Επαναλειτουργεί από το Σεπτέμβριο το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Πεταλούδων

Βαρβάρα Μπογδάνου

Τα καινοτόμα προγράμματά του έχουν παρακολουθήσει μέχρι σήμερα περίπου 650 μαθητές και 250 εκπαιδευτικοί από όλη τη χώρα

Από τον περασμένο Σεπτέμβριο ξεκίνησε να λειτουργεί και πάλι στη Ρόδο το κέντρο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης Πεταλούδων, που παρέμενε κλειστό τα τελευταία χρόνια, υλοποιώντας εκπαιδευτικά προγράμματα που εκτείνονται σε ένα μεγάλο εύρος αντικειμένου.

Με μία διαφορετική αντίληψη από αυτήν που χαρακτήριζε την παλαιότερη λειτουργία του, μέσα σε αυτούς τους λίγους μήνες, δέχτηκε στις εγκαταστάσεις του στην κοινότητα Θεολόγου περίπου 650 μαθητές και 250 εκπαιδευτικούς από όλη τη χώρα.

Έχοντας ως υπεύθυνο τον εκπαιδευτικό Χάρη Συργιάννη και αναπληρωτή υπεύθυνο τον εκπαιδευτικό Κωνσταντίνο Κώστα, το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Πεταλούδων, στοχεύει στη δημιουργία γνωστικού και αξιακού υπόβαθρου στους μαθητές και στους νέους, ώστε να αναπτύξουν υπεύθυνες στάσεις και συμμετοχικές συμπεριφορές, που θα συμβάλουν στην προστασία της οικολογικής ισορροπίας, της ποιότητας ζωής και της βιώσιμης ανάπτυξης.

Το ενδιαφέρον από τους συμμετέχοντες μαθητές κάθε ηλικίας είναι έμπρακτο καθώς βιώνουν και εφαρμόζουν στην πράξη όλα εκείνα που μαθαίνουν στη θεωρία, με το ενδιαφέρον να εστιάζεται εύλογα στην κοιλάδα των πεταλούδων.
Η «Ρ» μίλησε με τον υπεύθυνο του κέντρου, τον εκπαιδευτικό Χάρη Συργιάννη ο οποίος αναφέρθηκε αναλυτικά στα προγράμματα που υλοποιούνται και στο σκοπό επαναλειτουργίας του…

Μετρώντας την ηλικία των δέντρων-φύλλο εργασίας στην ιστορική μονή Παναγίας Καλόπετρας Θολού με το 1ο ΓΕΛ Κω

- Τι ακριβώς γίνεται εδώ στο κέντρο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης Πεταλούδων που βρίσκεται στην κοινότητα Θεολόγου;
Το κέντρο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης είναι κέντρο περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης μαθητών από το νηπιαγωγείο έως το λύκειο. Επίσης υπάρχει η δυνατότητα για τους φοιτητές του μεταπτυχιακού της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στη Ρόδο , να έρχονται εδώ κατόπιν συνεννόησης με την υπεύθυνη την κα Καΐλα να κάνουν μαθήματα είτε πρακτικά είτε θεωρητικά ή να υπάρχει συνεργασία μεταξύ μας.

Οι μαθητές έρχονται κυρίως ορμώμενοι από τα προγράμματα της Αβάθμιας και Ββάθμιας εκπαίδευσης που έχουν να κάνουν με το περιεχόμενο αγωγής της υγείας και περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης.
Άρα τα προγράμματα περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης συνδυάζονται συνήθως με μία επίσκεψη στο κέντρο ανάλογα με τη θεματική που έχει επιλέξει κάθε σχολείο.

- Ποια προγράμματα υλοποιούνται;
Εδώ έχουμε τρία προετοιμασμένα προγράμματα από την παιδαγωγική ομάδα. Το πρώτο είναι ο βιότοπος της κοιλάδας των πεταλούδων που έχει τη δυνατότητα να λειτουργήσει σε όλες τις βαθμίδες ακόμα και για τα παιδιά των ειδικών σχολείων, διάρκειας μίας μέρας.

Το δεύτερο πρόγραμμα είναι ο ποδηλάτης του δάσους που συνδυάζει το ποδήλατο σαν μέσο μετακίνησης και το δάσος στο οποίο γίνεται αναγνώριση κάποιων αρωματικών φυτών και της χλωρίδας της περιοχής και ταυτόχρονα γίνονται μαθήματα ΚΟΚ για τα ποδήλατα, και αναγνώριση του βιότοπου, διήμερης διάρκειας.

Το τρίτο είναι το πρόγραμμα με τον τίτλο αειφορία και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Απευθύνεται σε μαθητές από την πέμπτη τάξη και πάνω. Στόχος του να τους ευαισθητοποιήσει για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με τη βοήθεια των εγκαταστάσεων που ήδη έχει το κέντρο.

Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι το κέντρο έχει αυτόνομη δική του μονάδα φωτοβολταϊκών στοιχείων με μέγιστη ισχύ τα 1.500 watt, ενώ η θέρμανση και η ψύξη του κτιρίου γίνεται με γεωθερμία.
Τα έχουμε οργανώσει με το αντίστοιχο υλικό δηλαδή βιωματικά παιχνίδια, φύλλα εργασίας, παρουσιάσεις, και δράσεις στα πεδία.

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα “Ποδήλατο και δάσος” με το Γυμνάσιο και λ.τ. Αγαθονησίου

- Ετοιμάζετε νέα προγράμματα ίσως για την επόμενη χρονιά;
Σχεδιάζουμε την ίδρυση δύο περιβαλλοντικών τοπικών δικτύων. Τίτλος τους «βότανα και αρωματικά φυτά στα Δωδεκάνησα» για το οποίο εγκαινιάσαμε και μία συνεργασία με το μεσαιωνικό ρόδο. Θα εξετάσουμε τη χρήση των βοτάνων από το μεσαίωνα μέχρι σήμερα με όλες τους τις ιδιότητες. Η τεχνογνωσία προέρχεται από μαθητές και εκπαιδευτικούς που ήδη ασχολούνται με το αντικείμενο όπως για παράδειγμα δ.σ. Σαλάκου που έχει ξεκινήσει την παραγωγή αλοιφών.

Το άλλο δίκτυο είναι «παραγωγή ανακυκλωμένου χαρτιού και βιβλιοδεσία» με αφορμή σχολεία που έχουν κάνει αντίστοιχες δράσεις και ιδιώτες που έχουν παραδοσιακά τυπογραφεία και μπορούν να δείξουν στα παιδιά τη διαδικασία.
Θα είναι για τρία χρόνια, αλλά ευελπιστούμε να συνεχιστούν και για περισσότερο χρόνο.

- Τα παιδιά που έρχονται γνωρίζουν κάτι από αυτά τα αντικείμενα που παρουσιάζονται στις δράσεις, έχουν κάποιες βάσεις;
Μία μικρή προετοιμασία έχει γίνει στο σχολείο από τους εκπαιδευτικούς, προηγείται μία θεωρητική ενημέρωση αλλά εδώ βλέπουν το κάτι παραπάνω. Γιατί εδώ μπορούν να παρατηρήσουν με τα τηλεσκόπια τα μικροσκόπια, τους δίνεται η δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν στην πράξη συσκευές όπως για τη μέτρηση του ph του νερού, και γενικά γίνεται πιο ολοκληρωμένη περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση με επιστημονική υποστήριξη και με τη χρήση βιωματικού υλικού ακόμα και με τη μορφή παιχνιδιού.
Εδώ η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση οξύνεται και μετά συνεχίζεται στο σχολείο.

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα “Ποδήλατο και δάσος” με το Γυμνάσιο και λ.τ. Αγαθονησίου

- Δείχνουν οι μαθητές ενδιαφέρον για κάποια συγκεκριμένη δράση;
Κυρίως ενδιαφέρονται για το πρόγραμμα της κοιλάδας των πεταλούδων, μιας και είναι αρκετά γνωστή. Η πεταλούδα που υπάρχει εκεί είναι μία νυχτοπεταλούδα που δυστυχώς μπορούμε να την παρατηρήσουμε μόνο το καλοκαίρι.

Θέλω όμως να αναφέρω και τον κάβουρα της κοιλάδας που έχει ένα συγκεκριμένο χαρακτηριστικό στην πλάτη του, δηλαδή υπάρχει ένα σχέδιο με την πεταλούδα της κοιλάδας. Είναι μία παραλλαγή που έφτιαξε η φύση ώστε ο κάβουρας να ξεγελά τις πεταλούδες και να τις πιάνει ζωντανές για να τις φάει.

Μάλιστα με κάποια σχολεία έχουμε τη δυνατότητα να τον δούμε στο μονοπάτι και να τον παρατηρήσουμε. Η κοιλάδα κρύβει πολλά όμορφα πράγματα και στα σχέδιά μας είναι να τα αναδείξουμε.

Αυτές τις μέρες θα έρθει στα χέρια μας και το κλειδί του μικροβιολογικού εργαστηρίου που είναι στην κοιλάδα και βρίσκεται πάνω από το μουσείο φυσικής ιστορίας. Είναι ένα εργαστήριο στο οποίο έχουμε δικά μας στερεοσκόπια και μικροσκόπια και το οποίο ήταν κλειστό όσο ήταν κλειστό και το κέντρο.

Θα το διαμορφώσουμε ώστε να επισκέψιμο και εκεί να κάνουμε τις παρατηρήσεις μας στο χώρο της κοιλάδας. Πχ. Θα παίρνουμε δείγματα από το νερό της κοιλάδας θα τα αναλύουμε και θα παρατηρούμε τους μικροοργανισμούς που είναι μέσα.

- Για πόσο διάστημα θα γίνονται τα προγράμματα;
Εμείς μέχρι τις 10 Ιουλίου θα είμαστε ανοικτά, αλλά τις τελευταίες αυτές μέρες θα πρέπει να στείλουμε τον απολογισμό και τη δραστηριότητα του κέντρου στο υπουργείο. Όταν κλείσουν τα σχολεία δεν θα υπάρχει τέτοια δυνατότητα. Θα πρέπει να επισημάνω ότι το κέντρο είναι ανοιχτό σε όλους, και μπορεί να το επισκεφτεί και κάθε ιδιώτης που θα ήθελε να δει κάποια πράγματα από κοντά.

Εμείς ευελπιστούμε να το αξιοποιήσουμε ακόμα περισσότερο και με το δήμο που διαχειρίζεται την κοιλάδα και να φτάσουμε σε ακόμα καλύτερα επίπεδα. Έχουμε ήδη συνεννοηθεί και με τον κ. Γαμβρούδη σύμβουλο του δημάρχου σε κάποια σημεία της κοιλάδας να ετοιμάσουμε πινακίδες με κωδικούς ώστε ο τουρίστας σκανάροντας στο κινητό του να παίρνει πληροφορίες ( πχ μονή της Καλόπετρας, δέντρο ζητιά, αιωνόβιες ελιές, ιταλικά κτίρια).

- Είστε ικανοποιημένοι από την προσέλευση;
Μετά από πολλά χρόνια που ήταν κλειστό το κέντρο το υλικό που υπήρχε ήταν σε κατάσταση εγκατάλειψης και σε άλλες περιπτώσεις ήταν άχρηστο. Ξεκινήσαμε σχεδόν από το μηδέν και με τεχνικά μέσα που φέραμε οι ίδιοι για να κάνουμε τη δουλειά μας. Ξοδέψαμε αρκετό προσωπικό χρόνο φτιάξαμε site και facebook ήρθε ο κ. Κρητικός από το ΕΚΦΕ και με τον κ. Πασσάλη μας βοήθησαν με το μικροβιολογικό εργαστήριο.

Ευτυχώς είχα μεγάλη βοήθεια από τους συναδέλφους μου, δημιουργήσαμε μαζί σεμινάρια, και στο μέλλον θα φτάσουμε σε ακόμα πιο ικανοποιητικό επίπεδο.
Ευελπιστούμε τη νέα σχολική χρονιά το κέντρο να καλυφθεί με περισσότερους εκπαιδευτικούς γιατί θα έπρεπε να είμαστε πέντε.

Το Σεπτέμβριο ξεκίνησα μόνος μου και το Νοέμβριο ήρθε και ο κ. Κώστας δάσκαλος, ο αναπληρωτής υπεύθυνος και στελέχωσε την παιδαγωγική ομάδα και ζητήσαμε και τρίτο άτομο-νηπιαγωγό αλλά λόγω αναγκών κρίθηκε δύσκολο να σταλεί κάποιος.

Σχεδιάζουμε επίσης να προσθέσουμε και άλλα προγράμματα που θα είναι μια έκπληξη για όλους γιατί θέλουμε να αξιοποιήσουμε συναδέλφους που έχουν χόμπi και δυνατότητες για να κάνουν και κάτι διαφορετικό στα παιδιά.
Θα εντάξουμε και τον υδροβιολογικό σταθμό της Ρόδου, θα συνεργαστούμε με συναδέλφους που ασχολούνται με προγράμματα ρομποτικής, ενώ έχουμε μιλήσει και με συναδέλφους που ασχολούνται ερασιτεχνικά με την αστρονομία.
Μεγάλη στήριξη θα παρέχει επίσης το πανεπιστήμιο Αιγαίου με το τμήμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για να φτιάξουμε σπουδαία προγράμματα.

Μέσα στους σημαντικούς συνεργάτες μας είναι το περιφερειακό φυτώριο νοτίου Αιγαίου και ο υπεύθυνος γεωπόνος κ. Ρένεσης που μας παρέχει και φυτά, επίσης ο κ. Παρδαλός αντιδήμαρχος για θέματα παιδείας είναι πάντα δίπλα μας, ο κ. Κυπριώτης επίσης από το δήμο Ρόδου μας στηρίζει ο κ. Ανανίας μας βοηθά πολύ, ο πρόεδρος της κοινότητας Θεολόγου με αγάπη είναι κοντά μας καθώς και ο κ. Βασίλης Καραγιάννης ο περιφερειακός διευθυντής εκπαίδευσης νοτίου Αιγαίου που με δική του πρωτοβουλία ξεκίνησε η επαναλειτουργία του κέντρου.

ΤΟ ΚΠΕ Πεταλούδων
Το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Πεταλούδων Ρόδου:
Συνιστά εκπαιδευτική δομή του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων.
Ιδρύθηκε με την 72942/Γ2/11-7-2002 (ΦΕΚ 909/τΒ΄/17-7-2002).
Απόφαση του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και λειτουργεί από το 2003 σε συνεργασία με το Δήμο Ρόδου.

Οι δράσεις του Κέντρου υλοποιούνται στο πλαίσιο της Πράξης «Δράσεις Δια Βίου Μάθησης για το Περιβάλλον και την Αειφορία» από πόρους του Ευρωπαϊκού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ) του ΕΣΠΑ, 2007-2013. Φορέας υλοποίησης του έργου είναι το Ίδρυμα Νεολαίας και Δια Βίου Μάθησης.
Υπάγεται διοικητικά στην Περιφερειακή Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Νοτίου Αιγαίου.

Σκοπός του είναι η προώθηση της Εκπαίδευσης για την Αειφόρο Ανάπτυξη (ΕΑΑ), η οποία αποτελεί το μέσο για την πραγμάτωση ενός βιώσιμου μέλλοντος για τις επόμενες γενεές.
Το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Πεταλούδων Ρόδου επαναλειτουργεί μετά από πρωτοβουλία της Περιφερειακής Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Νοτίου Αιγαίου.

Από το Σεπτέμβριο του 2015 το κέντρο έχουν επισκεφθεί συμμετέχοντας σε εκπαιδευτικά προγράμματα, επιμορφώσεις-σεμινάρια και εκπαιδευτικές δράσεις για το περιβάλλον περίπου 500 μαθητές και μαθήτριες σχολείων της περιφέρειας Ν. Αιγαίου, 150 μαθητές και μαθήτριες σχολείων από άλλες περιφέρειες της Ελλάδας, 220 εκπαιδευτικοί Αθμιας και Βθμιας εκπαίδευσης και 35 εκπαιδευτικοί εξ αποστάσεως μέσα από την ηλεκτρονική πλατφόρμα moodle-ΚΠΕ σε συνεργασία με το ΚΕΠΛΗΝΕΤ Δωδεκανήσου.

Η παιδαγωγική ομάδα του ΚΠΕ Πεταλούδων στο 1ο Φεστιβάλ δομών των διευθύνσεων εκπαίδευσης Δωδ/σου, Χάρης Συργιάννης και Κωνσταντίνος Κώστας