Σελίδες Ιστορίας: Ο Κουρβουαζιέ «ζωγραφίζει» τη φρίκη του πολέμου στις σελίδες των βιβλίων του

Rodiaki NewsRoom

Ο πατέρας Αντζελίνο Guiot, ένας Θεόπεμπτος ιερωμένος

Γράφει ο
Κώστας ΤΣΑΛΑΧΟΥΡΗΣ

Γι’ αυτό, εκτός από τις εντυπωσιακές εικόνες, που ζωγραφίζει ο Κουρβουαζιέ στο βιβλίο του, για τη φρίκη του πολέμου, όλων των πολέμων, από το 1936, τον ισπανικό εμφύλιο και το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, είναι επίσης ένα βιβλίο περιπέτειας, και για συναντήσεις με «ιστορικούς» άντρες όπως τον Πάπα Ιωάννη (1) τον 23ο, τον Φράνκο(2),τον Φον Πάπεν(3),τον εμίρη Αμπντουλάχ βασιλιά της Υπεριορδανίας (1882-1951), συναντήσεις με τους Εβραίους μάρτυρες του “Struma(4)” ή με τους βομβαρδισμένους πληθυσμούς της Βουδαπέστης και του Βουκουρεστίου.

Συναντά υπέροχα τοπία, ή μάλλον βλέπει, τα σύνορα του Ευφράτη, τα ελληνικά νησιά, τη Ρόδο και τα Δωδεκάνησα, τους Αγίους Τόπους. Έχει συναντήσεις με λαούς, τέλος, Ισπανούς, Ρουμάνους, Ούγγρους, Πολωνούς Παλαιστίνιους, άνδρες, γυναίκες και παιδιά της ανώνυμης και επαναστατικής δυστυχίας του 20ού αιώνα .
Στο βιβλίο του αυτό αφιερώνει αρκετές σελίδες για την όλη ανθρωπιστική εργασία που έγινε στα νησιά των Δωδεκανήσων, και ειδικά στη Ρόδο. Αφιερώνονται οι σελίδες από 115 μέχρι 139.

Στη δεκαετία του 1990 κυκλοφόρησαν άλλα δύο βιβλία του με τίτλους “Mourir à Jerusalem-Πεθαίνοντας στην Ιερουσαλήμ” και “Des hommes sur une route-Άντρες σε ένα δρόμο”. Έζησε στην Ισπανία. Παντρεύτηκε την Ιρένε Μπαζοσόισκα και ήλθε σε δεύτερο γάμο με την Μαργαρίτα Σοριάνο που γεννήθηκε το 1909 και βρίσκεται στη ζωή. Είναι 111 χρόνων.
Φτάνοντας στη Ρόδο (5) ο Κουρβουαζιέ, το τρίτο δεκαήμερο του Φεβρουαρίου 1945, βρίσκει την κατάσταση τραγική. Αθλιότητα και γενική πείνα. Οι χρησιμοποιηθέντες εργάτες για το ξεφόρτωμα της ανθρωπιστικής βοήθειας, μετά βίας μπόρεσαν να εργαστούν. Για το σκοπό αυτό οι Ελβετοί αναγκάστηκαν να τους υπερσιτίσουν. Η ποσότητα που αφήνουν για τους κατοίκους της πόλεως Ρόδου είναι 236.669 κιλά, που αντιστοιχεί προς 4,5 κιλά το άτομο.

Οι Ελβετοί αντιπρόσωποι αντικρίζουν τετρακόσια παιδιά κάτω των 10 χρόνων να πάσχουν από αποβιταμίνωση, τριακόσια άλλα παιδιά σε βρεφική ηλικία να πάσχουν από εντερικά νοσήματα, εκατόν είκοσι φυματικούς που υποσιτίζονται και διακόσια ορφανά που περισυνελέγησαν από τους δρόμους. Εξακόσιοι άλλοι κάτοικοι της πόλεως, πάσχουν από χρόνια νοσήματα. Και κατά μέσον όρο πεθαίνουν έξι καθημερινά.

Ο Πατριάρχης Βενιαμίν

Ο Κουρβουαζιέ φωτογραφίζει τον κόσμο, τα ξυπόλητα και καχεκτικά παιδιά, τους ημιθανείς και τους νεκρούς των ημερών της παραμονής του στην πόλη. Η σειρά αυτή των φωτογραφιών είναι φρικιαστική. Για τις φωτογραφίες αυτές υπάρχει η αδιάψευστη μαρτυρία του πρεσβευτή μας στην Άγκυρα Ρ. Ραφαήλ, που τις είδε στις 5 Μαρτίου 1945 μετά την επιστροφή του Κουρβουαζιέ από τη Ρόδο(6).

Την ίδια περίοδο «κυκλοφορεί» στη Ρόδο ένας Άγιος, στο πρόσωπο του οποίου η Καθολική Εκκλησία, στις δύσκολες τούτες ώρες που περνούσε ο τόπος, βρήκε τον πατέρα, τον ιερωμένο τον Κολοσσό της(7) που μπορούσε να φέρει σε πέρας το καθετί.
Μπορεί να πει κανείς ότι ένας Θεόπεμπτος ιερωμένος, ο πατέρας Αντζελίνο Guiot(8), βρέθηκε στην κατάλληλη θέση, στη Ρόδο, τότε που όλα ήταν σκοτεινά, μαύρα και άραχλα. Πείνα, δυστυχία, πόλεμος, βομβαρδισμοί, αποκλεισμός του νησιού, ούτε χόρτα δεν υπήρχαν πια στα γύρω υψώματα της πόλης για να φάνε οι περισσότεροι κάτοικοι, χωρίς λάδι χωρίς τίποτα.

Έβρισκαν μόνο ασφοδελούς(9), ασπόρδιλους, ή τις ασκελαρούες όπως τους έλεγαν για να χορτάσουν την πείνα τους και με αυτούς τουμπάνιαζαν και πέθαιναν…
Ίσως να ήταν ο πιο αγαπητός άνθρωπος στο νησί για την καλοσύνη, την πραότητα, την αγάπη για το συνάθρωπό του, ανεξαρτήτως θρησκεύματος.

Ο Πάπας Ιωάννης 23ος. Ως Νούτσιος προσκύνησε στον Άγιο Σουλά. Η Καθολική Εκκλησία τον ανακήρυξε Άγιο

Γνώριζε τους πάντες, δίδασκε, ήταν αγαπητός από την εποχή που έφτασε στη Ρόδο, το Σεπτέμβριο του 1925. Γεννήθηκε στο Τορίνο στις 28 Φεβρουαρίου 1884-οι γονείς του Πιέτρο Guiot και Μανταλένα Κόντε, έλαβε το σχήμα τον Ιούνιο του 1903, και το όνειρό του να είναι ένας ιεραπόστολος με τις εγκυκλοπαιδικές γνώσεις που πήρε σπουδάζοντας, και στη συνέχεια διδάσκοντας κλασική και πρακτική παιδεία, και άλλες εκτός της ιταλικής, γλώσσες(10), έγινε πραγματικότητα.

Στο πρόσωπό του ο Αρχιεπίσκοπος των Καθολικών Αμπρόζιο Ατσιάρι(11) βρήκε τον ιερωμένο που ήθελε. Έτσι μαζί με τον Πρωτοσύγκελο της Ιεράς Μητροπόλεως Ρόδου Απόστολο Παπαϊωάννου(12) και τον Χότζα Ζαντιέ, εκπροσωπούντες τις κοινότητες Ρόδου, ιταλική, ελληνική και μουσουλμανική, μετέβησαν στη Σύμη και ζήτησαν βοήθεια από τους Συμμάχους.
Η περιγραφή του ταξιδιού, το παρασκήνιο, οι συναντήσεις που είχαν στη Σύμη με τον επικεφαλής των αγγλικών Δυνάμεων Ταγματάρχη Πίτερ Άκλαντ(13), περιγράφονται φανταστικά με κάθε λεπτομέρεια στο προσωπικό ημερολόγιο του αδελφού Αντζελίνο.

«Πεθαίνοντας στην Ιερουσαλήμ», βιβλίο του Ρ. Κουρβουαζιέ

Βιβλίο του Κουρβουαζιέ “Des hommes sur une route-Άντρες σε ένα δρόμο”

Από τα πρώτα τηλεγραφήματα που έφτασαν στη Ρόδο με ευχές για την απελευθέρωση ήταν του Πατριάρχη Βενιαμίν(14)προς το μητροπολίτη Ρόδου Απόστολο Τρύφωνος. Στάλθηκε στις 15.5.1945 μέσω της Πρεσβείας μας στην Άγκυρα και του ελληνικού υπουργείου των Εξωτερικών(15). Απευθυνόταν στον Μητροπολίτη Ρόδου Απόστολον και το ευσεβές ποίμνιον Δωδεκανήσου και έγραφε:

« Απελευθέρωσις ιερών εδαφών μαρτυρικής Δωδεκανήσου πληροί καρδιάς πάντων βαθυτάτης συγκινήσεως, ανεκλαλήτου χαράς.
Απευθύνοντες Υμετέρα Ιερότητι, προσφιλεί αυτόθι ποιμνίω τον εγκάρδιον χαιρετισμόν και την ευλογίαν της Μητρός Εκκλησίας και ημών ευχόμεθα ολοψύχως όπως ο Κύριος ο Θεός ο πληρώσας ιερούς εθνικούς πόθους και προσδοκίας, καταπέμπη δαψιλή πάντοτε την χάριν και ευλογίαν Αυτού επί πάσι».

Η Σύμη

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. Κατά κόσμον, Άντζελο Τζουζέππε Ρονκάλλι (1881-1963). Κατά την επίσκεψη του Πάπα Φραγκίσκου στην Τουρκία, στις 28 Νοεμβρίου 2014, αποκαλύφθηκε ότι η συνεργασία Πάπα Ιωάννη ΚΓ΄ και Κουρβουαζιέ στη διάρκεια του πολέμου-ήταν Νούτσιος-διέσωσε χιλιάδες Εβραίους από την Ουγγαρία, Ρουμανία, Κροατία και τη Βουλγαρία. Πρέπει να σημειωθεί ότι ο Πάπας Ιωάννης, ως Νούτσιος του Βατικανού, επισκέφθηκε τη Ρόδο και φωτογραφήθηκε στον Άγιο Σουλά. Σχετικά έγραψε στη «Ροδιακή«, με τη φωτογραφία ο ΑΚΑΚΙΟΣ, Αντώνης Βρατσάλης.

2. Φρανθίσκο Φράνκο (1891-1975), Ισπανός δικτάτορας
3. Φρανς φον Πάπεν 1879-1969), πρεσβευτής της χιτλερικής Γερμανίας στην Άγκυρα.
4. Ρουμανικό πλοίο με σημαία Παναμά, βυθίστηκε στις 24.2.1942 στη Μαύρη Θάλασσα από ρωσικό υποβρύχιο. Μετέφερε 770 Εβραίους για την Παλαιστίνη. Από το ναυάγιο διασώθηκε μόνο ένας, ο 20χρονος Εβραίος Στολιάρ.
5. Ήταν η πρώτη αποστολή.

6. Κ. Τσαλαχούρης «Σελίδες Ιστορίας», σελίδα 34, εκδόσεις Θυμέλη, Αθήνα 2002.
7 .Έτσι τον χαρακτήριζαν.
8. Giuseppe Bonetto F.S.C. LUCE DALLA CATTEDRA Fr. Angelino Guiot delle Scuole Cristiane
CASA EDITRICE A. & C. DEI FRATELLI DELLE SCUOLE CRISTIANE 20133 - MILANO - VIA BOTTICELLI 8 Col permesso dei Superiori Milano, 25 marzo 1968 Fr. Giuseppe Cometto Visit. Prov. Finito di stampare, nel mese di aprile 1968, nella Scuola Grafica Salesiana, Via Tonale 19 - Milan

9. Φυτό, σύμβολο πένθους από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα.
10. Γνώριζε αγγλικά και γερμανικά.
11. Floridi Ambrosio Acciari (18.11.1880-10.3.1970). Χειροτονήθηκε ιερέας το 1904, Αρχιεπίσκοπος Ρόδου στις 5 Ιουνίου 1938.
12. Απόστολος Παπαϊωάννου 1915-1977, Μητροπολίτης Καρπάθου-Κάσου, μετέπειτα μητροπολίτης Αίνου. Ο μητροπολίτης Απόστολός στο βιβλίο του «Το χρονικό της ιταλοκρατίας της Ρόδου», περιγράφει το γεγονός, σελίδες 160-164.
13. Peter Bevil Edward Acland (1902-1993.
14. Πατριάρχης Βενιαμίν (1871-1946). Εξελέγη Πατριάρχης στις 18 Ιανουαρίου 1936. Μητροπολίτης Ρόδου 30.1.1912 και στη συνέχεια Σηλυβρίας 11.6.1913, Φιλιππουπόλεως 1933, Νικαίας 21.7.1925, Ηρακλείας 21.10.1933.
Αριθμ. 38 με την ένδειξη Σημείωμα. Έγραφε: Εκφράζεται παράκλησις όπως διαβιβασθή εις τον προς ον όρον το σεπτόν τηλεγράφημα της Α. Θ. Παναγιότητος…