Όταν στη Ρόδο έτρεχαν οι πλέι μπόι των Αθηνών σε αγώνες ταχύτητας!

Pοδούλα Λουλουδάκη

Οι αγώνες αυτοκινήτου, οι δύο νεκροί, κι η Ρόδος την εποχή που έμοιαζε ονειρική

Ρόδος όπως Κάνες!! Κοσμοπολίτικη, χλιδάτη, με πλούσιους τουρίστες και πλέι μπόι που έρχονταν να τρέξουν σε αγώνες ταχύτητας είτε το γύρο των τειχών της Παλιάς Πόλης, είτε στην Ανάβαση του Φιλερήμου και να φέρουν μαζί τα συνεργεία τους, τα κορίτσια τους, όλη την αφρόκρεμα της κοινωνίας των Αθηνών.

Κι ήταν κι οι Ροδίτες που έτρεχαν από τη δεκαετία του ΄50 στους αγώνες ακριβείας μιας και σε τίποτα δεν υστερούσαν κι αυτοί. Λίγο εξωπραγματικά όλα τούτα, σε σχέση με σήμερα, αλλά αναγκαίο να τα μάθουμε από τον ξενοδόχο Γιώργο Γεωργιάδη που έτρεχε ο ίδιος, αλλά και ο πατέρας του νωρίτερα και τον Στάμο Παπασταματίου, που έχει πάντα πολύτιμα στοιχεία για τη Ρόδο των άλλων εποχών!

Γιώργος Γεωργιάδης

Αγώνες Ακριβείας

Πώς ήταν οι συνθήκες τότε στους δρόμους του νησιού;
Οι δρόμοι τότε ήταν χωματόδρομοι πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, μέχρι το 1968-70 που ήρθε η Μ.Ο.Μ.Α, το στρατιωτικό συνεργείο και τους έκανε άσφαλτο. Η αφετηρία των Αγώνων Ακριβείας ήταν η Νομαρχία που είναι το 0 χιλιόμετρο, μέχρι και σήμερα. Από κει μετριούνται οι αποστάσεις. Όταν λέμε το αεροδρόμιο είναι 17 χιλιόμετρα, εννοούμε από τον ιστό της Νομαρχίας. Όταν λέμε η Λίνδος είναι 47 χιλιόμετρα, είναι από τον ιστό της Νομαρχίας.

1968. ΘΕΣΗ ΚΟΛΩΝΑ. Γύρος των τειχών. Εκκίνηση και τερματισμός

Ποια ήταν η διαδρομή που ακολουθούσατε για τους Αγώνες Ακριβείας;
Ήταν προς Λίνδο από τη λεωφόρο Ρόδου-Λίνδου και στη διασταύρωση Καλάθου δεξιά. Ο τερματισμός Κατταβιά-Μονόλιθο και από εκεί Κάμειρο και επιστροφή στον ιστό της Νομαρχίας.

Από ποια χρονολογία και ποια εποχή γίνονταν οι αγώνες αυτοί;
Τέλος της άνοιξης γίνονταν από το 1950 με 1955 που η Ρόδος είχε το πολύ 50 αυτοκίνητα, μαζί με τα προπολεμικά, κάτι Φίατ Μπαρίλα, Σετσέντο, Τροπολίνο… Κι ήταν και τα λεωφορεία οι κοριέρες.

Έτρεχαν Ροδίτες σ ΄ αυτούς τους αγώνες μεταξύ των οποίων ο πατέρας σας!
Ο πατέρας μου ο Κωνσταντίνος Γεωργιάδης έτρεχε με ένα Opel Capital, ένα καινούργιο αυτοκίνητο τότε.

Έτρεχαν και νεότεροι αργότερα, ποιους θυμάστε εσείς που έτρεχαν μαζί σας;
Ο Μιχάλης Μαρκάκης, που έχει τα ζαχαρώδη στο Μαντράκι, έτρεχε με ένα Ρενό, ο Σπάρταλης ο πατέρας, ο Θωμάς Καλλιγάς, ο Πάνος Μαυρομάτης και μερικοί άλλοι. Δήλωνες κι έτρεχες. Μαζευόταν κόσμος στην αφετηρία, μαζευόταν κόσμος στα χωριά απ΄ όπου περνούσαν τα αυτοκίνητα… Στο τέλος γινόταν μια χοροεσπερίδα, συνήθως στο Θέρμαι, και ο νικητής έπαιρνε κύπελλο.

Εσείς πότε ξεκινήσατε να τρέχετε;
Μετά τον πατέρα μου. Έτρεχα με ένα Citroen, μπορντό χρώμα.

Υπήρχαν άλλα τρία είδη αγώνων στη Ρόδο τότε (θα μιλήσουμε παρακάτω). Ποιοι έτρεχαν εκεί;
Έρχονταν ερασιτέχνες, πλουσιόπαιδα της Αθήνας, πολύ καλοί οδηγοί. Ήταν στη μόδα τότε οι αγώνες αυτοκινήτου, κι έρχονταν στη Ρόδο οι πλέι μπόι με τα σπορ αυτοκίνητα. Γινόταν μεγάλη διαφήμιση στη Ρόδο έτσι.

Πώς ήταν η Ρόδος τότε;
Για τους υπόλοιπους Έλληνες φάνταζε ένα μέρος ονειρικό. Τα ξενοδοχεία ήταν ελάχιστα. Το καλύτερο ήταν το Μίρα-Μάρε της Πατρονικόλα, αδελφής του Ωνάση, και το Θέρμαι. Η Ρόδος ήταν τότε, πώς λέμε τώρα Κάνες… που δεν πάνε οι Έλληνες στις Κάνες… Όταν πήγα στην Έκθεση Τουρισμού της Θεσσαλονίκης το 1988, κι έλεγα «είμαι από τη Ρόδο…», έλεγαν «άαα…»!

Για την ανάβαση του Φιλερήμου θα μου πείτε;
Στο Φιλέρημο στον τερματισμό σκοτώθηκε οδηγός το 1963. Ήταν η γυναίκα του και κινηματογραφούσε και πήρε και το ατύχημα. Έχασε τον έλεγχο και έπεσε στο πεύκο. Ακόμα το πεύκο υπάρχει.

Τερματισμός στους αγώνες Ακριβείας ΦΩΤΟ ΜΑΝΟΛΗΣ ΧΑΤΖΗΣΤΑΜΑΤΙΟΥ

Στάμος Παπασταματίου

Στη Ρόδο, πέρα από τους αγώνες ακριβείας, γίνονταν άλλοι 3 αγώνες αυτοκινήτου από το 1957 έως το 1971 όπου σημειώθηκαν στο διάστημα αυτό δύο τραγικά ατυχήματα. Το δεύτερο ατύχημα το 1971 σήμανε και τη λήξη των αγώνων.

Ποια ήταν αυτά τα δύο ατυχήματα;
Το 1971 σκοτώθηκε ο επονομαζόμενος «Μαύρος» ο Γιάννης Μεϊμαρίδης με Alfa Romeo, στα τείχη της Παλιάς Πόλης. Το ατύχημα έγινε την Κυριακή 3 Οκτωβρίου 1971 και γι’ αυτό θα μιλήσουμε αργότερα. Ένα ακόμα τραγικό ατύχημα είχε γίνει το 1963 στην ανάβαση του Φιλερήμου που σκοτώθηκε ο Κουβάτσος, πολιτικός μηχανικός στο επάγγελμα. Θα μιλήσουμε στη συνέχεια γι’ αυτά. Να πούμε εδώ ότι όλοι οι οδηγοί που έτρεχαν στη Ρόδο ήταν ερασιτέχνες οι οποίοι μετείχαν σε αγώνες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, γόνοι πλούσιων οικογενειών που έτρεχαν για την πάρτη τους και μαζί τους έφερναν στη Ρόδο αυτοκίνητα, συνεργεία, φίλους, οικογένεια, ενώ ερχόταν και η ελίτ της Αθήνας για να τους δει. Η Ρόδος είχε τότε την αίγλη και συ-γκέντρωνε όλα τα βλέμματα και σ΄ αυτό το κομμάτι των αγώνων μοτοσυκλέτας και αυτοκινήτου.

Ποιες ήταν λοιπόν οι τρεις διοργανώσεις για τις οποίες θα μιλήσουμε;
Η ανάβαση του Φιλερήμου, ο αγώνας ταχύτητας ή Circuit όπως λεγόταν ο γύρος των τειχών της Παλιάς Πόλης και οι αγώνες δεξιοτεχνίας στο Μαντράκι. Όλοι οι αγώνες ήταν διπλοί. Έτρεχαν πρώτα οι μοτοσυκλέτες και στη συνέχεια τα αυτοκίνητα. Οι βαθμοί που έπαιρναν οι οδηγοί στη Ρόδο μετρούσαν για το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα.

1962. ΑΝΑΒΑΣΗ ΦΙΛΕΡΗΜΟΥ. Νομικός με Jaguar E (Car & Driver)

Η ανάβαση του Φιλερήμου
Γινόταν πάντα ημέρα Σάββατο από το 1957 έως το 1970, χρονιά που έγιναν οι τελευταίοι αγώνες στην ανάβαση του Φιλερήμου. Στόχος ήταν ποιος θα ανέβει πιο γρήγορα το βουνό της Φιλερήμου.
Στους πρώτους αγώνες το 1957 νικητής ήταν ο Τάκης Περατικός, με Alfa Romeo jiulia. Πολύ καλός οδηγός ήταν ο Τζόνι Πεσμαζόγλου που νίκησε το 1969 και το 1970 με Chevrolet. Ο Μαύρος (που σκοτώθηκε στα τείχη) κέρδισε στην ανάβαση του Φιλερήμου το 1967 και 1968 με Alfa Romeo giulia, κίτρινο χρώμα. Ο Γιάννης Χρονίδης με jaguar το 1964, ο Γιώργος Ραυτόπουλος το 1963 με decave. Το 1959 και το 1960 νικητές ήταν δύο Ιταλοί που έτρεξαν ο ένας με mazerati και ο άλλος με Fiat abarth.

Αγώνας Δεξιότητας στο Μαντράκι
Γινόταν Κυριακή απόγευμα. Η αφετηρία ήταν το σημείο μπροστά στη Νομαρχία και ο τερματισμός στο Ακταίον. Οι οδηγοί έβρισκαν εμπόδια στη διαδρομή τους και έπρεπε να κάνουν δύσκολους ελιγμούς. Εντυπωσιακός αγώνας που συγκέντρωνε το ενδιαφέρον πολλών θεατών. Στους αγώνες αυτούς έτρεχαν και πολλοί Ροδίτες.

Αγώνας Ταχύτητας γύρω από τα Τείχη- Circuit Ρόδου
Γίνονταν την πρώτη Κυριακή του Οκτωβρίου κάθε χρόνου (σαν σήμερα). Ξεκίνησαν το 1958 και ο τελευταίος αγώνας έγινε το 1971 όταν σκοτώθηκε ο Μαύρος και καταργήθηκαν όλοι οι αγώνες Circuit στην Ελλάδα μετά απ’ αυτό. Αγώνες Circuit γίνονταν πέρα από τη Ρόδο, στην Κέρκυρα, και στα Χανιά. Ο αγώνας της Ρόδου θεωρείτο ο δυσκολότερος όλων. Η αφετηρία ήταν στην Κολώνα όπως και ο τερματισμός.
Το 1958 νικητής ήταν ο Κ. Σπηλιωτάκης με Αlfa Ρomeo, το 1959 ο Μπριόλο Ιταλός με Fiat, το 1960 ο Κίγκσλει Άγγλος με Chevrolet, το 1961 ο Τζόνι Πεσμαζόγλου πάντα με Chevrolet όπως και στην Ανάβαση της Φιλερήμου. Το 1962 ο Δ. Νομικός με jaguar, το 1963 ο Δ. Μαρκομιχελάκης με jaguar, το 1964 ο Γιάννης Ψίχας μεγάλη οδηγάρα με Volvo, τo 1965 o Καπετανάκης με jaguar, το 1966, το 1967 και το 1968 κέρδισε ο Μαύρος (Γιάννης Μεϊμαρίδης) με Αlfa Romeo. To 1969 o K. Ιωακειμίδης με jaguar, το 1970 ο Α. Κοτζαμάνης με BMW, τo 1971 o Λάκης Φωτιάδης με Alfa Romeo. Άλλα μεγάλα ονόματα της εποχής που συμμετείχαν ήταν ο Ζαλμάς με mini cooper, ο Έιπωρχ (o Σοφιανόπουλος) με BMW, o Νίνο με Alfa Romeo, ο Υψηλάντης με NSU, ο Μανιατόπουλος…

3 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1971. Ο Γ. Μεϊμαρίδης (ΜΑΥΡΟΣ) με την κίτρινη ALFA ROMEO GTAM , στον τελευταίο αγώνα της ζωής του

Πώς έγινε το ατύχημα και σκοτώθηκε ο Μαύρος; Ήταν νικητής στους αγώνες του Φιλερήμου, πήρε τρεις φορές τη νίκη στο γύρο των τειχών! Ποιες ήταν οι συνθήκες του ατυχήματος;
Ήταν 3 Οκτωβρίου του 1971, σαν αύριο δηλαδή, ημέρα Κυριακή. Ο Μαύρος έτρεχε με 130 χιλιόμετρα όπως όλοι οι οδηγοί σ’αυτόν τον αγώνα, άλλωστε ήταν ισιοδρομία μέχρι την πύλη Αλχαδέφ στα φανάρια, έτρεχε με την κίτρινη Alfa Romeo και σκοτώθηκε μετά την πύλη της Αγίας Αικατερίνης προς το Τελωνείο. Είχε τις αισθήσεις του, πέθανε την άλλη μέρα στο νοσοκομείο. Ήταν γύρω στα 35 και ιδιοκτήτης της Άκρον Ίλιον Κρυστάλ. Το αυτοκίνητό του διαλύθηκε. Ένας οδηγός προσπάθησε να τον προσπεράσει από τα δεξιά, από την πλευρά των τειχών δηλαδή, τον χτύπησε με τον αριστερό μπροστινό τροχό στον πίσω δεξί. Οι αγώνες αυτοί κόπηκαν λόγω της επικινδυνότητάς τους. Ειδικά της Ρόδου, που από τη μία μεριά ήταν η θάλασσα και από την άλλη τα τείχη, ίσως ήταν οι δυσκολότεροι στη Μεσόγειο γι’ αυτό παρουσίαζαν και το μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Έτσι έκλεισε το κεφάλαιο αγώνες ταχύτητας στη Ρόδο και δεν ξανάνοιξε ποτέ!

Ο γύρος του νησιού που έτρεχαν οι Ροδίτες ξεκινούσε έξω από τη Νομαρχία ΦΩΤΟ ΜΑΝΟΛΗΣ ΧΑΤΖΗΣΤΑΜΑΤΙΟΥ