Οι ιερείς του Νιοχωριού που έγραψαν ιστορία!..

Rodiaki NewsRoom

Ο παπα-Αναστάσης και ο παπα-Κυριάκος

Γράφει ο δημοσιογράφος ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ

Η εκκλησία του Νιοχωριού-τα Εισόδια της Θεοτόκου- είχαν την τύχη να την υπηρετούν πάντοτε σπουδαίοι ιερωμένοι.

Από την εποχή της ιταλοκρατίας μέχρι και σήμερα, η εκκλησία αυτή έπαιζε ένα αξιοζήλευτο ρόλο ,δεδομένου ότι δεν ήταν μόνο ένας τόπος λατρείας για τις θρησκευτικές ανάγκες του λαού, αλλά και ένα καταφύγιο κατά τα δύσκολα χρόνια της κατοχής.

Και το γεγονός ότι στα Εισόδια φυλάσσονταν τα οστά του πολιούχου της Ρόδου Αγίου Κωνσταντίνου του Υδραίου έκαναν περισσότερο σημαντική την ιστορική της αξία και τη συμβολή στη διατήρηση των ελληνορθόδοξων ιδανικών κυρίως σε χρόνους χαλεπούς.

Ο παπα-Κυριάκος Μανέττας, ιατρός ψυχών και σωμάτων, με το κασελάκι των οστών του πολιούχου

Και με την ευκαιρία της χτεσινής γιορτής του πολιούχου Κωνσταντίνου του Υδραίου θα σταθώ σε δύο ιερωμένους που άφησαν ανεξίτηλο το στίγμα τους και που μέχρι και σήμερα (τουλάχιστον από τους παλαιότερους Ροδίτες) μνημονεύονται με ιδιαίτερη συγκίνηση και θαυμασμό. Αναφέρομαι στον παπα-Αναστάση Κυριατσούλη και στον παπά-Κυριάκο Μανέττα.

Ο παπα-Αναστάσης από το χωριό Φάνες, ήταν κυριολεκτικά ένας λεβέντης. Ευθυτενής και με αυστηρό ύφος ,με ένα κομπολόι στο χέρι, ήταν δάσκαλος στην Αμαράντειο Σχολή από τα χρόνια της ιταλικής κατοχής. Δίδασκε το μάθημα των θρησκευτικών και παρά το γεγονός ότι τα παιδιά δεν είχαν βιβλία ήταν τόσο παραστατική η διδασκαλία τους, ώστε οι μαθητές τα αφομοίωναν !...

Το 1937 ο σκληρός κυβερνήτης Ντε Βέκκι έκλεισε στη Ρόδο τα ελληνικά σχολεία, αλλά ο τότε μητροπολίτης Απόστολος τον έπεισε να δοθεί άδεια να επιτραπούν τα κατηχητικά σχολεία με την υποχρέωση τα παιδιά να μην έχουν βιβλία και τετράδια. ‘Έτσι ο παπα-Αναστάσης έστησε ουσιαστικά στην εκκλησία του Νιοχωριού ένα Κρυφό Σχολείο κάτω από τη μύτη των κατακτητών, όπου εκτός από τα θρησκευτικά, δίδασκε και την ελληνική γλώσσα.

Από τις παλιές καλές εποχές της γιορτής του πολιούχου (ΦΩΤΟ Σταύρος και Μιχαλία Γιωργαλλίδη)

Κάθε Κυριακή από τον άμβωνα της εκκλησίας των Εισοδίων κήρυττε τον Θείο Λόγο, χωρίς βέβαια να παραλείπει να αναφέρεται και στα ιδανικά του ‘Έθνους, με κίνδυνο φυσικά να συλληφθεί από τους Ιταλούς. Ακόμη στην περίοδο της μεγάλης πείνας στη Ρόδο (1943-45) ο παπά-Αναστάσης είχε επιλεγεί από τον μητροπολίτη Απόστολο Τρύφωνος να μεταβεί μαζί με τον ιατρό (και μετέπειτα δήμαρχο Ρόδου) Μιχαήλ Πετρίδη στην Αλεξάνδρεια για να πείσει τους Συμμάχους να στείλουν τρόφιμα στους λιμοκτονούντες κατοίκους του νησιού. Θα πρέπει να αναφέρω ότι μαζί με τον παπα-Αναστάση υπηρετούσε στο Νιοχώρι κι΄ο παπα-Αντώνης ,ένας γλυκύτατος ιερέας που διέμενε στα κελιά των Εισοδίων μαζί με τον γιο του Νικόλα !

Αμέσως μετά τη λήξη του πολέμου και μόλις ανέλαβαν οι Άγγλοι, επαναλειτούργησαν όλα τα ελληνικά σχολεία και φυσικά και η Αμαράντειος Σχολή. Ο παπα-Αναστάσης ήταν από τους πρώτους δασκάλους που ανέλαβαν να επαναλειτουργήσουν το σχολείο σε μια εποχή δύσκολη και με τους κατοίκους εξαθλιωμένους από τα δεινά του πολέμου.Ο παπα-Αναστάσης Κυριατσούλης, ένας ιερέας που συνέδεσε το όνομα του με την εκκλησία του Νιοχωριού.

Θυμάμαι τότε στην Αμαράντειο όταν πηγαίναμε το πρωί στο σχολείο, στην σιδερένια πόρτα να στέκονται ο παπα-Αναστάσης με τον διευθυντή Γεώργιο Παπαϊωάννου-Ζίγδη (πατέρα του πολιτικού Γιάννη Ζίγδη) και να εξετάζουν τα αφτιά και τα νύχια των μαθητών Εάν δεν ήταν καθαρά δεν τους άφηναν να μπουν στις τάξεις !..

Ο ΠΑΠΑ-ΚΥΡΙΑΚΟΣ
Μια άλλη μορφή εφημέριου στην εκκλησία του Νιοχωριού ήταν κι΄ο παπα-Κυριάκος Μανέττας. ‘Ήταν ένας –όπως προανέφερα -ιατρός ψυχών και ανθρώπων, γιατί πέρα από τις θρησκευτικές του υποχρεώσεις ο παπα-Κυριάκος ήταν και αυτοδίδακτος ορθοπεδικός !

Σε μια εποχή που στο νησί δεν υπήρχαν ορθοπεδικοί γιατροί, ο παπα-Κυριάκος δεν χρειάζονταν ακτινογραφίες και έκανε με τα δάκτυλα του τη διάγνωση και στη συνέχεια με περίτεχνες κινήσεις μπορούσε να θεραπεύσει διαστρέμματα, εξαρθρώσεις, κατάγματα κ.α χρησιμοποιώντας άλλοτε γύψο και άλλοτε γάζες που τις πότιζε με ούζο !..

Είναι πάντως αξιοσημείωτο ότι οι επεμβάσεις του είχαν πάντοτε επιτυχία και μέχρι σήμερα πολλοί θυμούνται «το καλό που τους έκανε ο παπάς», ο οποίος ποτέ δεν έπαιρνε χρήματα λέγοντας ότι «το χάρισμα αυτό του το έδωσε η Παναγιά». Βέβαια-αλίμονο-υπήρξαν και αντιδράσεις από γιατρούς της εποχής, αλλά εν πάση περιπτώσει , ο κόσμος λάτρευε τον παπά-Κυριάκο και το έργο του. Μετά το θάνατο του το ρόλο της ορθοπεδικού ανέλαβε η παπαδιά η οποία είχε διδαχθεί την τέχνη !..

Ο παπα-Αναστάσης Κυριατσούλης, ένας ιερέας που συνέδεσε το όνομα του με την εκκλησία του Νιοχωριού

Ο παπα-Κυριάκος αγαπήθηκε από τους κατοίκους του Νιοχωριού, αλλά και από τους κατοίκους της Παλιάς Πόλης όπου είχε υπηρετήσει προηγουμένως ως εφημέριος της εκκλησίας του Αγίου Φανουρίου. Τον αντικατέστησε στην εκκλησία των Εισοδίων ο παπά-Δημήτρης Κωτιάδης, ένας αξιόλογος , ευγενέστατος και καλοσυνάτος ιερέας που κι΄αυτός έγραψε τη δική του ιστορία στη λατρεμένη συνοικία του Νιοχωριού.

(Υ.Γ. Έγραψα το μικρό αυτό κείμενο με την ευκαιρία της γιορτής του πολιούχου για να τιμήσω ορισμένους εφημέριους της ιστορικής εκκλησίας, αλλά και παράλληλα να εκφράσω τη λύπη μου για το χτεσινό θέαμα της λιτανείας με τους δρόμους γεμάτους αυτοκίνητα, χωρίς τα παπαδάκια με τα φαναράκια , με την αντιπροσωπεία μόνο από το Στρατό και διάφορα άλλα που σε τίποτα δεν θυμίζουν πλέον τη μεγαλοπρέπεια των παλιών χρόνων !..)

Με κάθε μεγαλοπρέπεια γιορτάζονταν πάντα ο πολιούχος.Με αγήματα Χωροφυλακής, Λιμενικού, Αεροπορίας κ.α. Η φωτογραφία στην πλατεία Κύπρου σε λιτανεία κατά τη δεκετία του ΄50 είναι χαρακτηριστική (ΦΩΤΟ Σταύρος και Μιχαλία Γιωργαλλίδη)