Σε 40 μέρες οι βρύσες της Ρόδου θα τρέχουν νερό από το Φράγμα

Pοδούλα Λουλουδάκη

Το μεγάλο έργο της υδροδότησης της πόλης παραδίδεται από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου

Κι όμως θα τρέξει νερό! Το Φράγμα του Γαδουρά σε 40 μέρες από σήμερα θα υδροδοτεί την πόλη της Ρόδου γεγονός που θα σηματοδοτήσει επάρκεια, ποιότητα και… ίσως χαμηλότερο κόστος για τον καταναλωτή.

Ένα… περιπετειώδες έργο κι αυτό για το νησί της Ρόδου, ένα έργο για το οποίο το 1966 τοποθετήθηκαν οι πρώτοι μετρητές της ποσότητας νερού -λίγο πάνω από το τσιμεντένιο Ιταλικό γεφύρι στον παλιό δρόμο προς την Κάλαθο- έπρεπε να έρθει η δικτατορία, να ξανάρθει η δημοκρατία και να περάσουν δεκαετίες ακόμα για να ξεκινήσει το 2001 και να ολοκληρωθεί 14 χρόνια μετά!

Τον τελευταίο χρόνο δε η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου έβαλε ένα μεγάλο στοίχημα που το κέρδισε, αλλιώς θα χάνονταν τα λεφτά, το έργο, το νερό, όλα μαζί και ταυτοχρόνως ενώ τώρα που ο τεχνικός σύμβουλος της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου κ. Νίκος Οικονόμου είναι στην ευχάριστη θέση να μας πει τα καλά νέα, η πόλη της Ρόδου φαίνεται να έχει εξασφαλισμένο το νερό της για τα επόμενα 40 χρόνια!

Πότε θα τρέξουν οι βρύσες μας το νερό από το Φράγμα;
Εμείς φιλοδοξούμε να μπορούμε να πίνουμε νερό από το Φράγμα γύρω στο τέλος Φεβρουαρίου που ολοκληρώνεται η τελευταία φάση του έργου και θα υδροδοτηθεί η πόλη της Ρόδου, η οποία έως αυτή τη στιγμή υδροδοτείται από τις γεωτρήσεις της ΔΕΥΑΡ.

Γιατί έπρεπε να σταματήσει η υδροδότηση από τις γεωτρήσεις;
Διότι με τη λειτουργία του Φράγματος λύνουμε το πρόβλημα της υδροδότησης της πόλης για τα επόμενα 40 χρόνια. Δεύτερον το κόστος νερού θα είναι χαμηλότερο και τρίτον θα έχουμε εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα αφού θα σταματήσουν να λειτουργούν οι γεωτρήσεις.

Προβλέπεται το έργο να συνεχιστεί και να υδροδοτήσει κι άλλες περιοχές του νησιού;
Προβλέπεται η υδροδότηση στην επόμενη φάση των παλιών δήμων Καλλιθέας, Αφάντου και Αρχαγγέλου οι οποίοι θα εξυπηρετούνται από το έργο αυτό. Σε τελική φάση θα υδροδοτηθεί το σύνολο σχεδόν του νησιού της Ρόδου. Υπάρχει πρόβλεψη για επέκταση του υδραγωγείου βόρεια μέχρι τα Καλαβάρδα σε μήκος περίπου 30 χιλιομέτρων και νότια μέχρι τη Λαχανιά με μήκος περίπου 35 χιλιομέτρων.

Τι είναι το Φράγμα με απλά λόγια;
Είναι ένα έργο που κατασκευάζεται κάθετα στην κοίτη ενός ποταμού για την αποκοπή της ροής και την εκμετάλλευση του νερού που θα αποθηκευτεί. Όταν μιλάμε για το φράγμα του Γαδουρά δεν μιλάμε μόνο γι αυτό. Το έργο της υδροδότησης της Ρόδου από το Φράγμα του Γαδουρά το οποίο έχουμε συνηθίσει εν συντομία να λέμε «Φράγμα Γαδουρά» αποτελείται από τα εξής τμήματα: τα έργα του Φράγματος και του ταμιευτήρα του Γαδουρά, και βέβαια τα έργα των εγκαταστάσεων επεξεργασίας νερού στο Χαράκι και το υδραγωγείο από το Φράγμα Γαδουρά μέχρι τη Ρόδο. Ο αγωγός μεταφοράς νερού έχει μήκος περίπου 45 χιλιόμετρα.

Πρόκειται για ένα πολύ μεγάλο έργο;
Το έργο της ύδρευσης της Ρόδου από το Φράγμα του Γαδουρά είναι το μεγαλύτερο έργο που έγινε στο Νότιο Αιγαίο τα τελευταία χρόνια με κόστος πάνω από 150 εκατομμύρια ευρώ. Το στοίχημα για την ολοκλήρωσή του ήταν μεγάλο γιατί υπήρχε ο κίνδυνος η Ευρωπαϊκή Ένωση να ζητήσει την επιστροφή του ποσού αυτού από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Προκειμένου να ολoκληρωθεί το έργο έπρεπε να ξεπεράσουμε πλήθος προβλημάτων όπως τα capital controls, προβλήματα με τον ανάδοχο, συντονισμού και άλλα.

Από πότε ξεκίνησε να φτιάχνεται και από τι περιπέτειες πέρασε;
Το έργο ξεκίνησε το 2001 με φορέα διαχείρισης το Υπουργείο ΠΕΧΩΔΕ. Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου παρέλαβε το έργο από το Υπουργείο τον Απρίλιο του 2014. Ολόκληρο το 2015 κάναμε έναν αγώνα δρόμου, όλες οι υπηρεσίες της Περιφέρειας και ιδιαίτερα η Διεύθυνση Τεχνικών Έργων έχοντας συνεχώς την πίεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η οποία μας έβαλε το πιστόλι στον κρόταφο και μας απειλούσε με πρόστιμο 150 εκατομμυρίων ευρώ εάν δεν ολοκληρώναμε το έργο εμπρόθεσμα.

Οι πιέσεις του Περιφερειάρχη κ. Γιώργου Χατζημάρκου προσωπικά, για ξεμπλοκάρισμα των διαδικασιών ήταν συνεχής. Η μεγάλη μέρα ήταν η Παρασκευή 13 Νοεμβρίου 2015. Εκείνη η ημέρα είναι η μέρα που έτρεξε νερό από το Φράγμα στη δεξαμενή των Αγίων Αποστόλων. Ήταν τότε που απομονώσαμε ένα θάλαμο 2.000 κ. μ. στον οποίο και μέχρι σήμερα συνεχίζουμε την παροχή νερού. Έτσι ποσοτικά έχουμε ελέγξει τη λειτουργία του φράγματος, αλλά και την ποιότητα του νερού που θα πίνουμε.

Πόσο κατάλληλο θα είναι λοιπόν το νερό που θα πίνουμε στην πόλη;
Πραγματοποιούμε καθημερινά όλες τις απαραίτητες μετρήσεις και ελέγχους. Το νερό έχει ήδη την ποιότητα που αναφέρεται στις προδιαγραφές του. Θέλουμε όμως το νερό που τελικά θα πίνουμε να έχει pH 7,5 δηλαδή πολύ κοντά στο pH του εμφιαλωμένου νερού που είναι 7,2 περίπου.

Επομένως το Φράγμα θα μας εξασφαλίσει το πόσιμο νερό μόνο ή και νερό για το πότισμα, το πλύσιμο κ.λ.π;
Το φράγμα του Γαδουρά θα αντικαταστήσει το νερό που έχουμε σήμερα στις βρύσες. Δεν είναι νερό άρδευσης, αλλά ύδρευσης.

Θα κοστίζει ακριβότερα το νερό αυτό για τον καταναλωτή αφού θα είναι και καλύτερο;
Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου για το πρώτο διάστημα θα διαθέτει το νερό δωρεάν προς τη ΔΕΥΑΡ. Και συνολικά η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου δεν προτίθεται να έχει κέρδος από τη λειτουργία του Φράγματος. Αυτό σημαίνει ότι στο επόμενο διάστημα θα τιμολογήσουμε το νερό στο κόστος και θα είναι σίγουρα φθηνότερο απ΄ ό,τι είναι σήμερα που η ΔΕΥΑΡ έχει μεγάλο κόστος λόγω της κατανάλωσης ρεύματος στις γεωτρήσεις.

Ποιος είναι ο Κύριος του έργου, η Περιφέρεια ή ο Δήμος;
Κύριος του έργου είναι και θα παραμείνει η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου με απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου. Από τον Μάιο του 2015 αποφασίστηκε η σύσταση Φορέα Διαχείρισης του έργου ο οποίος θα είναι υπεύθυνος για τη διενέργεια των μετρήσεων ποσότητας και ποιότητας του νερού, την τήρηση των περιβαλλοντικών όρων και την προστασία του περιβάλλοντος της άμεσης περιοχής του έργου.

Αυτή τη στιγμή σε ποιο σημείο βρίσκονται οι εργασίες στο Φράγμα του Γαδουρά;
Σήμερα δουλεύουνε στο Φράγμα 31 άτομα του αναδόχου. Τόσα περίπου θα χρειάζονται και σε καθημερινή βάση. Ειδικότερα πρόκειται για: διπλωματούχους μηχανολόγους ηλεκτρολόγους βάρδιας, συνεργεία συντήρησης, εργατοτεχνικό προσωπικό και φύλακες. Για το φορέα διαχείρισης θα γίνει διεθνής διαγωνισμός και ο ανάδοχος που θα αναλάβει τη λειτουργία του θα προκηρύξει τις αντίστοιχες θέσεις εργασίας. Η διαδικασία αυτή θα γίνει τον Φεβρουάριο.

Προγραμματίζετε και κάτι άλλο που αφορά στο Φράγμα;
Πέρα από τις επεκτάσεις του αγωγού στις οποίες αναφερθήκαμε προηγούμενα υπάρχουν σχεδιασμοί για την αειφορική διαχείριση του Φράγματος Γαδουρά δηλαδή τη δημιουργία ενός θεματικού πάρκου που είναι μια ήπια μορφή ανάπτυξης της ευρύτερης περιοχής. Η τεράστια ποσότητα νερού του ταμιευτήρα έχει ήδη συμβάλλει στην ανάπτυξη της πανίδας του νησιού. Κι ακόμα υπάρχει σχεδιασμός για τη μετατροπή του φράγματος σε υδροηλεκτρικό, δηλαδή για την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας απ΄ αυτό. Θεωρώ ότι πρέπει να σχεδιάζουμε τις υποδομές μας με όραμα και να έχουμε αποτελεσματικότητα.