέμηνα = τρελάθηκα)]. Ομολογώ πως είδα τον ύμνο τον Χριστιανικό τούτον για τη δόξα και το ύψος.

Χριστός γεννάται δοξάσατε

Χριστόν εξ ουρανών απαντήσατε

Χριστός επί Γης υψώθητε!

Άσατε τω Κυρίω πάσα η Γη

Και εν ευφροσύνη ανυμνήσατε λαοί

Ό,τι δεδόξασται!

Άγνωστος ο ποιητής. Καλύτερα. Οπωσδήποτε όμως Έλληνας οδηγημένος από τις Μούσες στην αγάπη. Πολλές φορές φαντάζομαι ολόκληρη μια πόλη να ταράζεται από καμπάνες και σύγχρονα ν’ ακούγεται η ψαλμωδία του απ’ όλες τις άκρες.

Ρόδος 30 Ιανουαρίου 2004

Φώτης Βαρέλης

Σημ. Πώς να μην θεωρεί κανείς τον εαυτό του τυχερό και να μην αισθάνεται υπερήφανος με τέτοια αφιέρωση από τον Μεγάλον Διδάχον του Σύγχρονου Ελληνισμού. Τον Σοφόν Άνθρωπον!

Χριστός γεννάται, Διδάσκαλε.

«Η Παρθένος σήμερον τον υπερούσιον τίκτει».

Και «Θεός ην ο Λόγος». Κι ο δικός σας. Έτη πολλά. Στη χαρά του φωτός και της αγάπης. Σε σας κι όλον τον κόσμον.

Αθανάσιος Στρίκος

Χριστούγεννα 2011