Σωτήρης Ντάλης: «Το πιο πολύτιμο είναι το χαμόγελο της Βερενίκης μου...»!

Pοδούλα Λουλουδάκη

Απαντάει στο Ερωτηματολόγιο του Προυστ

EΡ. Η απόλυτη ευτυχία για σας είναι;
ΑΠ. Ο απόλυτος έρωτας και όμορφες εικόνες όπως αυτές από μια πρόσφατη επιστροφή μου από τη Σύμη.

ΕΡ. Τι σας κάνει να σηκώνεστε το πρωί;
ΑΠ. Tις τελευταίες μέρες για να ξαναδιαβάσω κάποιες σελίδες από τις «Περιπέτειες της Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων» του Λιούις Κάρολ. Δεν είναι παιδικό βιβλίο. Είναι το μοναδικό βιβλίο με το οποίο ξαναγινόμαστε παιδιά. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τις αναλύσεις για τη διεθνή πολιτική που μου έκανε ο Βύρων Θεοδωρόπουλος, μια κορυφαία μορφή της ελληνικής διπλωματίας. Οι περισσότερες είχαν αναφορές στις περιπέτειες της Αλίκης στη χώρα των θαυμάτων.

ΕΡ. Η τελευταία φορά που ξεσπάσατε σε γέλια;
ΑΠ. Όταν πριν λίγες μέρες άκουσα τον πρωθυπουργό, στην προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση στη Βουλή, να επαίρεται ότι η Αριστερά της οποίας ηγείται, χειρίζεται με ευθύνη τις κρίσιμες υποθέσεις της χώρας μας.

ΕΡ. Το βασικό γνώρισμα του χαρακτήρα σας είναι;
ΑΠ. Θα έλεγα η ευγένεια. Πολλές φορές εκλαμβάνεται και ως αδυναμία και θυμώνω με τον εαυτό μου. Μαζί με την μοναχικότητα (προσοχή όχι μοναξιά) ίσως να είναι δύο βασικά γνωρίσματα του χαρακτήρα μου.

ΕΡ. Το βασικό ελάττωμά σας;
ΑΠ. Έχω πολλά! Το βασικό το ψάχνω κι εγώ. Ίσως αγαπημένοι μου φίλοι στη Ρόδο θα μπορούσαν να σας απαντήσουν.

ΕΡ. Σε ποια λάθη δείχνετε τη μεγαλύτερη επιείκεια;
ΑΠ. Σε όλα τα λάθη δείχνω επιείκεια και προσπαθώ να τα καταλάβω.

ΕΡ. Η τελευταία φορά που κλάψατε;
ΑΠ. Στα μέσα Μαΐου, όταν με τη συμπλήρωση τριών χρόνων από το θάνατο της μητέρας μου, βρέθηκα με αγαπημένους μου φίλους σε μια όμορφη εκκλησία της Ρόδου.

ΕΡ. Με ποια ιστορική προσωπικότητα ταυτίζεστε περισσότερο;
ΑΠ. Δεν ταυτίζομαι με κάποια συγκεκριμένη ιστορική προσωπικότητα. Θαυμάζω όμως όλες αυτές τις πολιτικές προσωπικότητες που μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, εργάστηκαν για τη γαλλογερμανική συμφιλίωση, την ειρήνη στη Γηραιά Ήπειρο και την ευρωπαϊκή ενοποίηση. Από τον Αλτιέρο Σπινέλι, τον Μονέ, τον Σούμαν, τον Ντε Γκωλ, τον Αντενάουερ, τον Ντε Γκάσπερι, τον Σπάακ, μέχρι τον Ζακ Ντελόρ. Τους χρωστάμε το σημαντικότερο σχέδιο ειρήνης στην παγκόσμια Ιστορία. Οφείλουμε να συνεχίσουμε στα χνάρια τους.

ΕΡ. Ποιοι είναι οι ήρωές σας σήμερα;
ΑΠ. Οι καθημερινοί άνθρωποι του μόχθου που δημιουργούν.

ΕΡ. Ποια αρετή προτιμάτε σ΄ έναν άντρα;
ΑΠ. Να μην έχει ταραγμένες σχέσεις με την αλήθεια.

ΕΡ. … Και σε μια γυναίκα;
ΑΠ. Το ίδιο.

ΕΡ. Το αγαπημένο σας χρώμα;
ΑΠ. Το γαλάζιο του Αιγαίου.

ΕΡ. Τι νοσταλγείτε περισσότερο;
ΑΠ. Τότε που σιγοτραγουδούσα ένα αγαπημένο μου τραγούδι στην κόρη μου, όταν ήταν μωρό στους πρώτους δύσκολους μήνες της.

ΕΡ. Ποιο είναι το πιο εξωφρενικό πράγμα που έχετε κάνει;
ΑΠ. Πολλά! Με την έννοια ότι έχω κάνει έξω φρενών πολλούς άνδρες, αλλά και πολλές γυναίκες.

ΕΡ. Τι είναι για ‘σας δυστυχία;
ΑΠ. Είναι συνήθως επιλογή μας. Πολλές φορές είναι ο συμβιβασμός.

ΕΡ. Ποια θεωρείτε την πιο υπερεκτιμημένη αρετή;
ΑΠ. Τη ρητορική δεινότητα.

ΕΡ. Ποια είναι η καλύτερη συμβουλή που σας έχουν δώσει;
ΑΠ. Όταν δεν γνωρίζω κάτι, να λέω «δεν ξέρω»! Τη συμβουλή αυτή τη χρωστώ στον καθηγητή μου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και «πρύτανη» των Διεθνών Σχέσεων, Θεόδωρο Κουλουμπή.

ΕΡ. Ποιο ταλέντο θα θέλατε να είχατε;
ΑΠ. Να μπορούσα να τραγουδήσω ένα πανέμορφο τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη, την «Όμορφη Πόλη», όπως μου το έχει τραγουδήσει ένας αγαπημένος μου φίλος στη Ρόδο, ο Αγαπητός Πάχος.

ΕΡ. Ποια θεωρείτε ως τη μεγαλύτερη επιτυχία σας;
ΑΠ. Το ότι κατάφερα να μπαίνω κάθε βδομάδα σε αμφιθέατρα και να εμπλουτίζω τη σκέψη μου, συνομιλώντας με τους φοιτητές μου.

ΕΡ. Για ποιο πράγμα μετανιώνετε περισσότερο;
ΑΠ. Που δεν έκανα μια μέρα κοπάνα στο Λύκειο όταν μου το πρότεινε μια συμμαθήτριά μου.

ΕΡ. Ποιο είναι το πιο πολύτιμο περιουσιακό σας στοιχείο;
ΑΠ. Το χαμόγελο της Βερενίκης μου.

ΕΡ. Τι απεχθάνεστε περισσότερο απ’ όλα;
ΑΠ. Τα ψέματα και τις φτηνές συμπεριφορές.

ΕΡ. Όταν δεν δουλεύετε ποια είναι η αγαπημένη σας ασχολία;
ΑΠ. Οι μοναχικοί περίπατοι.

ΕΡ. Ο μεγαλύτερος φόβος σας;
ΑΠ. Πολλοί φόβοι με περιτριγυρίζουν. Μερικές φορές αναρωτιέμαι: Αξίζουν αυτά που γράφω; Και είναι περίεργο, ιδίως όταν ασχολείσαι με αυτά τα θέματα περίπου τριάντα χρόνια. Ο φόβος μήπως η αμφιβολία συρθεί ύπουλα μέσα σου.

ΕΡ. Ποιο είναι το αγαπημένο σας ταξίδι;
ΑΠ. Να ταξιδεύω προς το Παρίσι. Ιδιαίτερα με τραίνο!

ΕΡ. Σε ποια περίπτωση επιλέγετε να πείτε ψέματα;
ΑΠ. Μόνο για να κάνω κάποια πλάκα σε αγαπημένους φίλους. Και πάλι με προσοχή!

ΕΡ. Ποιο είναι το μότο σας;
ΑΠ. Ποτέ δεν με συγκίνησαν τα μότο πέρα από τον χώρο των ΜΜΕ όπου έχουν μεγάλη χρησιμότητα στην έντυπη και ηλεκτρονική δημοσιογραφία. «Το μισογεμάτο ποτήρι» ως μήνυμα αισιοδοξίας, είναι ένα μότο που θα μπορούσα να επιλέξω.

ΕΡ. Πώς θα επιθυμούσατε να πεθάνετε;
ΑΠ. Υπάρχει άραγε επιλογή; Ίσως εν ηρεμία.

ΕΡ. Εάν συνέβαινε να συναντήσετε το Θεό, τι θα θέλατε να σας πει;
ΑΠ. Την άποψή του για την κρίση στον Παναθηναϊκό.

ΕΡ. Σε ποια πνευματική κατάσταση βρίσκεστε αυτόν τον καιρό;
ΑΠ. Τα τελευταία χρόνια και ιδιαίτερα τα τρία τελευταία χρόνια είμαι σε διαρκή φάση πολιτικού, αλλά και προσωπικού αναστοχασμού! Βεβαίως με τη συντροφιά σημαντικών βιβλίων, όπως «Το καπέλο του Βερμέερ», του Βρετανού ιστορικού Τίμοθυ Μπρουκ. Μέσα από τις εκπληκτικά απεικονισμένες στιγμές στους πίνακες του Βερμέερ, ξεδιπλώνονται ο 17ος αιώνας και οι απαρχές της παγκοσμιοποίησης.

* Ο Σωτήρης Ντάλης, είναι επίκουρος καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, Διεθνούς Πολιτικής και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου και έχει πλούσιο συγγραφικό έργο.